Kasperczyk Ewald

Kasperczyk Ewald (1914-1980), proboszcz w Turzy Śl.

Urodził się 17 maja 1914 w Kochłowicach. Był trzecim dzieckiem w rodzinie Józefa – z zawodu hutnika i Zofii z d. Labus. Do szkoły powszechnej uczęszczał w Kochłowicach. Po jej ukończeniu kontynuował naukę w Państwowym Gimnazjum w Katowicach. W 1930 roku przeniósł się do Komunalnego Gimnazjum Koedukacyjnego im. W. Reymonta w Nowym Bytomiu, gdzie 6 czerwca 1935 zdał egzamin dojrzałości. Po maturze wstąpił do Wyższego Śląskiego Seminarium Duchownego w Krakowie i rozpoczął studia na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, które zostały przerwane przez wybuch II wojny światowej. Święcenia kapłańskie przyjął 10 grudnia 1939 w kaplicy Kurii Diecezjalnej w Katowicach z rąk bpa S. Adamskiego.

Na początku 1940 roku został skierowany jako wikariusz do parafii św. Michała Archanioła w Michałkowicach. Dwa lata później otrzymał polecenie objęcia opieką duszpasterską mieszkańców Przełajki i zorganizowania tam nowej placówki duszpasterskiej. W trudnych latach okupacji bronił polskości i niósł pomoc prześladowanym Żydom, za co spotkały go szykany. Od października 1944 roku był wikarym w parafii Wniebowzięcia NMP w Wodzisławiu Śląskim, gdzie przeżył ciężkie chwile frontu w ostatniej fazie II wojny światowej. Podczas pożaru wodzisławskiego kościoła ewangelickiego uratował z ognia wiele zabytkowych przedmiotów i dokumentów.

Po zakończeniu okupacji hitlerowskiej pełnił krótko obowiązki substytuta w parafii św. Anioła Stróża w Gorzycach Śląskich, organizował kuchnię dla biednych, grzebał rozsiane po okolicy ludzkie szczątki, odgruzowywał Wodzisław Śląski, brał czynny udział w pracy Katolickiej Młodzieży Męskiej i Żeńskiej oraz hufca harcerskiego w tym mieście.

Pod koniec listopada 1947 roku bp S. Adamski mianował go administratorem parafii św. Barbary w Jedłowniku. Ks. Kasperczyk przystąpił wówczas do budowy kościoła w Turzy Śląskiej (filii Jedłownika). Nowy kościół w Turzy Śląskiej pw. MB Fatimskiej szybko zyskał rozgłos jako sanktuarium maryjne. W latach 1949-1952 wybudował także nowy kościół parafialny MB Wszechpośredniczki Łask i św. Antoniego z Padwy w Jedłowniku, który poświęcił bp H. Bednorz. W 1952 roku otrzymał prawo do noszenia pelerynki proboszczowskiej i używania tytułu proboszcza.

Rozwijający się pod opieką ks. Kasperczyka kult maryjny w Turzy Śląskiej był solą w oku ówczesnych władz okresu stalinowskiego. W latach 1950-1954 aż 38 razy przesłuchiwano go na posterunku Milicji Obywatelskiej i w siedzibie kierownika Powiatowego Urzędu ds. Wyznań w Wodzisławiu Śląskim, zaś Kolegium przy Powiatowej Radzie Narodowej w tym mieście wymierzyło mu w 1953 roku karę w wysokości 750 złotych za zorganizowanie odpustu fatimskiego.

Przedstawiciele Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach, gen. Jerzy Ziętek i Stanisław Woźniak domagali się od ks. F. Bednorza, wikariusza kapitulnego diecezji katowickiej, natychmiastowego przeniesienia ks. Kasperczyka twierdząc, że jest „symbolem powrotu Niemców na Śląsk”. Ks. Ewald Kasperczyk ignorował wikariusza kapitulnego ks. Jana Piskorza. Gen. Jerzy Ziętek, w imieniu Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach, wymógł w październiku 1954 roku na ks. Janie Piskorzu przeniesienie ks. Kasperczyka do parafii NSPJ w Rybnej – Strzybnicy. W 1957 roku ks. Kasperczyk powrócił z wysiedlenia do Jedłownika, a bp S. Adamski zatwierdził go tam oficjalnie na stanowisku proboszcza. W należącej do Jedłownika Turzy Śląskiej przyjmował liczne pielgrzymki i organizował dni chorych oraz dni odpustowe w niedziele po 13 dniu miesiąca od maja do października, które ściągały liczne rzesze pątników.

W grudniu 1960 roku ks. Ewald Kasperczyk został ponownie oskarżony przez władze okresu PRL-u o „szerzenie kultu rewizjonistycznego posłannictwa fatimskiego”. 30 lipca 1964 milicjanci i urzędnicy Służby Bezpieczeństwa przeprowadzili rewizję na probostwie w Turzy Śląskiej, połączoną z konfiskatą majątku parafialnego. W uznaniu zasług został mianowany w 1977 roku kanonikiem honorowym Kapituły Katedralnej w Katowicach. Przez kilka lat wchodził w skład Diecezjalnej Rady Liturgicznej. Był także członkiem Podkomisji Kaznodziejskiej w ramach Komisji ds. Przekazu Ewangelicznego I Synodu Diecezji Katowickiej. Zmarł 16 listopada 1980 w szpitalu klinicznym w Katowicach. Został pochowany w kaplicy kościoła MB Fatimskiej w Turzy Śląskiej.

Bibliografia

AAKat, Akta personalne ks. Ewalda Kasperczyka; R. Rak, Kasperczyk Ewald (hasło), [w:] Słownik biograficzny, s. 169; G. Nowiński, Turza, śląska Fatima, Bytom 1996; Nalepa, Zmarli kapłani, t. 3, s. 10-12; J. Myszor, Represje wobec duchowieństwa, s. 41; Grajewski, Wygnanie, s. 13, 166, 170, 173, 216; Kiedos, Ci którzy pracowali, s. 183-216; Skworc, Budownictwo kościołów, s. 137 i nn.; J. Żurek, Ruch "księży patriotów" w województwie katowickim w latach 1949-1956, Warszawa-Katowice 2009, s. 196 i nn.; H. Olszar, "Ucierpieć dla sprawy Bożej". Ksiądz Ewald Kasperczyk (1914-1980), [w:] Górny Śląsk na przełomie wieków. Nadzieje i niepokoje. Świadkowie wiary, Katowice-Piekary Śl. 2002, s. 167-177.