Kardynał

Kardynał (łac. cardo, zawias; cardinalis, mocno z czymś związany, główny, zasadniczy). Tytułem kardynała określa się osobę duchowną, której przysługuje najwyższy tytuł w Kościele zaraz po papieżu. Jest to osoba, należąca do kolegium kardynalskiego, mająca prawo wyboru papieża na konklawe.

Na samym początku kardynałem nazywano duchownego na stałe związanego z określonym kościołem rzymskim przydzielonym przez papieża z tytułu wyświęcenia do pracy w nim. Pierwszy raz terminy kardynał prezbiter i kardynał biskup użył papież Stefan III (768-772). Do wzmocnienia autorytetu kardynała w Kościele powszechnym przyczyniło się powierzenie im zadania wyboru bpa Rzymu w celu uniezależnienia od władzy świeckiej. Papież Mikołaj II w roku 1069 przyznał prawo wyboru papieża kardynałom biskupom, natomiast papież Aleksander III w 1179 roku, w konstytucji Licet ad vitanda, udzielił takiego pozwolenia wszystkim o tytule kardynała. Od roku 1294 kardynałowie mają prawo nosić purpurę, a od 1630 roku przysługuje im tytuł eminencja.

Według KPK z 1917 roku kardynałowie suburbikarni byli biskupami diecezjalnymi w swoich kościołach tytularnych, natomiast inni w swoich tytułach i diakoniach, po ich kanonicznym objęciu posiadali władzę biskupów rezydentów za wyjątkiem jurysdykcji nad wiernymi oraz spraw sądowych. Na mocy motu proprio Suburbicariis sedibus papieża Jana XXIII z 1962 roku kardynałowie suburbikarni przestali być biskupami rezydentami. Natomiast motu proprio papieża Pawła VI Ad hoc usque tempus z 1969 roku ograniczyło prawa kardynałów w ich tytułach oraz diakoniach.

Kardynała mianuje papież wg uznania. Kandydat musi spełniać jednak pewne wymagania, musi być biskupem bądź prezbiterem, musi odznaczać się nauką, obyczajami, roztropnością oraz pobożnością. Każdemu przydziela się diecezję podrzymską, kościół tytularny w Rzymie albo kościół stanowiący diakonię. Jeżeli mianowany kardynał nie miał święceń biskupich powinien je przyjąć. Podczas mianowania na kardynała, kandydat otrzymuje pierścień jako symbol związku ze Stolicą Piotrową, oraz czerwony biret jako znak oddania się dla służby Kościoła powszechnego aż do śmierci.

Kardynałowi przysługuje specjalny strój mianowicie sutanna, pas, piuska, biret i peleryna koloru purpurowego tzw. fejarola. Kardynałowie nie mający święceń biskupich mają obowiązek rezydowania w Rzymie, a ci którzy sprawują urząd biskupi powinni być na każde wezwanie papieża. Po ukończeniu 75 lat każdy kardynał zachęcany jest do złożenia rezygnacji z urzędu, a każdy kardynał który ma powyżej 80 lat nie ma wstępu na konklawe.

Bibliografia

Opracowanie własne, JM