Kapliczki i krzyże przydrożne w Bytomiu

Z e-ncyklopedia
  • Kapliczka przy ul. Krakowskiej w Bytomiu, w pobliżu skrzyżowania ul. Krakowskiej z ul. Korfantego.

Pochodzi prawdopodobnie z drugiej połowy XIX wieku (ok. 1870 roku). Została zbudowana na planie kwadratu, cokół wykonany został z piaskowca. Wnętrze z miejscem na figurę tworzą cztery kolumienki, na których osadzono dwuspadowe daszki, tworzące wspólnie neoromańskie arkady. W centralnym miejscu znajduje się polichromowana figura Madonny z Dzieciątkiem. Madonna trzyma Dzieciątko na lewej ręce, jej głowę zdobi korona, zaś długie, jasne włosy opadają na ramiona. Uwagę zwraca dynamiczne ułożenie fałd odzienia - niebieskiego płaszcza oraz czerwonej sukni. Kapliczka była wielokrotnie remontowana ze względu na liczne uszkodzenia powstałe w wyniku szkód górniczych. Ostatnie prace konserwatorskie zostały wykonane na zlecenie Miejskiego Konserwatora Zabytków w październiku 2003 roku.

  • "Trupi kamień" przy ul. Piekarskiej 70.

Kamień z krzyżem i inskrypcją pełni funkcję upamiętniającą ofiarę tragicznego wypadku sprzed lat - 30 czerwca 1808 roku zginął w tym miejscu Mathius Spiera (utożsamiany przez badaczy z Mateuszem Spyrą, mieszkańcem Rozbarku). Inskrypcja zawiera następujące informacje: "18+08 / MATHIUS / SPIERA / TU JEST ZABIETI / DNIA 30 / CZERW / CA ROKU". Tablica, która została wmurowana w ścianę kamienicy pochodzi z 1947 roku, zaś oryginalna znajduje się w zbiorach Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu (od lat 30. XX wieku). O wypadku z 1808 roku wspomina w swoim dziele Kronika miasta Bytomia (1863) Franz Gramer. Kamień był przez mieszkańców Bytomia zwany "trupim" lub "morderczym", gdyż jak głosiła legenda, o północy miał siadać przy nim i straszyć przechodniów "duch w postaci małego, szarego człowieka o odrażającym wyglądzie".

Bibliografia

M. Derus, Kapliczki i krzyże przydrożne Bytomia, Bytom 2006, s. 64.