Kapliczki i krzyże przydrożne w Leszczynach
- Kaplica na skrzyżowaniu ulic ks. Pojdy i Czereśniowej
Późnobarokowa kaplica domkowa pw. św. Jana Nepomucena zbudowana w pierwszej połowie XIX wieku. Murowana, zamknięta półkolistą absydą; z narożnikami opiętymi pilastrami oraz elewacjami bocznymi lekko zryzalitowanymi. Okna oraz drzwi wejściowe zostały zamknięte półkoliście. Kaplica posiada dwuspadowy dach, kryty gontem. Wewnątrz znajduje się wykonana w kamieniu ludowa rzeźba św. Jana Nepomucena pochodząca również z pierwszej połowy XIX wieku. 1 września 1939 w pobliżu kapliczki zginął żołnierz Adam Zając, pochodzący z okolic Gorlic. Jego mogiła znajduje się na starym cmentarzu. Kaplicę dwukrotnie gruntownie remontowano - w 1988 i 2005 roku.
- Kapliczka słupowa przy ul. ks. Pojdy 99
Na miejscu wcześniejszej kapliczki szafkowej w 1948 roku została postawiona przez I. Fojcika. Wewnątrz, w oszklonej wnęce umieszczono figurę Chrystusa.
- Kapliczka szafkowa przy ul. Dworcowej 100
Niewielka kapliczka szafkowa zawieszona na usychającym już modrzewiu. Wewnątrz znajduje się wizerunek MB Częstochowskiej.
- Boża Męka przy ul. Żorskiej
Została wzniesiona w 1913 roku. W opowiadaniach najstarszych mieszkańców miejscowości łączona jest z wojną trzydziestoletnią (1618-1648). Niektóre z podań umiejscawiają tutaj mogiłę żołnierzy szwedzkich; inne mówią o pochowanej w tym miejscu zamordowanej przez żołdaków dziewczynie.
- Boża Męka przy starym cmentarzu
Umieszczona jest w miejscu, w którym do 1981 roku znajdował się drewniany kościół pw. Trójcy Przenajświętszej (obecnie w Palowicach).
- Boża Męka na nowym cmentarzu
W 1954 roku została wzniesiona przez ks. Wilhelma Dłucika, ówczesnego proboszcza w Leszczynach.
- Krzyż przy ul. Polnej 9
Drewniany krzyż w 1858 roku został ufundowany przez Karola Richthofena, właściciela miejscowości. Równocześnie ma upamiętniać epidemię tyfusu, która dotknęła Górny Śląsk w połowie XIX wieku. Prawdopodobnie tutaj znajdowała się zbiorowa mogiła zmarłych podczas zarazy.
- Krzyż przy ul. ks. Pojdy 89
Krzyż pochodzi z lat 80. XIX wieku. Początkowo stał na starym cmentarzu. Kiedy tutaj postawiono Bożą Mękę, krzyż na własną posesję przeniósł A. Pawlita.
- Krzyż przy ul. Armii Krajowej
Fundatorem krzyża był restaurator Alojzy Czech. W 1991 roku na miejscu wcześniejszego został postawiony nowy drewniany. W 2009 roku - w związku z budową supermarketu - krzyż został przesunięty o 100 m. Równocześnie krzyż drewniany zastąpiono wykonanym z lastryka. Umieszczono na nim również inskrypcję następującej treści: Szczęść Boże. Anno Domini 2009.
- Krzyż przy ul. ks. Pojdy, niedaleko tartaku
Krzyż pochodzi z 1910 roku. Na nie ściętym modrzewiu umocowano poprzeczną belkę z wizerunkiem Ukrzyżowanego. W 1995 roku ten oryginalny, nadal rosnący krzyż zastąpiono metalowym.
- Krzyż na rozwidleniu dróg w Rzędówce
Krzyż pochodzi z ok. 1880 roku. Został ufundowany przez Eufemię Koszyk.
- Krzyż w Rzędówce
Drewniany krzyż, ustawiony przy torach kolejowych, w miejscu zbiorowej mogiły 288 lub 292 ofiar "marszu śmierci". Ceremonie pogrzebowe w ich intencji 29 lipca 1945 odprawił bp Juliusz Bieniek w asyście ks. Wilhelma Dłucika, proboszcza w Leszczynach. 1 listopada do mogiły na skraju lasu były organizowane procesje żałobne. W maju 1958 roku szczątki zmarłych zostały ekshumowane i przewiezione na cmentarz centralny w Gliwicach. 8 maja 1966, w odległości 400 m od krzyża odsłonięto pomnik upamiętniający pomordowanych więźniów obozu Auschwitz.
Bibliografia
A. Żukowski, A. Gudzik, Szlakami Zielonego Śląska 1, Czerwionka-Leszczyny 2010, s. 202-204; S. Musiolik, Kapliczki, figury i krzyże. Leszczyny, "Kurier" 1999, nr 101/99, s. 9; W. Zieleźna, Przydrożna kapliczka, "Kurier" 1991, nr 5/91, s. 8.
| |||||