Kapliczki i krzyże przydrożne w Grabowni

Kapliczki i krzyże przydrożne w Grabowni

• kaplica przy ul. Poloczka

Kaplica pw. św. Urbana pochodząca z początków XX wieku. Poświęcona 19 maja 1905 przez ks. Franciszka Brudnioka, proboszcza parafii Matki Boskiej Bolesnej w Rybniku. Koszt budowy w wysokości tysiąca marek pokryli fundatorzy: Józefa Zimna, Mateusz Miera, Konstanty Gładysz. Zbudowany z czerwonej cegły obiekt posiada ostrołukowo zamknięte drzwi i okna. Nad dachem wielowarstwowy gzyms; nad frontem podobna ceglana attyka. W szczycie dachu tzw. Oko Opatrzności oraz po obydwu stronach w przeszklonych wnękach figury śś. Floriana i Antoniego. W środku - na ścianie frontowej - został zawieszony krucyfiks. Po obu stronach umieszczono figury - Serca Pana Jezusa i Matki Boskiej Królowej Świata.

W okresie międzywojennym odprawiano tutaj nieszpory; odbywały się nabożeństwa majowe i różańcowe. W 1942 roku władze okupacyjne zabrały dzwonek z sygnaturki, który potem zastąpiono takimż z kaplicy w Golejowie. Na przełowie 1995/6 roku obiekt poddano kapitalnemu remontowi. W czasie prac, w wieży znaleziono zalakowaną butelkę z tekstem następującej treści: Grabowania 19 maja 1905. Jest wybudowana kaplica na Grabowni. Fundatorowie (...). Ta Kaplica kosztowała 1000 Marek. Na ten czas będący ksiądz Fararz Franciszek Grudniok w Rybniku a Biskup Georg Kopp we Wrocławiu, Cesarz Niymiecki Wilhelm II w Berlinie, a Pisorz tego pisma Maciej Fross. W wyremontowanej wieży umieszczono kopię dokumentu, wykonaną przez Jerzego Rojczyka, wraz z nowym przesłaniem dla potomnych.

• kapliczka przy ul. Poloczka

Niewielka, drewniana kapliczka szafkowa zawieszona na drzewie; nakryta dwuspadowym daszkiem i ozdobiona krenelażem. Wewnątrz wizerunek Matki Boskiej Gułowskiej, patronki żołnierzy września.

• Boża Męka przy ul. Poloczka

Boża Męka z 1948 roku; wykonana z lastriko. Jednoczęściowa podstawa profilem przechodzi w zokół. Na tablicy inskrypcyjnej wezwanie: Od ognia, głodu, moru i wojny zachowaj nas Panie. W zamkniętej ostrołukowo wnęce figura Matki Boskiej Różańcowej.

• krzyż przy ul. Poloczka 97

Wysoki, drewniany krzyż o prostych ramionach i lekko profilowanej belce poprzecznej; znajdujący się niedaleko budynku dawnego przedszkola. Pochodzi z początków XX wieku. Sylwetkowo wycięta w blachy postać Ukrzyżowanego. Krzyż został otoczony drewnianym płotkiem. Pierwotnie stał obok drogi łączącej Rybnicką Kuźnię z Grabownią. Po rozpoczęciu budowy elektrowni rozebrano go i przeniesiono w obecne miejsce.

• krzyż przy ul. Poloczka

Wysoki, drewniany krzyż o zaokrąglonych ramionach; stojący po prawej stronie wejścia do kaplicy pw. św. Urbana. Figura Ukrzyżowanego w postaci odlewu z metalu.

• krzyż na skrzyżowaniu ulic Skowronków i Poloczka

Murowany, niewielki krzyż pierwotnie stojący przy drodze do leśniczówki. Obecnie jest usytuowany na terenie przysiółka Olszowiec. Został tutaj przeniesiony z obszaru przeznaczonego pod zalew boczny w Grabowni. Na cokole znajduje się inskrypcja: Ludu mój ludu/cóżem ci uczynił.

Bibliografia

A.Gudzik, Mała architektura sakralna w Rybniku. Kapliczki, figury i krzyże przydrożne, Katowice-Rybnik 2015, s.49-51; A.Żukowski, A.Gudzik, Szlakami Zielonego Śląska 1, Czerwionka-Leszczyny 2010, s.167-8

Kapliczki i krzyże przydrożne - G