Kapliczki i krzyże przydrożne w Cielmicach
- Kapliczka św. Jana Nepomucena, ul. Jedności
Powstała w XVIII wieku. Stoi na skarpie, nad źródełkiem zwanym „Jesionek". Nad drzwiami znajduje się inskrypcja: Witaj Majowa Jutrzenko. Z tą kapliczką związana jest legenda, mówiąca o tym, że źródełko wytrysnęło, gdy pojawił się pierwszy człowiek, wędrowiec, który się zgubił i umierał z pragnienia. Gdy odzyskał siły postanowił tam zostać dając początek wsi. Gdy nie było jeszcze kościoła ludzie gromadzili się tam na nabożeństwach majowych.
- Kapliczka św. Tekli z 1918 roku, ul. Jedności
Znajduje się na wzniesieniu, otoczona dwoma lipami i dwoma kasztanowcami. Została ufundowana najprawdopodobniej przez handlarzy bydła pędzonego tutejszymi traktami z Małopolski na sprzedaż do Czech. W środku kapliczki znajduje się obraz św. Tekli oraz obrazy: Matki Wolności i Jezusa Ukrzyżowanego. Nad drzwiami kapliczki widnieje inskrypcja: Ave Maria. Wierni udają się do tej kapliczki z prośbami w dniach modlitw o dobre urodzaje.
- Kapliczka Najświętszej Maryi Panny z Lourdes, ul. Nadrzeczna
Jest jedną z najstarszych dziękczynnych kapliczek Matki Boskiej (XV wiek [?]). Na tle obrazu przedstawiającego Kalwarię znajduje się figura, a na frontowej stronie budynku napis: AVE MARIA. Obok kapliczki przebiegał niegdyś Szlak Bursztynowy. Kapliczka była i jest ciągle odnawiana (zmiana dachu, malowanie). Kilkanaście lat temu, podczas renowacji kapliczki, znaleziono garnek gliniany, a w nim kilka złotych monet oraz papiery zawinięte w zwierzęcą skórę. Dziś z pietyzmem opiekuje się nią P. Kost (jego matka pochodzi z rodu Górecki / Goretzki).
- Krzyż kamienny z 1815 roku, skrzyżowanie ulic: Bieruńskiej i Na Wzgórzu
Przedstawia Bożą Mękę, pod krzyżem są figury Matki Boskiej, św. Marii Magdaleny i św. Jana Apostoła, na dole znajduje się napis: Módl się i pracuj.
- Krzyż kamienny z 1816 roku, skrzyżowanie ulic: Bieruńskiej i Pogórnej
Na ścianie licowej znajduje się płaskorzeźba Matki Bożej z głową skierowaną w górę a na tabliczce widnieje napis: Im hrew ist heili – 1816 (W krzyżu zbawienie – 1816).
- Krzyż kamienny z 1819 roku, ul. Sikorskiego
Na ścianie licowej znajduje się figura z głową skierowaną ku górze, poniżej rzeźba Matki Bożej a pod krzyżem widnieje napis: Herr erbarme Dich Unser 1819. Znajduje się na pograniczu Cielmic i Tychów.
- Krzyż kamienny z 1849 roku, ul. Jedności
Inskrypcja jest nieczytelna i zatarta (Roku Pana [...]). Krzyż został wykonany w piaskowcu. Na ścianie licowej znajduje się Matka Boska. Uważa się, że powstał w tym miejscu jako dziękczynienie za ocalenie od zarazy głodowej panującej na Śląsku w latach 1846-1848.
- Drewniany krzyż na rozstaju dróg w lesie
Związane są z nim dwa ludowe podania. Pierwsze mówi, że książę pszczyński podczas polowania zobaczył krzyż w porożu jelenia i dla upamiętnienia tego wydarzenia w tym miejscu postawił krzyż. Druga wersja mówi o dwóch mężczyznach mijających ten krzyż, jeden z nich z szyderczym śmiechem zaczął w niego strzelać. Kule utkwiły w klatce piersiowej i brzuchu Pana Jezusa. Po kilkudziesięciu metrach mężczyzna, który sprofanował krzyż upadł i zmarł w ciężkich mękach. Mężczyzna, który mu towarzyszył znalazł w jego ciele kule w tych samych miejscach, w które on trafił w figurze Jezusa. Raz, w miesiącu maju, przy tym krzyżu sprawowana jest Msza św. i nabożeństwo majowe.
Bibliografia
M. Lipok-Bierwiaczonek, Przy śląskich drogach. Kapliczki i krzyże przydrożne na Górnym Śląsku, Katowice 1998; Informacje przekazane przez P. Kost (mieszkaniec Cielmic); M. Lipok- Bierwiaczonek, K. Lenartowicz, Kamienne krzyże przydrożne na Górnym Śląsku na przykładzie terenów miasta Tychy, [w:] Ziemia Śląska T. 1, red. L. Szaraniec, Katowice 1988, s. 65-100.
|