Kapliczki i krzyże przydrożne w Ćwiklicach

• Krzyż kamienny w Ćwiklicach przy skrzyżowaniu ul. Męczenników Oświęcimskich i Zawadzkiego.

Kamienny krzyż został ufundowany w 1930 na zlecenie ks. Kanonika Ludwika Vogta, ówczesnego proboszcza, jako dziękczynienie za „złoty jubileusz” kapłaństwa. Na czołowej jego stronie umieszczono napis: „Z wysokości krzyża błogosław Chryste parafii naszej”. W 2018 krzyż został staraniem sołtysa Ćwiklic Ludwika Kolnego i Kółka Rolniczego poddany renowacji.

• Krzyż na granicy Ćwiklic i Miedźnej z 1863 na skraju Lasu Brzeziny od strony szosy oświęcimskiej naprzeciwko drogi do Rudawek II.

Krzyż wykonany został z piaskowca w postaci prostokątnego słupa na którego trzech ścianach umieszczono płaskorzeźby świętych. Jest to typ rzeźby tzw. „Bożej Męki”. Od strony przedniej wyryto datę 1863. Niektóre rzeźby są dziś nieczytelne jednakże zdołano ustalić postać św. Zofii, ubraną w białą suknię i długi niebieski płaszcz z dłońmi splecionymi u pasa. U jej stóp personifikacja Wiary, Nadziei i Miłości jako jej córek. Krzyż postawił Jan Waloszek według tradycji ku czci powstańców styczniowych. Jednakże w opinii Ludwika Wojciecha krzyż postawiła ostatnia rodzina protestancka z sąsiedniej Grzawy, która konwertowała w tym czasie z protestantyzmu na katolicyzm. Ludwik Wojciech „Samotny krzyż”, [w:] „Orędownik Kulturalny”, nr 121/2011, s. 6 i n.

• Krzyż w Ćwiklicach przy ul. Zawadzkiego.

• Krzyż w Ćwiklicach stojący na skrzyżowaniu ulic: Wolności i Obrońców Pokoju.

• Krzyż w Ćwiklicach przy ul. Męczenników Oświęcimskich.

• Krzyż w Ćwiklicach przy ul. Kombatantów 60.

Krzyż znajdujący się na rozstaju dróg przy ul. Kombatantów. Według miejscowej tradycji stoi w tym miejscu od „niepamiętnych czasów”, jako że w tym miejscu przebiegała stara droga z Pszczyny do Miedźnej.

• Krzyż przy ul. Męczenników Oświęcimskich na granicy Pszczyny i Ćwiklic na tzw. Mycie.

Kamienny krzyż pochodzący z 7 kwietnia 1827, wykonano z piaskowca. Upamiętnia on Jubileuszowy Rok Święty, który ogłoszony został przez papieża Leona XII 27 maja 1824. Trwał on od 19 grudnia 1824 do 25 grudnia 1825. Na ziemiach polskich obchodzony był natomiast od września 1826 do 2 marca 1827.

• Krzyż w Rudołtowicach przy ul. Zawadzkiego.

• Krzyż w Rudołtowicach przy ul. Zawadzkiego na Dębinie.

Krzyż stoi w miejscu, gdzie rozpoczyna się Dębina, przysiółek Rudołtowic. Pierwszy krzyż stanął tu w 1913. Obecnie stojący jest trzecim z kolei. Pierwszy ufundowało małżeństwo Zofii i Józefa Waliczków z Dębiny jako wotum za powołanie kapłańskie ich syna Józefa, który w 1913 został wyświęcony na księdza. Następny krzyż w tym miejscu ufundowano w 1938 jako wotum za 25 - lecie kapłaństwa ks. Waliczka. Obecny, pochodzi z 1987 i jest wspólnym dziełem mieszkańców Dębiny. Z poprzedniego krzyża zachowały się tylko ramiona i fragment tabliczki wotywnej.

• Kaplica w Ćwiklicach przy ul. Kombatantów 68 pod wezwaniem Matki Boskiej Częstochowskiej.

Murowana kapliczka pokryta blaszanym dachem została wystawiona około 1847 – 1850. Jest zaliczana do kaplic wotywnych, jako że wybudowano ją jako dziękczynienie za ocalenie kobiety, która jako jedyna z całej rodziny przeżyła epidemię tyfusu głodowego. Wewnątrz kaplicy umieszczono obrazy Matki Boskiej Częstochowskiej, Opatrzności Bożej, św. Katarzyny Męczennicy, św. Klemensa i polichromowane rzeźby Chrystusa w koronie cierniowej, św. Jana Kantego, w zwieńczeniu anioły a na dole rzeźba Chrystusa w grobie, obok krzyż z figurami Matki Najświętszej i św. Jana.

• Kapliczka ku czci Matki Boskiej Pszczyńskiej w Ćwiklicach przy ul. Kombatantów.

• Kapliczka Matki Boskiej Śnieżnej - Salus Populi Romani w Ćwiklicach przy ul. Wolności 37.

Figurkę maryjną przywiozła z Rzymu matka wójta Ćwiklic Ericha Seemana, człowieka dobrze zapamiętanego w parafii, który ostrzegał wielu mieszkańców przed niemieckimi represjami i dzięki temu niejednemu Ćwikliczaninowi uratował życie lub wywózkę do obozu koncentracyjnego.

• Kapliczka Matki Boskiej Częstochowskiej w Ćwiklicach przy ul. 11 Listopada 46.

• Kapliczka Matki Boskiej Częstochowskiej w Ćwiklicach przy ul. Czajkowskiego 70.

Kapliczka stoi na granicznej ulicy Ćwiklic i Pszczyny. Kapliczkę postawiono w 1914 jako podziękowanie za uzdrowienie syna.

• Kapliczka w Ćwiklicach pod wezwaniem Matki Boskiej Piekarskiej (na skraju lasu przy ul. Męczenników Oświęcimskich).

Według warszawskiej Gazety Świątecznej z 1935 doszło 1 września 1934 w miejscu jej powstania do krwawej zbrodni, która lotem błyskawicy znana była w całej Polsce. Listonosz Karol Glowala wiózł na rowerze z urzędu pocztowego w Pszczynie do Miedźnej 8 tys. zł W eskorcie towarzyszył mu posterunkowy Policji Państwowej w Pszczynie Paweł Postelski. Pieniądze miały być przeznaczone dla urzędników na emerytury i renty. Rankiem na skraju lasu Brzeziny między Ćwiklicami a Miedźną zostali napadnięci przez dwóch uzbrojonych w rewolwery Romów. Po postrzeleniu obu zabrali torbę z gotówką i oddalili się w stronę lasu studzienickiego, gdzie dokonali dalszej zbrodni, jako że na ich drodze znalazł się gajowy o nazwisku Masny. Nie chcąc zachować przy życiu jakiegokolwiek świadka zbrodni zabili i jego. Ciężko rannych policjanta i pracownika poczty przewieziono do szpitala. Jednak Karol Glowala zmarł w drodze a Paweł Postelski po trzech dniach w szpitalu. W sprawę zamieszanych było 9 Romów, których po kilku tygodniach schwytano i skazano na dwa lata pozbawienia wolności. Przy kapliczce rodzina Glowalów umieściła wówczas na desce następujący napis: Bohatersko pełniąc obowiązki zginęli z ręki zbrodniczej 1 IX 1934 Karol Glowala posłaniec pocztowy i Paweł Postelski posterunkowy. Więc im okaż zmiłowanie, dobry Jezu a nasz Panie daj im wieczne spoczywanie. Amen

• Kapliczka Matki Boskiej Częstochowskiej w Rudołtowicach przy ul. Zawadzkiego 151.
• Kapliczka Wniebowzięcia Matki Boskiej w Rudołtowicach przy ul. Zawadzkiego.

Kapliczka została ufundowana jako wotum za ocalenie podczas II wojny światowej. Poświęcenia dokonał w 1951 ks. Jan Osiewacz.

• Kapliczka Matki Boskiej Częstochowskiej (wcześniej Najświętszego Serca Jezusowego)

w Rudołtowicach przy ul. Zawadzkiego 207 na Dębinie. Kapliczka należąca do wotywnych, ufundowana przez żołnierza I wojny światowej w podziękowaniu za szczęśliwy powrót z wojny. Kaplicę ufundowano w rok po wojnie w 1919.

• Kapliczka pod wezwaniem św. Józefa w Rudołtowicach przy ul. Zawadzkiego (na Dębinie).

Murowana kapliczka z 1934 została wzniesiona na posiadłości rodziny Waliczek. Za jej fundatora uchodzi Ryszard Waliczek, zadość czyniący prośbie swego ojca Józefa. Patron był szczególnie czczony w rodzinie Waliczków jako że przodkowie fundatora dziadek i ojciec nosili imię Józef. Z rodziny tej pochodził także ks. Józef Waliczek proboszcz w Berlinie i tam w 1961 zmarły.

• Kaplica „Trzeciego upadku Jezusowego” w Rudołtowicach na Rudawkach.

Kapliczka nie wiadomego pochodzenia, według tradycji z połowy XIX w.

• Kapliczka Ukrzyżowania Chrystusa w Rudołtowicach przy ul. Wolności.

Kapliczka w miejscu umieszczenia „krzyża strategicznego” przez księcia pszczyńskiego, który uległ z wiekiem zniszczeniu. W latach 50-tych ubiegłego wieku postawiono „Pasyjkę”, stojącą do dziś.

• Kapliczka Najświętszego Serca Maryi w Rudołtowicach przy ul. Zawadzkiego na Dębinie.

Wotywna w swym przeznaczeniu kapliczka powstała pod koniec XIX wieku, jako podziękowanie za cudowne ocalenie podczas zawału chodnika w kopalni.

• Kapliczka Najświętszego Serca Maryi w Ćwiklicach przy ul. Kombatantów 64.

• Kapliczka Niepokalanego Serca Maryi w Ćwiklicach przy ul. Obrońców Pokoju.

Kapliczka związana z epoką napoleońską. Kapliczka powstała w miejscu pogrzebania żołnierzy francuskich, którzy wracali tędy po wyprawie na Rosję. Wojska napoleońskie wcześniej stacjonowały na ziemi pszczyńskiej a w Czarkowie znajdował się lazaret dla chorych Francuzów. Podobno drewniany postument, na którym wisi kapliczka pochodzi z grobu francuskich żołnierzy (z datą 1819). Kapliczka została zawieszona w tym miejscu w 1869.

• Kapliczka ku czci Serca Jezusowego w Ćwiklicach przy ul. Kombatantów .
• Kapliczka Najświętszego Serca Jezusowego w Ćwiklicach przy ul. Zawadzkiego 4.
• Kapliczka Najświętszego Serca Jezusowego w Rudołtowicach przy ul. Zawadzkiego.

• Kapliczka Matki Boskiej Fatimskiej w Ćwiklicach przy ul. Kombatantów 4.

Jest to kapliczka wotywna wzniesiona jako podziękowanie za uzdrowienie syna. Poświęcona została w maju 2015.

• Figura Matki Boskiej Siewnej w Ćwiklicach przy ul. Zawadzkiego 9 (przed ogrodzeniem kościoła).

Jedna z najbardziej rozpoznawalnych kapliczek parafii ćwiklickiej (krocząca Madonna siejąca zboże - nawiązująca do ewangelicznej przypowieści o siewcy). Powstała przed ogrodzeniem kościoła w 1935 na zlecenie ks. Jana Osiewacza, a wykonali ją rzeźbiarze pochodzący z Pawłowic. W 2015 jej renowacją zajął się sołtys Ćwiklic Ludwik Kolny oraz Kółko Rolnicze.

• Kapliczka Matki Boskiej Częstochowskiej w Ćwiklicach przy ul. 11 Listopada 41.

• Figura Matki Boskiej w Ćwiklicach przy ul. 11 Listopada 67.

• Figura Matki Boskiej Fatimskiej w Ćwiklicach przy ul. 11 Listopada 52.

Figura maryjna umieszczona w grocie w rocznicę 2000 tysięcy lat chrześcijaństwa. Ma charakter wotywny jako dziękczynienie za uratowanie syna.

• Ogrodzenie kościoła św. Marcina w Ćwiklicach.

Wokół kościoła zachowało się zabytkowe ogrodzenie ze starodrzewem i cmentarzem. Zbudowane jest z murowanych słupów z kamiennymi daszkami wraz z poprzecznie położonymi belkami i szerokimi deskami. Słupy są otynkowane i pobielone, a na każdym znajduje się pulpitowy daszek z kamienia. Patrząc z kierunku cmentarza umieszczono na nich stacje Drogi Krzyżowej. Jest to pamiątka po krakowskich wpływach a konkretnie rekolekcjach małopolskich franciszkanów - reformatów, którzy założyli w 1800 owe pasyjki. Od strony zewnętrznej ćwiklickiej świątyni strzegą płaskorzeźby z przedstawieniami świętych, między innymi Marcina, Jana Nepomucena, Katarzyny, Jadwigi Śląskiej, Agnieszki, Marii Goretti, Teresy od Dzieciątka Jezus oraz scena Narodzenia Matki Boskiej. Ich autorstwo przypisuje się warsztatowi szkoły rzeźbiarskiej Serety w Pawłowicach, a ich powstanie datuje się na początek XX wieku. Z kolei Jan Gałaszek - znany renowator wielu zabytków pszczyńskich jest zdania, że malowane sceny Męki Pańskiej (od strony cmentarza) można datować na koniec wieku XIX. por.Jan Gałaszek „Świątynie naszego regionu”, [w:] „Głos Pszczyński, nr 4/1997, s. 6.

• Pomniki żołnierzy polskich poległych pod Ćwiklicami na skraju lasu Brzeziny (ul. Owocową w głąb pól aż do skraju lasu Brzeziny).

Pierwszy postawiony w pobliżu miejsca, do którego złożono ciała poległych żołnierzy polskich we wrześniu 1939 a które ekshumowano i przeniesiono na Cmentarz Wojenny przy „Trzech Dębach” w Pszczynie. W środku umieszczono figurkę maryjną. W pobliżu tego miejsca odbywały się przysięgi wojskowe powstańców śląskich zaś w odległości około 100 m na południe znajdował się drugi grób żołnierzy polskich po którym pozostałością jest żelazny krzyż w otoczeniu łańcuchów zarysowujących miejsce grobu.

Bibliografia

Za:  Małecki Marian, Pod płaszczem świętego Marcina, Z dziejów Ćwiklic, ich mieszkańców, parafii i kościoła, Pszczyna 2016, s. 402–431.