Kaplica Bożego Grobu w Potępie

Potępa to niewielka wieś w Lasach Lublinieckich, przy ujściu rzeczki Stoły do Małej Panwi. Początki Potępy to przełom XVI i XVII wieku. W XVII wieku osada należała do rodu Colonnów, którzy przybyli na Śląsk z Katalonii.

Kościół parafialny znajduje się w Kotach, a kaplica jest jego filią od 1687 roku.

W Polsce ta kaplica jest unikatem, gdyż podobne są tylko w Głogówku i Żaganiu. Jest jedyną kaplicą Bożego Grobu w granicach woj. śląskiego. W Europie takich kaplic jest tylko siedemnaście.

Kaplicę w Potępie ufundował w 1672 roku hrabia Georg Leonhard de Colonn von Fels, który był panem okolicznych ziem, jako wotum dziękczynne za uratowanie życia podczas polowania. Powstała według projektu Marcina Grochowskiego z Tworoga. Architekt odwiedził kaplicę w Głogówku, gdzie w 1634 roku wybudowano kaplicę Bożego Grobu, wzorowaną na oryginalnej kaplicy jerozolimskiej, w kształcie z 1555 roku.

Kaplica wolnostojąca, jest zbudowana na planie prostokąta, z pięciobocznym zamknięciem od strony prezbiterium. Ma dwa pomieszczenia - przedsionek Anioła i niską komorę grobową. W niej znajduje się naturalnej wielkości drewniana rzeźba Chrystusa, spoczywającego w grobie. Drzwi, okienka i wnęki w prezbiterium mają wykończenie ostrołukowe. Zewnętrzną ozdobą są drewniane kolumny przy ścianie kaplicy. Dach i latarnia z baniastym hełmem, pokryte gontem.

Pod koniec XIX wieku przed kaplicą ustawiono kamienny krzyż z napisem: Sequere me ("Pójdź za mną"), rokiem 1888 oraz figurką Matki Boskiej. W latach 1962-1963 drewniane kolumny, na których wsparte były arkady zewnętrzne, zamieniono na murowane lizeny. W 2007 roku obiekt odnowiono z zewnątrz, w 2008 roku wyremontowano ogrodzenie, a w 2012 roku skuto tynk w komorze grobowej, odsłaniając oryginalny mur z cegieł, w przedsionku Anioła ściany wybielono, a sklepienie pomalowano na niebiesko i nałożono złote gwiazdki. Prace wykonali własnymi siłami parafianie.

Za kratami w ołtarzu barokowa rzeźba Piety, drewniana, polichromowana oraz drewniane barokowe świeczniki, z ręcznie robionymi świecami oraz obraz Jezusa. W przedsionku na ścianie po lewej stronie wejścia wisi obraz św. Medarda, a po prawej stronie Matki Boskiej Częstochowskiej. Znajdują się tu także niewielkie obrazki ze stacjami Drogi Krzyżowej. W kaplicy jest tabernakulum z Najświętszym Sakramentem. Umieszczono tutaj także współczesne relikwie błogosławionych męczenników z Pariacoto.

Kaplica jest czynna przez cały rok, od świtu do zmierzchu. Msze św. odprawiane są w środy i piątki, a odpusty w III niedzielę wielkanocną i w niedzielę po 8 czerwca (wspomnienie św. Medarda - współpatrona kaplicy).

• Kaplica jest wpisana do rejestru zabytków nieruchomych woj. śląskiego.

• Znajduje się na szlaku turystycznym powiatu tarnogórskiego.

Bibliografia

Oprac. MC; [1] (dostęp: 4.11.2024); F. Mróz, Sanktuaria i kaplice Bożego Grobu w Polsce, Peregrinus Cracoviensis. Zeszyt 8, 2000, s. 81, 101-104; I. Płazak, J. Przała, Katalog zabytków sztuki w Polsce, I. Rejduch-Samkowa, J. Samek (red.), t. VI (woj. katowickie), zeszyt 12 (powiat tarnogórski), Warszawa, Instytut Sztuki PAN i Woj. Konserwator Zabytków w Katowicach, 1968, s. 11