Tekst źródłowy strony Kapituła Katedralna w Katowicach

==Historia Kapituły Katedralnej w Katowicach==
[[Plik:Kanonicy katowiccy.jpg|thumb|right|Od lewej ks. Józef Pawliczek, ks. Alfred Wloka, ks. Marceli Cogiel]]
[[Grafika:Katowice Sienkiewicza Kapitula.jpg|thumb|Grobowiec kanoników katedralnych, Katowice, cmentarz ul. Sienkiewicza]]
Katowicka Kapituła Katedralna, jako ciało doradcze Biskupa, została erygowana przez [[Pius XI|Piusa XI ]] bullą „Divina disponente” z 22 stycznia 1926 i składała się z dwóch prałatów (prepozyt i archidiakon) i sześciu kanoników, wśród których jeden został ustanowiony kanonikiem -teologiem a drugi– penitencjarzem. Kapituła Katedralna, podobnie jak diecezja katowicka, przy podziale diecezji wrocławskiej nie otrzymała żadnego beneficjum. Kanonicy, jak to wynikało ze statutu, nie mieli obowiązku rezydencji, najczęściej rekrutowali się z kleru parafialnego lub związani byli z urzędami kurialnymi. W skład tego gremium, w okresie Drugiej Rzeczypospolitej wchodzili przedstawicie duchowieństwa katowickiego.

Do kapituły należeli: [[Bieniek Juliusz|biskup Juliusz Bieniek]] – sufragan katowicki, [[Brandys Paweł|ks. Paweł Brandys]] -wybitny polityk chadecki, [[Lewek Michał|ks. Michał Lewek]] - działacz narodowy i współorganizator diecezji, [[Szramek Emil|ks. dr Emil Szramek]] - pierwszy kanclerz i proboszcz parafii Mariackiej w Katowicach, [[Skupin Karol|ks. Karol Skupin]] – oficjał sądu biskupiego, [[Szwajnoch Stefan|ks. Stefan Szwajnoch]] – działacz narodowy i społeczny, [[Kasperlik Wilhelm|ks. Wilhelm Kasperlik]] - wikariusz generalny i [[Kubis Józef|ks. Józef Kubis]] - jedyny kanonik niemieckiego pochodzenia.

Kapituła Katedralna w okresie okupacji została poważnie osłabiona: ks. Emil Szramek, pod koniec stycznia 1940 roku otrzymał nakaz opuszczenia diecezji i wyjazdu do Generalnej Guberni. Po odwołaniach, na które nie otrzymał odpowiedzi, został 8 kwietnia 1940 aresztowany i poniósł śmierć męczeńską w [[Obóz koncentracyjny - Dachau|Dachau]]. Ks. Stefan Szwajnoch, aresztowany 3 listopada 1939, a następnie zwolniony 24 stycznia 1940, został wydalony do Generalnej Guberni i zamieszkał w Kielcach. Tam 2 kwietnia 1942 został ponownie aresztowany i umieszczony w [[Obóz koncentracyjny - Auschwitz|obozie w Oświęcimiu]] (30 lipiec 1942), a po ewakuacji obozu w styczniu 1945 roku - odtransportowany do Bergen-Belsen, gdzie zmarł 24 marca 1945. Ks. kanonik Józef Kubis zmarł śmiercią naturalną 1 listopada 1942.

Po II wojnie światowej skład Kapituły Katedralnej był systematycznie uzupełniany, w zależności od rezygnacji ze stanowiska lub śmierci któregoś z członków tego gremium. W listopadzie 1956 roku biskup Adamski uzupełnił skład kapituły o osobę ks. [[Adamczyk Rudolf|Rudolfa Adamczyka]] - budowniczego katedry Chrystusa Króla, [[Kuboszek Franciszek|ks. Franciszka Kuboszka]] – proboszcza z [[Parafia św. Michała Archanioła w Krzyżowicach|Krzyżowic]] i [[Dobrowolski Franciszek|ks. Franciszka Dobrowolskiego]], dyrektora diecezjalnej Unii Apostolskiej. Wszyscy otrzymali miejsce w Kapitule za wierność i lojalność wobec swego prawowitego biskupa, wygnanego przez władze PRL z diecezji. Kolejne perturbacje, ale już znacznie mniejszej wagi, spotkały członków Kapituły w czasie sporu o wystrój katedry. [[Bednorz Herbert|Biskup Herbert Bednorz]] forsował nowoczesną architekturę wnętrza katedry, podczas gdy księża: Rudolf Adamczyk i [[Maroń Franciszek|Franciszek Maroń]] byli zwolennikami pozostawienia starego wystroju. Ostatecznie -zarówno ks. Adamczyk, jak i ks. Maroń - złożyli swe stanowiska w kapitule. Po 1977 roku Kapituła została uzupełniona przez nowy skład kanoników już wyraźnie po myśli biskupa Bednorza. 

Nowy Kodeks Prawa Kanonicznego z 1983 roku zmienił charakter Kapituły. Z ciała doradczego, posiadającego duży wpływ między innymi na kwestie gospodarki finansowej diecezji, stała się „kolegium kapłanów, którego zadaniem jest sprawowanie bardziej uroczystych czynności liturgicznych w kościele katedralnym”. W miarę potrzeb, biskup może jej przydzielić specjalne zadania.

==I. Kapituła Katedralna w Katowicach w latach 1926-1992==

'''Prepozyt:''' 
*[[Kapica Jan|ks. Jan Kapica]] (1926-1930) 
*[[Skowroński Aleksander|ks. Aleksander Skowroński]] (1931-1935), 
*[[Bromboszcz Teofil|bp Teofil Bromboszcz]] (1935-1937)
*[[Bieniek Juliusz|bp Juliusz Bieniek]] (1937-1977)
*[[Kurpas Józef|bp Józef Kurpas]] (1977-1992)

'''Archidiakon:'''
*[[Skowroński Aleksander|ks. Aleksander Skowroński]] (1926-1931)
*[[Kasperlik Wilhelm|ks. Wilhelm Kasperlik]] (1932-1958)
*[[Skupin Karol|ks. Karol Skupin]] (1959-1974)
*[[Domin Czesław|bp Czesław Domin]] (1977-1992)

'''Kanonicy gremialni:'''
*[[Brandys Paweł|ks. Paweł Brandys]] (1926-1950)
*[[Kubis Józef|ks. Józef Kubis]] (1926-1942)
*[[Bromboszcz Teofil|ks. Teofil Bromboszcz]] (1926-1935)
*[[Kasperlik Wilhelm|ks. Wilhelm Kasperlik]] (1926-1932)
*[[Szramek Emil|ks. Emil Szramek]] (1926-1942)
*[[Gawlina Józef|ks. Józef Gawlina]] (1931)
*[[Skupin Karol|ks. Karol Skupin]] (1931-1959)
*[[Milik Jan Ewangelista|ks. Jan Ewangelista Milik]] (1935-1937)
*[[Szwajnoch Stefan|ks. Stefan Szwajnoch]] (1937-1945)
*[[Gwóźdź Hilary|ks. Hilary Gwóźdź]] (1947-1984)
*[[Jelito Józef|ks. Józef Jelito]] (1947-1967)
*[[Proksch Henryk|ks. Henryk Proksch]] (1947-1959)
*[[Adamczyk Rudolf|ks. Rudolf Adamczyk]] (1957-1970)
*[[Kuboszek Franciszek|ks. Franciszek Kuboszek]] (1957-1976)
*[[Dobrowolski Franciszek|ks. Franciszek Dobrowolski]] (1957-1964)
*[[Woźnica Benedykt|ks. Benedykt Woźnica]] (1977-1992)
*[[Student Władysław|ks. Władysław Student]] (1977-1992)
*[[Dyllus Ryszard|ks. Ryszard Dyllus]] (1977-1987)
*[[Tkocz Stanisław|ks. Stanisław Tkocz]] (1977-1992)
*[[Rożek Szczepan|ks. Szczepan Rożek]] (1977-1992)
*[[Szczotok Eugeniusz|ks. Eugeniusz Szczotok]] (1977-1992)
*[[Niemiec Norbert|ks. Norbert Niemiec]] (1987-1992)

'''Wikariusze Kapitulni:'''
*[[Bromboszcz Teofil|ks. Teofil Bromboszcz]] (1926)
*[[Kasperlik Wilhelm|ks. Wilhelm Kasperlik]] (1930)
*[[Bednorz Filip|ks. Filip Bednorz]] (1952-1953)
*[[Piskorz Jan|ks. Jan Piskorz]] (1954-1956)

==II. Kapituła Metropolitalna w Katowicach w latach 1992-2006==

I.
'''Prepozyt:'''
*[[Szczotok Eugeniusz|ks. Eugeniusz Szczotok]] (1992-2000)

'''Archidiakon:''' 
*[[Tkocz Stanisław|ks. Stanisław Tkocz]] (1992-2001)

II.
'''Przewodniczący:''' 
*[[Tkocz Stanisław|ks. Stanisław Tkocz]] (2001-2003)
*[[Wloka Alfred|ks. Alfred Wloka]] (2003-2018)

'''Zastępca przewodniczącego:'''
*[[Cogiel Marceli|ks. Marceli Cogiel]] (2003-)

'''Sekretarz:'''
*[[Kurzela Piotr|ks. Piotr Kurzela]] (2003-2018)

'''Kanonicy gremialni:'''
*[[Student Władysław|ks. Władysław Student]] (1992-2007)
*[[Woźnica Benedykt|ks. Benedykt Woźnica]] (1992-2016)
*[[Niemiec Norbert|ks. Norbert Niemiec]] (1992-2008)
*[[Rożek Szczepan|ks. Szczepan Rożek]] (1992-1994) 
*[[Bednarek Roman|ks. Roman Bednarek]] (1992-2009)
*[[Zganiacz Henryk|ks. Henryk Zganiacz]] (1992-2017)
*[[Ludziarczyk Florian|ks. Florian Ludziarczyk]] (1995-)
*[[Cogiel Marceli|ks. Marceli Cogiel]] (2001-)
*[[Kurzela Piotr|ks. Piotr Kurzela]] (2001-2003)
*[[Wloka Alfred|ks. Alfred Wloka]] (2001-2018)
*[[Długajczyk Zygmunt|ks. Zygmunt Długajczyk]] (2003-2006)
*[[Lisczyk Jerzy|ks. Jerzy Lisczyk]] (2006-)
*[[Harazin Izydor|ks. Izydor Harazin]] (2008-2021)
*[[Suchoń Andrzej|ks. Andrzej Suchoń]] (2009-)

==Kapituła od 2016 roku:==

'''Przewodniczący'''
*[[Wloka Alfred|ks. Alfred Wloka]] (2003-2018)
*[[Gaweł Łukasz|ks. Łukasz Gaweł]] (2018-)

'''Zastępca przewodniczącego''':
*[[Cogiel Marceli|ks. Marceli Cogiel]] (2003-)
*[[Lisczyk Jerzy|ks. Jerzy Lisczyk]] (2018-)

'''Sekretarz''':
*[[Kurzela Piotr|ks. Piotr Kurzela]] (2003-2018)
*[[Brzyszkowski Adam|ks. Adam Brzyszkowski]] (2018-)

'''Kanonicy gremialni''':
*[[Ludziarczyk Florian|ks. Florian Ludziarczyk]] (1995-)
*[[Lisczyk Jerzy|ks. Jerzy Lisczyk]] (2006-)
*[[Harazin Izydor|ks. Izydor Harazin]] (2008-2021)
*[[Jonczyk Henryk|ks. Henryk Jonczyk]] (2009-)
*[[Suchoń Andrzej|ks. Andrzej Suchoń]] (2009-)
*[[Kocoń Zbigniew|ks. Zbigniew Kocoń]] (2012-)
*[[Kwapiszewski Janusz|ks. Janusz Kwapiszewski]] (2018-)
*[[Brzyszkowski Adam|ks. Adam Brzyszkowski]] (2018-)
*[[Pyrsz Andrzej|ks. Andrzej Pyrsz]] (2018-)
*[[Wloka Alfred|ks. Alfred Wloka]] (2003-2021)
*[[Cogiel Marceli|ks. Marceli Cogiel]] (2003-)
*[[Gaweł Łukasz|ks. Łukasz Gaweł]] (2017-)
*[[Godziek Mirosław|ks. Mirosław Godziek]] (2021-)
*[[Suszka Damian|ks. Damian Suszka]] (2021-)

==Bibliografia==
H. Olszar, Służcie Panu z weselem! (Ps 100, 2). 80 lat Kapituły Katedralnej w Katowicach, WA 2006, nr 11, s. 530-558; J. Myszor, Kapituła katedralna w Katowicach 1926-1939, [w:] Vobis Episcopus vobiscum Christianus, Księga Jubileuszowa dedykowana księdzu Arcybiskupowi Damianowi Zimoniowi w dwudziestolecie posługi biskupiej w archidiecezji katowickiej oraz siedemdziesiątą rocznicę Urodzin, red. W. Myszor, A. Malina, Katowice 2004, s. 34-46; Statut Kapituły Metropolitalnej Katowickiej, WA 1999, nr 2, s. 53-59; N.S., Senatorowie arcybiskupa. 80 lat kapituły w Katowicach, GN  2006, nr 35, (dodatek katowicki), s. 12; [https://katowice.gosc.pl/doc_pr/7132472.Archidiecezja-Nowi-kanonicy-gremialni] (dostęp: 28.09.2021) 

----

Cd. [[Plik:Book.png|30px|left]] czytaj: [[Śląskie Seminarium Duchowne]] |  [[Spis treści|Powrót do spisu treści]]

[[Kategoria:Podręcznik|Kapituła]]
[[Kategoria:Kuria diecezjalna|Kapituła]]
[[Kategoria: Kanonicy]]