Kapelan: Różnice pomiędzy wersjami
(dr) |
|||
| (Nie pokazano 3 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
Nazwa kapelan wywodzi się od słowa ''cappa'' czyli płaszcza należącego do [[Św. Marcin z Tours|Marcina z Tours]], który przechowywany jest w kaplicy króla Francji. Swoich kapelanów mają również papieże. Wśród nich wyróżnia się tzw. audytorów Pałacu Apostolskiego, do których należało rozpatrywanie spraw wnoszonych do papieża. Na znak uznania za zasługi dla Kościoła istniał również zwyczaj nadawania tytułu kapelana papieskiego. Kapelanów mają również biskupi, szpitale i żeńskie domy zakonne. | |||
Nazwa kapelan wywodzi się od słowa cappa czyli płaszcza należącego do Marcina z Tours, który przechowywany jest w kaplicy króla Francji. Swoich kapelanów mają również papieże. Wśród nich wyróżnia się tzw. audytorów | |||
Współcześnie kapelan to kapłan | Współcześnie kapelan to kapłan pełniący stałą posługę duszpasterską względem powierzonej mu wspólnoty lub grupy wiernych (kapelan: szpitalny, wojskowy, więzienny, migrantów), którą wykonuje zgodnie z postanowieniami powszechnego prawa kościelnego i partykularnego. | ||
==Z przeszłości== | ==Z przeszłości== | ||
W XII wieku w Polsce nie istniał jeszcze podział na parafie, funkcję | W XII wieku w Polsce nie istniał jeszcze podział na parafie, funkcję tę pełniła katedra biskupia. Obok kościołów biskupich i klasztornych istniały tylko prywatne kościoły i kapelanie, które były zawiązkiem tworzenia się [[Parafia|parafii]]. Biskupi dawali prywatnym kapelanom przywileje udzielania sakramentu chrztu świętego i sprawowania opieki duszpasterskiej nad wiernymi. Wskutek tych przywilejów nastąpiło przekształcenie w drugiej połowie XII wieku prywatnych kapelanii w parafie z oznaczonymi granicami. Duchowni, którzy w tamtych czasach nie posiadali żadnego urzędu kościelnego ani też stałego utrzymania szukali miejsca na dworach książęcych i zostawali kapelanami nadwornymi książąt. W zamian za sprawowanie służby duszpasterskiej mieli zapewnione utrzymanie na dworze. Monarchowie spośród nich wybierali kandydatów na stolicę biskupią. | ||
Według KPK z 1983 roku kapelana mianuje ordynariusz miejsca, który jednocześnie zasięga opinii przełożonego domu. Do zadań kapelana należy: sprawowanie opieki duszpasterskiej zgodnie z zasadami prawa kościoła powszechnego i partykularnego, współpraca z proboszczem parafii. Jeżeli miejsce wspólnoty wiernych powierzonych opiece kapelana związane jest z kościołem nieparafialnym pozostaje równocześnie rektorem Kościoła (Kan 570). | Według KPK z 1983 roku kapelana mianuje ordynariusz miejsca, który jednocześnie zasięga opinii przełożonego domu. Do zadań kapelana należy: sprawowanie opieki duszpasterskiej zgodnie z zasadami prawa kościoła powszechnego i partykularnego, współpraca z proboszczem parafii. Jeżeli miejsce wspólnoty wiernych powierzonych opiece kapelana związane jest z kościołem nieparafialnym pozostaje równocześnie rektorem Kościoła (Kan 570). | ||
Aktualna wersja na dzień 16:36, 15 wrz 2018
Nazwa kapelan wywodzi się od słowa cappa czyli płaszcza należącego do Marcina z Tours, który przechowywany jest w kaplicy króla Francji. Swoich kapelanów mają również papieże. Wśród nich wyróżnia się tzw. audytorów Pałacu Apostolskiego, do których należało rozpatrywanie spraw wnoszonych do papieża. Na znak uznania za zasługi dla Kościoła istniał również zwyczaj nadawania tytułu kapelana papieskiego. Kapelanów mają również biskupi, szpitale i żeńskie domy zakonne.
Współcześnie kapelan to kapłan pełniący stałą posługę duszpasterską względem powierzonej mu wspólnoty lub grupy wiernych (kapelan: szpitalny, wojskowy, więzienny, migrantów), którą wykonuje zgodnie z postanowieniami powszechnego prawa kościelnego i partykularnego.
Z przeszłości
W XII wieku w Polsce nie istniał jeszcze podział na parafie, funkcję tę pełniła katedra biskupia. Obok kościołów biskupich i klasztornych istniały tylko prywatne kościoły i kapelanie, które były zawiązkiem tworzenia się parafii. Biskupi dawali prywatnym kapelanom przywileje udzielania sakramentu chrztu świętego i sprawowania opieki duszpasterskiej nad wiernymi. Wskutek tych przywilejów nastąpiło przekształcenie w drugiej połowie XII wieku prywatnych kapelanii w parafie z oznaczonymi granicami. Duchowni, którzy w tamtych czasach nie posiadali żadnego urzędu kościelnego ani też stałego utrzymania szukali miejsca na dworach książęcych i zostawali kapelanami nadwornymi książąt. W zamian za sprawowanie służby duszpasterskiej mieli zapewnione utrzymanie na dworze. Monarchowie spośród nich wybierali kandydatów na stolicę biskupią.
Według KPK z 1983 roku kapelana mianuje ordynariusz miejsca, który jednocześnie zasięga opinii przełożonego domu. Do zadań kapelana należy: sprawowanie opieki duszpasterskiej zgodnie z zasadami prawa kościoła powszechnego i partykularnego, współpraca z proboszczem parafii. Jeżeli miejsce wspólnoty wiernych powierzonych opiece kapelana związane jest z kościołem nieparafialnym pozostaje równocześnie rektorem Kościoła (Kan 570).
Do jego obowiązków należy: słuchanie spowiedzi, głoszenie słowa Bożego, udział w sakramencie bierzmowania będącym w niebezpieczeństwie śmierci, odprawianie nabożeństw pogrzebowych za członków instytutów zakonnych lub stowarzyszeń życia apostolskiego.
Ustawa z dnia 17 maja 1989 o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w PRL gwarantuje nominacje kapelanów w szpitalach, więzieniach i w zakładach zamkniętych w Polsce.
Bibliografa
E. Wileńska, Kapelan (hasło), [w:] Encyklopedia katolicka, T. 8, pod red. A. Szostka, Lublin 2000, s. 650-651; Z. Gloger, Kapelani (hasło), [w:] Encyklopedia staropolska. Ilustrowana, Warszawa 1958, s. 332.