Tekst źródłowy strony Jednostki kleryckie w Ludowym Wojsku Polskim

[[Plik:Brzeg koszary.jpg|right|thumb|koszary w garnizonie wojskowym w Brzegu]]
[[Plik:Rezerwa Brzeg.jpg|right|thumb|Brzeg 2009, zjazd rezerwistów z rocznika 1969-1971]]
[[Plik:Rezerwa71.jpg|thumb|Brzeg 2009, zjazd rezerwistów z rocznika 1969-1971]]
Na mocy Porozumienia Rządu PRL z Episkopatem Polski z 14 kwietnia 1950 władze wojskowe w celu umożliwienia alumnom ukończenia studiów teologicznych, miały stosować tzw. odroczenia. Duchowni po przyjęciu święceń kapłańskich i zakonnicy po złożeniu ślubów nie byli powoływani do odbywania czynnej służby wojskowej, lecz przenoszono ich do rezerwy i kwalifikowano ich do pełnienia służby pomocniczej.

Pod koniec lat 50. XX wieku władze wojskowe pod wpływem władz partyjnych rozpoczęły pobór studentów teologii do wojska. Ta praktyka, w różnym nasileniu, trwała przez ponad dwadzieścia lat i zakończyła się wiosną 1980 roku. 

Początkowo klerycy - żołnierze byli wcielani do różnych formacji i jednostek wojskowych pierwszego rzutu, to znaczy bojowych, na terenie całego kraju. Od 1964 roku utworzono tak zwane kompanie kleryckie w regularnych jednostkach liniowych. Były one zlokalizowane w Gdańsku, Opolu i Szczecinie-Podjuchach. W 1965 roku dwie kompanie kleryckie zostały przeniesione - jedna z Gdańska do Bartoszyc, a druga z Opola do [[Jednostka klerycka - Brzeg|Brzegu]]. Rok później wszystkie trzy kompanie kleryckie zostały przekształcone w samodzielne jednostki wojskowe ratownictwa terenowego. Utworzone bataliony nie posiadały charakteru bojowego, lecz nastawione były w praktyce na wywieranie wpływu ideologicznego, mającego na celu laicko-marksistowską indoktrynację studentów teologii, w nadziei, że opuszczą oni mury seminaryjne. Jednostki te zostały podporządkowane bezpośrednio Głównemu Zarządowi Politycznemu Wojska Polskiego. W 1973 roku jednostka klerycka w Szczecinie-Podjuchach została zamknięta, w 1979 roku uległa likwidacji jednostka w Brzegu nad Odrą, a wiosną 1980 roku przestał istnieć Batalion Ratownictwa Terenowego działający Bartoszycach. W Bartoszycach klerycy nielegalnie wydawali pismo pt. [[Unitas - Pismo kleryckiej jednostki wojskowej w Bartoszycach|Unitas]].

Jednym z kleryków powołanych do wojska był [[Bł. Jerzy Popiełuszko|Jerzy Popiełuszko]]. 

Decyzją Zwierzchnika Sił Zbrojnych RP, Prezydenta Andrzeja Dudy pierwsza grupa - 132 księży, którzy odbywali służbę wojskową w kleryckich jednostkach LWP, mianowano na stopień podporucznika. Uroczystość odbyła się 12 listopada 2016 w żoliborskim kościele pw. św. Stanisława Kostki w Warszawie. Uroczystej koncelebrze przewodniczył biskup polowy WP Józef Guzdek. Patenty oficerskie wręczał minister Antoni Macierewicz.

==Alumni seminarium śląskiego w wojsku==
Alumni ze [[Śląskie Seminarium Duchowne|śląskiego seminarium]] odbywali służbę wojskową w jednostkach specjalnych w Szczecinie–Podjuchy JW 4422, Brzegu nad Odrą JW 4446 oraz Bartoszycach JW 4413. 

W latach 1965–1975 ze Śląskiego Seminarium Duchownego do jednostek specjalnych zostało powołanych 247 alumnów, część z nich została zwolniona z obowiązku pełnienia służby, przed ukończeniem dwóch lat pobytu w wojsku.

==Bibliografia ==
T. Fitych, Służba wojskowa alumnów w PRL, "Chrześcijanin w świecie", R. 1994, n. 1, s. 119-135; P. Larysz, Służba wojskowa alumnów Śląskiego Seminarium Duchownego w latach 1959-1978, Katowice 2009; J. Myszor, Służba wojskowa alumnów Wyższego Śląskiego Seminarium Duchownego w Krakowie w latach 1959–1979, [w:] Wojskowa służba śląskich duchownych w latach 1918–1980,  red. Z. Kapała i J. Myszor, Katowice 1999; A. Lesiński, Służba wojskowa kleryków w latach 1959–1980 w świetle tajnych instrukcji Instytucji Centralnych Ministerstwa Obrony Narodowej. Jubileuszowe Spotkanie byłych alumnów, którzy w latach 1959–1979 pełnili służbę wojskową, Warszawa 1997; strona internetowa MON, dostęp 12.11.2016. 

[[Kategoria:Wojskowi]]