Jan XXI

Jan XXI (ok. 1210-1277), papież

Piotr Hiszpan był Portugalczykiem. Urodził się około 1210 roku w Lizbonie, jednak dokładna data nie jest znana. Uczył się w Lizbonie, a następnie podjął studia w Paryżu. W dalszych latach wykładał medycynę w Sienie. Dzięki swojej rozległej wiedzy medycznej został osobistym lekarzem papieża Grzegorza X. W 1272 roku został arcybiskupem Bragi, rok później mianowany kardynałem Tusculum. Jego pontyfikat rozpoczął się 8 września 1276 po śmierci Hadriana V. Wybór imienia Jana XXI był trochę bardziej skomplikowany niż innych dotychczas, bowiem Piotr Hiszpan badając archiwa papieskie odkrył jak mniemał błąd numeracji – jakoby miało być dwóch Janów XIV. Uznał więc, iż wybierze sobie imię Jan lecz z numerem o jeden większym. Jak się później okazało źle zinterpretował zapisy dotyczące uwięzienia ówczesnego Jana XIV i doprowadziło to do sytuacji w której kościół nie miał na stolicy Piotrowej papieża Jana o numerze XX. Rozpoczął pontyfikat od dwóch bull: jedna miała na celu zaznaczenie swojego stanowiska, potwierdzającego decyzje swojego poprzednika, a drugą natomiast skrytykował zamieszki, które wybuchły w czasie konklawe. Następnie podjął próby zorganizowania krucjaty, którą zaakceptował Sobór Lyoński II, pomimo zachowania innych możnowładców, którzy starali się poszerzyć swoje wpływy w Rzymie i państwie papieskim. Jan XXI poprzez swoją roztropność skutecznie hamował ich zapędy. Prowadził również mediacje pomiędzy Królem Filipem III i Alfonsem X, których wezwał do udziału w krucjacie jednak przeszkodą była wrogość owych władców, którzy szykowali się do wojny. Zmarł w wyniku urazu doznanego w czasie zawalenie fragmentu sklepienia po ośmiu dniach od wypadku. Niestety nie doszły do skutku jego dobrze prosperujące próby zjednoczenia kościołów wschodnich i katolików. Dokumentu podpisanego przez Michała VIII (cesarza bizantyjskiego) już nie odczytał. Zmarł 20 maja 1277 i został pochowany w Katedrze w Viterbo.

Bibliografia

S.A. Bogaczewicz, A. Rogalski, Jan XXI, w: Encyklopedia katolicka, t. 7, Lublin 1997, kol. 831-833; R. Fischer-Wollpert, Leksykon papieży, Kraków 1996, s. 102-103; John N. D. Kelly, Encyklopedia papieży, Warszawa 1997, s. 280-281; Księga papieży, Poznań 1996, s. 216.