Hyla Franciszek

Hyla Franciszek (1889-1963), proboszcz parafii Wniebowzięcia NMP w Olszynie

Urodził się 27 listopada 1889 w Miasteczku Śląskim w rodzinie listonosza Józefa Hyli i Marianny z d. Bromisz. Mając prawie 21 lat wstąpił do młodego Zgromadzenia Misjonarzy św. Rodziny w Grave w Holandii. W Zakładzie Zgromadzenia zdobywał w ciągu kolejnych pięciu lat wykształcenie średnie, ale zamiast konsekwentnie rozpocząć studia teologiczne w czerwcu 1915 roku wyjechał na front. Po zakończeniu wojny w 1918 roku spędził kolejne dwa lata w angielskiej niewoli w Turcji. Po zwolnieniu w 1920 roku zwieńczył naukę na poziomie gimnazjalnym maturą i rozpoczął roczny nowicjat w Zgromadzeniu Misjonarz św. Rodziny, a następnie dwuletnie studia filozoficzne. Od 1923 roku studiował teologię w domu macierzystym w Grave, a następnie w Kazimierzu Biskupim, gdzie od w 1921 roku istniał jeden z pierwszych domów Zgromadzenia w Polsce. W 1924 roku odszedł ze Zgromadzenia, ale nie zrezygnował z kapłaństwa. Dalszą formację odbył Śląskim Seminarium Duchownym w Krakowie, kończąc jednocześnie studia teologiczne. Święcenia kapłańskie otrzymał 20 marca 1926.

Pierwszą jego placówką była parafia św. Mikołaja w Lublińcu. Pierwotnie pracował tam w ramach zastępstwa podczas wakacji letnich 1926 roku. Z dniem 27 lipca 1926 ks. Hyla został mianowany wikarym w parafii św. Mikołaja na miejsce ks. Gajdy. Pracował w Lublińcu do końca grudnia 1927 roku skąd wyjechał do Francji jako duszpasterz polskich emigrantów. Zgłosił się do tej pracy ochotniczo. Przez okres 32 miesięcy pracował w trudnych warunkach, będąc nawet aresztowanym przez francuską policję, w kilku ośrodkach: Auby (Nord), Montigny en Ostrevent, Audun de Tiche.

Po powrocie do Polski został mianowany wikarym w parafii św. Jerzego w Rydułtowach (22 październik 1930). Po dwuletniej pracy bardzo mocno podupadł na zdrowiu. Ten stan trwał prawie dwa lata. 15 lutego 1934 został mianowany administratorem w parafii Wniebowzięcia NMP w Olszynie. Następnie został jej proboszczem 17 maja 1936. Oprócz zwyczajnej pracy duszpasterskiej rozpoczął budowę kościoła filialnego w Herbach Śląskich w 1937 roku. W Olszynie postrzegany był jako zwolennik sanacji śląskiej.

Kilka dni przed wybuchem II wojny światowej (28 sierpień 1939) został mianowany zastępcą wikariusza generalnego na okręg lubliniecki ks. dziekana J. Dwuceta. W grudniu 1939 roku został wydalony do Generalnej Guberni ks. J. Dwucet, a ks. Hyla spędził czas okupacji w Krzyżkowicach. Po wojnie powrócił na probostwo do Olszyny, gdzie z czasem został mianowany wicedziekanem dekanatu lublinieckiego, a z dniem 6 grudnia 1951 został ustanowiony dziekanem. Pełnił tę funkcję do marca 1961 roku rezygnując z tej godności ze względu na słabe zdrowie. Został mianowany przez ks. bpa dziekanem honorowym.

W czasie referendum 30 czerwca 1946, zachęcał swoich parafian do głosowania według wskazówek rządowych. Nawet listy pasterskie odczytywał według życzeń partii. Dodatkowo był także członkiem komisji wyborczej, za którą to pracę władze wystawiły mu ocenę bardzo dobrą. Tę samą postawę przyjął podczas wyborów do Sejmu Ustawodawczego z 19 stycznia 1947. Poparł dekret z 5 sierpnia 1949 o wolności sumienia i wyznania, który był wyraźnie wymierzony w misję Kościoła i miał grozić sankcjami każdemu kto nadużywał tych podstawowych wolności człowieka. Zmarł 4 grudnia 1963 w Olszynie. Został pochowany na tamtejszym cmentarzu.

Bibliografia

AAKat, AL. 1227; Charakterystyka z pow. Lubliniec, IPN 0648/145, t. 1, bpag; Schematyzm 1927-1970; WD 1927, nr 11, s. 74; 1930, nr 9, s. 101, 1930, nr 11, s. 124; J. Gawor, Nekrolog, WD 1964, nr 3–4, s. 52; Nekrolog, GN 1964, nr 12 z 22 III, s. s. 68; Olszar, Duchowieństwo, s. 506 i 534; Myszor, Historia diecezji, 293; J. Żurek, Ruch "Księży patriotów" w województwie katowickim w latach 1949-1956, Warszawa-Katowice 2009, s.88, 281, 289.