Honoriusz III

Honoriusz III (ok. 1150-1227), papież

Cencio Savelli urodził się ok. 1150 w arystokratycznej rodzinie rzymskiej. Był kanonikiem w bazylice Santa Maria Maggiore. W 1188 papież Klemens III mianował go podskarbim i szambelanem papieskim. Podczas swojej posługi napisał "Liber censuum" (1192), czyli spis wszystkich instytucji zależnych od Państwa Kościelnego i zobowiązanych do świadczeń na jej rzecz. Za pontyfikatu Celestyna III (1193) otrzymał nominację na kardynała-diakona, zaś w 1198 Innocenty III mianował go kardynałem-prezbiterem. W 1197 Cencio Savelli został wychowawcą Fryderyka II, przyszłego cesarza. 18 VII 1216 zebrani w Perugii kardynałowie wybrali Cencio Savellego na następcę Innocentego III. Sześć dni później został on intronizowany pod imieniem Honoriusz III. Jego głównym zadaniem było zorganizowanie piątej wyprawy krzyżowej, uchwalonej przez Sobór Laterański IV i wyznaczonej na 1217. W tym celu dążył on do pojednania władców chrześcijańskich, np. Filipa II Augusta z Jakubem I Aragońskim, którzy mieli wziąć udział w tej krucjacie. Niestety papież do uczestnictwa przekonał tylko dwóch władców: króla Węgier Andrzeja II i księcia austriackiego Leopolda VI. Honoriusz III oczekiwał na wsparcie Fryderyka II, który przyjął w 1215 znak krzyżowca, jednak on zwlekał z rozpoczęciem krucjaty, co było wbrew zobowiązaniom Złotej Bulli z Egeru. Krzyżowcom jednak udało się zdobyć Damiettę (1219), ale nie przyjęli wówczas pokojowych propozycji sułtana za sprawą nalegań legata papieskiego Pelagiusza Galvaniego i wkrótce wojska egipskie otoczyły ich pod Mansurah (1221). Krzyżowcy oddali miasto panującemu w Egipcie sułtanowi w zamian za ich uwolnienie. W 22 XI 1220 Honoriusz III dokonał koronacji cesarskiej Fryderyka II, pomimo że w dalszym ciągu zwlekał on z wyruszeniem na Bliski Wschód. Dopiero w 1225 w San Germano cesarz pod groźbą ekskomuniki zobowiązał się do podjęcia wyprawy, która rozpoczęła się w 1227. Oprócz krucjat papież Honoriusz III popierał ewangelizowanie krajów europejskich: Danii, Szwecji, Norwegii i Prus oraz podjął się wraz z królem Francji Ludwikiem VIII zwalczania herezji albigensów. W czasie swojego pontyfikatu zatwierdził on również zakony dominikanów (1216), franciszkanów (1123) i karmelitów (1226). W 1220 ogłosił zbiór swoich dekretałów "Compilatio quinta", które uważa się za pierwsze księgi prawa kanonicznego. Zmarł 18 III 1227 w Rzymie i został pochowany w bazylice S. Maria Maggiore.

Bibliografia

J. Dyl, J. Walkusz, Honoriusz III, w: Encyklopedia katolicka, t. 6, Lublin 1993, kol. 1214; J. N. D. Kelly, Encyklopedia papieży, Warszawa 2006, s. 263-265; F. L. Cross, E. A. Livingstone, Encyklopedia kościoła, t. I, Warszawa 2004, s. 914; K. Dopierała, Księga papieży, Poznań 1996, s. 197-199; M. Gryczyński, Poczet papieży, Poznań 2005, s. 154; R. Monge, Leksykon papieży, Kraków 2008, s. 356.