Gwiazdka Cieszyńska

Z e-ncyklopedia
Paweł Stalmach

Tygodnik wydawany w Cieszynie od 1 marca 1851 przez Pawła Stalmacha. Był kontynuacją „Tygodnika Cieszyńskiego”. Czasopismo - choć jego redaktor był ewangelikiem - popierali głównie katolicy, a zwłaszcza bp tarnowski ks. Józef Pukalski i bp sufragan wrocławski - Bernard Bogedain. Również większość prenumeratorów stanowili katolicy. Pismo miało charakter popularnoliteracki, o zasięgu ponadregionalnym. Było czytane we wszystkich zaborach. Z pismem przez wiele lat współpracował Józef Ignacy Kraszewski. Wokół czasopisma skupiło się wielu poetów i pisarzy śląskich. Gdy po upadku powstania styczniowego redaktora dotknęły represje (areszt, więzienie), Gwiazdka Cieszyńska stała się najbardziej radykalnym pismem narodowym na Śląsku Cieszyńskim, odegrała ważną rolę w utrwaleniu świadomości narodowej Ślązaków. Na łamach pisma walczono o język polski, polską kulturę i prawa dla ludności polskiej. Ataki na redaktora ze strony ewangelików spowodowały, że Stalmach w 1888 roku przekazał pismo katolikom. Stało się ono organem prasowym Związku Śląskich Katolików. Redaktorem został Józef Londzin. Od 1906 roku pismo stało się dwutygodnikiem. Gwiazdka Cieszyńska przestała ukazywać się w 1939 roku.

Bibliografia

W. Ogrodziński, Dzieje piśmiennictwa śląskiego, Katowice 1965, s. 116-117; Historia Śląska, red. S. Michalkiewicz, t. 3, cz. 1, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk, 1976, s. 505; Stalmach Paweł, [w:] Słownik Biograficzny Ziemi Cieszyńskiej, t. 2, Cieszyn 1995, s. 215-117.