Grunt Józef

Z e-ncyklopedia
Wersja z dnia 03:36, 27 wrz 2009 autorstwa Emilia (dyskusja | edycje)
(różn.) ← poprzednia wersja | przejdź do aktualnej wersji (różn.) | następna wersja → (różn.)

Grunt Józef (1865-1933), proboszcz w Ornontowicach

Urodził się 30 października 1865 w Wójtowej Wsi k. Gliwic. Był synem rolnika Tomasza i Antoniny z d. Szuba. Po ukończeniu szkoły ludowej, od 24 sierpnia 1877, uczęszczał do gimnazjum w Gliwicach, gdzie w 1887 roku zdał egzamin dojrzałości. Następnie rozpoczął studia na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Wrocławskiego. Jako student był przez pewien czas asystentem we wrocławskim ogrodzie botanicznym. Święcenia kapłańskie przyjął 23 czerwca 1891 we Wrocławiu.

Jako wikary pracował w parafiach: św. Wawrzyńca w Wirku (8 sierpień 1891), krótko w parafii św. Barbary w Królewskiej Hucie, św. Wawrzyńca w Strzelcach Opolskich (od 18 października 1892), gdzie opiekował się więźniami w tamtejszych zakładach karnych. Już w pierwszych latach kapłaństwa odważnie występował przeciwko szerzonym wówczas ideom socjalistycznym. 28 sierpnia 1894 został skierowany do parafii św. Wojciecha w Mikołowie. Pełnił tam kolejno funkcje wikariusza i administratora. W latach 1899-1902 był administratorem w parafii św. Andrzeja w Szczodrowie w powiecie sycowskim. Mieszkał wtedy w pobliskiej Ostrowinie.

W 1902 roku został mianowany proboszczem w parafii Wniebowzięcia NMP w Imielnicy w powiecie strzeleckim. W Mikołowie, Ostrowinie i Imielnicy ujawnił się jego wielki talent społecznikowski. Organizował spółdzielnie rolnicze i Kasy Raiffeissena. Przez głoszenie rekolekcji włączył się w ruch trzeźwościowy kierowany wówczas przez ks. J. Kapicę. W Mikołowie przyczynił się do wybudowania domu ss. boromeuszek. Za wybitne zasługi na polu społecznym został odznaczony niemieckim Krzyżem Zasługi. Będąc proboszczem w Imielnicy związał się mocno z polskim ruchem narodowym, dążąc do przyłączenia Górnego Śląska do Polski. W kazaniach i katechezie agitował za Polską, za co spotykały go szykany ze strony władz niemieckich. Po podziale Górnego Śląska 20 marca 1920 oświadczył na ambonie, że przechodzi do polskiego obozu. Organizował wiece, na których przekonywał, że w czasie plebiscytu należy głosować za Polską. Jest autorem broszury 150 lat niewoli pruskiej - czyli męczeństwo polskiego ludu śląskiego pod rządami pruskimi (Mikołów 1920). Jego działalność spotkała się z gwałtownym sprzeciwem ze strony niemieckiej. Za obrazę nauczyciela 27 października 1920 został skazany przez sąd w Opolu na grzywnę.

Po przyłączeniu części Górnego Śląska do Polski w 1922 roku przeniósł się na ten teren. Duszpasterzował najpierw w parafii NSPJ w Brzezinach Śląskich (od marca 1923), gdzie wybudował probostwo. 6 grudnia 1923 został mianowany administratorem, a kilka miesięcy później proboszczem w parafii św. Michała Archanioła w Ornontowicach. Był jednym z czołowych propagatorów trzeźwości w Śląskim Kole Polskiego Związku Księży Abstynentów, założonego przez ks. Czempiela w 1924 roku. W czasie kryzysu gospodarczego zajął się organizacją pomocy dla bezrobotnych. Opiekował się ponadto w parafii różnymi organizacjami katolickimi. Zmarł nagle 18 listopada 1933 w Ornontowicach i tam został pochowany.

Bibliografia

AAKat, Akta personalne ks. Józefa Grunta; J. Myszor, Grunt Józef (hasło), Słownik duchowieństwa, s. 124-125; Schematyzm 1923-1924; Nekrolog, WD 1933, nr 12, s. 409-410; Knossalla, Das Dekanat Beuthen, s. 544, K. Prus, Historia Mikołowa, s. 312, 242; Gwóźdź, Udział duchowieństwa, s. 184; Olszar, Duchowieństwo, s. 331-332, 612; A. Steuer, Grund Józef (hasło), Słownik Ziemi Pszczyńskiej, s. 83-84; Myszor, Historia diecezji, s. 207.