Fryderyk Wilhelm I Hohenzollern

Fryderyk Wilhelm I Hohenzollern (1688-1740), król Prus

Urodził się w Berlinie 15 sierpnia 1688. Był synem Fryderyka I Hohenzollerna oraz Zofii Charlotty Hanowerskiej. Uważany jest za twórcę militarnej potęgi Prus ponieważ to za jego panowania armia pruska liczyła 83 tys. ludzi. Zorganizował system powszechnej służby wojskowej, był twórcą żelaznej dyscypliny oraz musztry, dzięki której można było ludzi zmieniać niemalże w automaty. Wprowadził również koszarowe zwyczaje na dworze i w administracji. To za jego panowania wprowadzono zwyczaj noszenia munduru na co dzień. W prowadzeniu polityki zagranicznej starał się za wszelka cenę unikać konfliktów międzynarodowych, czego dowodem było to, że jedyną wojnę jaką prowadził była wojna ze Szwecją w wyniku której przyłączył Pomorze Szczecińskie. Z charakteru był bardzo oschłym, ale zawsze lojalnym i wiernym swym zasadom człowiekiem. Był też jedynym władcą Prus, który zachowywał lojalność wobec cesarza oraz Rzeszy Niemieckiej. Nie odniósł wielkich sukcesów w polityce zagranicznej, starał się raczej za wszelką cenę unikać niepotrzebnych i niesprawiedliwych wojen, co pozwoliło mu uniknąć porażek. Za jego panowania Prusy włączyły się do rozgrywki międzynarodowej o tron Polski, chcąc jak najwięcej zyskać dla siebie dzięki przyszłej polskiej elekcji. Rokowania z Rosją, mające na celu wykluczenie z walki o tron syna Augusta II i Stanisława Leszczyńskiego oraz zapewniające Prusom prawo do Kurlandii, nie przyniosły zamierzonych rezultatów. Traktat, który przeszedł do historii jako „traktat trzech czarnych orłów” nie został nigdy przez żadnego monarchę ratyfikowany. Za swoją dewizę przyjął obedieren nicht raisonnieren (słuchać, a nie rezonować) oraz Plus machen (powiększać). Za jego panowania monarchia pruska dysponowała ustabilizowanym budżetem i sporą nadwyżką finansową. W ówczesnych czasach prawie każde państwo miało długi, więc sytuacja finansowa Prus była niebywałym sukcesem. Był bardzo gorliwym protestantem, a w wolnych chwilach lubił malować. Jego horyzonty intelektualne były raczej niskie, jednak pracowitością wiele zyskiwał. Ożenił się z Zofią Dorotą Hanowerską i był ojcem 14 dzieci. Był jednak tyranem dla swej rodziny oraz poddanych, potrafił godzinami trenować swoich ulubionych żołnierzy. Jego ulubionym zajęciem było kompletowanie wysokich i postawnych żołnierzy do gwardii królewskiej oraz palenie fajki. Zmarł 31 maja 1740 w Poczdamie.

Bibliografia

Słownik władców Europy nowożytnej i najnowszej, pod red. M. Serwańskiego i J. Dobosza, Poznań 1998, s.123-125; M. Markiewicz, Historia Polski 1492-1795, Kraków 2002.