Franciszkanie - Panewniki: Różnice pomiędzy wersjami

Z e-ncyklopedia
(uzupełnienie)
(dr)
Linia 4: Linia 4:
[[Plik:Panewniki budowa1.jpg|thumb|w środku architekt br. Manswet Fromm]]
[[Plik:Panewniki budowa1.jpg|thumb|w środku architekt br. Manswet Fromm]]
==Historia==
==Historia==
Do Panewnik franciszkanie przybyli z kustodii św. Jadwigi 22 grudnia 1902. Ojcowie [[Bolczyk Kamil|Kamil Bolczyk]] i [[Rogosz Bolesław|Wilhelm Rogosz]] zamieszkali w Starych Panewnikach. Gdy pod koniec 1904 roku przybył [[Bolczyk Wincenty|o. Andrzej Bolczyk]], rozpoczęła się budowa groty lourdzkiej dla upamiętnienia 50-lecia dogmatu o [[Uroczystość Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny|Niepokalanym Poczęciu NMP]]. Poświęcenie groty nastąpiło 28 sierpnia 1905. W tym samym roku rozpoczęto budowę kościoła i klasztoru wg projektu br. [[Manswet Fromm|Mansweta Fromma]]. Przy pracach zatrudnionych było szereg innych braci zakonnych, którzy wykonywali zadania wymagające specjalistycznych umiejętności. Kościół został konsekrowany 19 lipca 1908 przez [[Kopp Georg|kard. Georga Koppa]]. W następnych latach kościół kończono i przyozdabiano. Kościół zbudowano w stylu neoromańskim na planie krzyża łacińskiego,o trzech nawach z transeptem. Długość nawy głównej wynosi 76 m. Na szczycie kopuły kościelnej umieszczono siedmiometrowy posąg [[Św. Franciszek z Asyżu|św. Franciszka]],który w geście błogosławieństwa w podniesionej ręce trzyma krzyż. 21 września 1913 uroczyście wprowadzono do kościoła relikwie świętych męczenników i biskupów Ptolemeusza i Romana oraz jednego z 38 współmęczenników. Obecnie parafia posiada 20 relikwii innych świętych. Od 1913 roku w okresie[[ Boże Narodzenie| Bożego Narodzenia]]  stawia się w kościele dużych rozmiarów żłóbek. Dzwony zawieszone na wieżach w 1913 roku zostały w czasie I wojny światowej zużyte na cele wojenne. Nowe cztery dzwony zawieszono w 1920 roku, a w 1931 roku zawieszono piąty dzwon poświęcony [[Św. Antoni Padewski|św. Antoniemu z Padwy]]. W 1925 roku na chórze zainstalowano organy o 64 rejestrach i 3500 piszczałkach. Kościół i klasztor położony był na terenie parafii mikołowskiej, ale już od 1914 roku franciszkanie objęli całe duszpasterstwo Panewnik, Ligoty i Piotrowic. [[Parafia Św. Ludwika Króla i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Panewnikach|Parafia przyklasztorna Św. Ludwika Króla]] powstała dopiero 12 lutego 1934 ([[Księgi metrykalne|księgi: chrztów od 1913 roku, ślubów i zmarłych od 1914 roku]]). W 1954 roku nadano drugi tytuł kościołowi i parafii: [[Uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny|Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny]].
Do Panewnik franciszkanie przybyli z kustodii św. Jadwigi 22 grudnia 1902. Ojcowie [[Bolczyk Kamil|Kamil Bolczyk]] i [[Rogosz Bolesław|Wilhelm Rogosz]] zamieszkali w Starych Panewnikach. Gdy pod koniec 1904 roku przybył [[Bolczyk Wincenty|o. Andrzej Bolczyk]], rozpoczęła się budowa groty lourdzkiej dla upamiętnienia 50-lecia dogmatu o [[Uroczystość Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny|Niepokalanym Poczęciu NMP]]. Poświęcenie groty nastąpiło 28 sierpnia 1905. W tym samym roku rozpoczęto budowę kościoła i klasztoru wg projektu br. [[Manswet Fromm|Mansweta Fromma]]. Przy pracach zatrudnionych było szereg innych braci zakonnych, którzy wykonywali zadania wymagające specjalistycznych umiejętności. Kościół został konsekrowany 19 lipca 1908 przez [[Kopp Georg|kard. Georga Koppa]]. W następnych latach kościół kończono i przyozdabiano. Kościół zbudowano w stylu neoromańskim na planie krzyża łacińskiego,o trzech nawach z transeptem. Długość nawy głównej wynosi 76 m. Na szczycie kopuły kościelnej umieszczono siedmiometrowy posąg [[Św. Franciszek z Asyżu|św. Franciszka]], który w geście błogosławieństwa w podniesionej ręce trzyma krzyż. 21 września 1913 uroczyście wprowadzono do kościoła relikwie świętych męczenników i biskupów Ptolemeusza i Romana oraz jednego z 38 współmęczenników. Obecnie parafia posiada 20 relikwii innych świętych. Od 1913 roku w okresie[[ Boże Narodzenie| Bożego Narodzenia]]  stawia się w kościele dużych rozmiarów żłóbek. Dzwony zawieszone na wieżach w 1913 roku zostały w czasie I wojny światowej zużyte na cele wojenne. Nowe cztery dzwony zawieszono w 1920 roku, a w 1931 roku zawieszono piąty dzwon poświęcony [[Św. Antoni Padewski|św. Antoniemu z Padwy]]. W 1925 roku na chórze zainstalowano organy o 64 rejestrach i 3500 piszczałkach. Kościół i klasztor położony był na terenie parafii mikołowskiej, ale już od 1914 roku franciszkanie objęli całe duszpasterstwo Panewnik, Ligoty i Piotrowic. [[Parafia Św. Ludwika Króla i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Panewnikach|Parafia przyklasztorna Św. Ludwika Króla]] powstała dopiero 12 lutego 1934 ([[Księgi metrykalne|księgi: chrztów od 1913 roku, ślubów i zmarłych od 1914 roku]]). W 1954 roku nadano drugi tytuł kościołowi i parafii: [[Uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny|Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny]].


Po przyłączeniu części Górnego Śląska do Polski i powstaniu Komisariatu Zależnego św. Jadwigi w 1921 roku, klasztor stał się siedzibą komisarza z ramienia tej prowincji, od 1923 roku komisarza prowincji. W latach 1922-1928 w klasztorze znajdowało się [[Niższe Seminarium Duchowne Ojców Franciszkanów w Panewnikach|Niższe Seminarium Duchowne]], tzn. szkoła średnia, w latach 1928-1931 w klasztorze mieszkali uczniowie dojeżdżający do szkół średnich, od 1932 roku do wybuchu wojny mieścił się w nim nowicjat dla braci nie przygotowujących się do kapłaństwa. W klasztorze znajdowała się też profesjonalna drukarnia i wydawnictwo: ukazywały się periodyki [[Szkoła Seraficka|,,Szkoła Seraficka"]] i ,,Głos Świętego Franciszka".
Po przyłączeniu części Górnego Śląska do Polski i powstaniu Komisariatu Zależnego św. Jadwigi w 1921 roku, klasztor stał się siedzibą komisarza z ramienia tej prowincji, od 1923 roku komisarza prowincji. W latach 1922-1928 w klasztorze znajdowało się [[Niższe Seminarium Duchowne Ojców Franciszkanów w Panewnikach|Niższe Seminarium Duchowne]], tzn. szkoła średnia, w latach 1928-1931 w klasztorze mieszkali uczniowie dojeżdżający do szkół średnich, od 1932 roku do wybuchu wojny mieścił się w nim nowicjat dla braci nie przygotowujących się do kapłaństwa. W klasztorze znajdowała się też profesjonalna drukarnia i wydawnictwo: ukazywały się periodyki [[Szkoła Seraficka|,,Szkoła Seraficka"]] i ,,Głos Świętego Franciszka".

Wersja z 15:16, 3 lip 2022

Panewniki 57.jpg
Panewniki 2.jpg
Panewniki14.jpg
w środku architekt br. Manswet Fromm

Historia

Do Panewnik franciszkanie przybyli z kustodii św. Jadwigi 22 grudnia 1902. Ojcowie Kamil Bolczyk i Wilhelm Rogosz zamieszkali w Starych Panewnikach. Gdy pod koniec 1904 roku przybył o. Andrzej Bolczyk, rozpoczęła się budowa groty lourdzkiej dla upamiętnienia 50-lecia dogmatu o Niepokalanym Poczęciu NMP. Poświęcenie groty nastąpiło 28 sierpnia 1905. W tym samym roku rozpoczęto budowę kościoła i klasztoru wg projektu br. Mansweta Fromma. Przy pracach zatrudnionych było szereg innych braci zakonnych, którzy wykonywali zadania wymagające specjalistycznych umiejętności. Kościół został konsekrowany 19 lipca 1908 przez kard. Georga Koppa. W następnych latach kościół kończono i przyozdabiano. Kościół zbudowano w stylu neoromańskim na planie krzyża łacińskiego,o trzech nawach z transeptem. Długość nawy głównej wynosi 76 m. Na szczycie kopuły kościelnej umieszczono siedmiometrowy posąg św. Franciszka, który w geście błogosławieństwa w podniesionej ręce trzyma krzyż. 21 września 1913 uroczyście wprowadzono do kościoła relikwie świętych męczenników i biskupów Ptolemeusza i Romana oraz jednego z 38 współmęczenników. Obecnie parafia posiada 20 relikwii innych świętych. Od 1913 roku w okresie Bożego Narodzenia stawia się w kościele dużych rozmiarów żłóbek. Dzwony zawieszone na wieżach w 1913 roku zostały w czasie I wojny światowej zużyte na cele wojenne. Nowe cztery dzwony zawieszono w 1920 roku, a w 1931 roku zawieszono piąty dzwon poświęcony św. Antoniemu z Padwy. W 1925 roku na chórze zainstalowano organy o 64 rejestrach i 3500 piszczałkach. Kościół i klasztor położony był na terenie parafii mikołowskiej, ale już od 1914 roku franciszkanie objęli całe duszpasterstwo Panewnik, Ligoty i Piotrowic. Parafia przyklasztorna Św. Ludwika Króla powstała dopiero 12 lutego 1934 (księgi: chrztów od 1913 roku, ślubów i zmarłych od 1914 roku). W 1954 roku nadano drugi tytuł kościołowi i parafii: Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny.

Po przyłączeniu części Górnego Śląska do Polski i powstaniu Komisariatu Zależnego św. Jadwigi w 1921 roku, klasztor stał się siedzibą komisarza z ramienia tej prowincji, od 1923 roku komisarza prowincji. W latach 1922-1928 w klasztorze znajdowało się Niższe Seminarium Duchowne, tzn. szkoła średnia, w latach 1928-1931 w klasztorze mieszkali uczniowie dojeżdżający do szkół średnich, od 1932 roku do wybuchu wojny mieścił się w nim nowicjat dla braci nie przygotowujących się do kapłaństwa. W klasztorze znajdowała się też profesjonalna drukarnia i wydawnictwo: ukazywały się periodyki ,,Szkoła Seraficka" i ,,Głos Świętego Franciszka".

Od 1936 roku rozpoczęto budowę Kalwarii, której większość kaplic w stanie surowym była gotowa przed wybuchem wojny. Dokończenie budowy i wyposażenie wnętrz kaplic kalwaryjskich nastąpiło w okresie powojennym. Po wojnie uzupełniono Kalwarię także kaplicami różańcowymi(1950-1963). Warto również wspomnieć o kulcie Matki Boskiej Fatimskiej. Proboszcz o. Norbert Chudoba w 1960 roku sprowadził z Fatimy figurę Matki Boskiej, którą 8 grudnia 1995 roku ukoronował bp Gerard Bernacki. Parafia natomiast przeżywała dwukrotnie nawiedzenie Statuy Matki Boskiej Fatimskiej: w 1959 roku oraz w dniach 24-25 listopada 1995.

W czasie II wojny światowej klasztor został zamieniony na obóz przejściowy dla niemieckich przesiedleńców ze Wschodu. Po wojnie do 1949 roku w klasztorze istniał nowicjat. Od stycznia 1950 roku przeniesiono do klasztoru studium teologiczne, a od 1970 roku także studium filozoficzne, dzięki czemu w Panewnikach istnieje do dziś Wyższe Seminarium Duchowne. Od 2000 roku placówka jest także domem formacji początkowej. Od lat 70. XX wieku klasztor ulegał licznym remontom i przebudowom. Walory historyczne i kulturowe kościoła i klasztoru zostały docenione w 1973 roku wpisaniem w rejestr zabytków. 12 listopada 1974 papież Paweł VI podniósł kościół do godności bazyliki mniejszej pw. Św. Ludwika Króla i Wniebowzięcia NMP.

Patrz

Cmentarz

Cmentarz - Ligota

Prowincjałowie prowincji Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych w Polsce

  1. o. Kolumban Jan Sobota OFM komisarz prowincjalny (1923-1926)
  2. o. Wilhelm Bolesław Rogosz OFM (1926-1929)
  3. o. Ludwik Jan Kasperczyk OFM (1929-1931)
  4. o. Augustyn Franciszek Gabor OFM wikariusz prowincjalny (1931-1932), prowincjał (1932-1935)
  5. o. Michał Emil Porada OFM (1935-1938)
  6. o. Antoni Maria Wincenty Galikowski OFM (1938-1950)
  7. o. Tytus Maria Stanisław Semkło OFM (1950-1956)
  8. o. Teofil Antoni Zawieja OFM (1956-1968)
  9. o. Bernardyn Izydor Grzyśka OFM (1968-1973)
  10. o. Damian Henryk Szojda OFM (1973-1983)
  11. o. Joachim Andrzej Mazurek OFM (1983-1989)
  12. o. Hipolit Jan Lipiński OFM (1989-1991)
  13. o. Damian Henryk Szojda OFM (1991-1998)
  14. o. Józef Andrzej Czura OFM (1998-2004)
  15. o. Ezdrasz Franciszek Biesok OFM (2004-2013)
  16. o. Antonin Kazimierz Brząkalik OFM (2013-2022)
  17. o. Witosław Jerzy Sztyk OFM (2022-nadal)

Gwardianie

Proboszczowie parafii w Panewnikach

Kandydat na ołtarze

Bibliografia

Erekcja parafji Panewnik, WD 1934, nr 3, s. 58; Dekret dot. zmiany granic parafii, WD 1935, nr 5, s. 196; K. Prus, 25 lat panewnickiego klasztoru. Krótki zarys historyczny, Panewniki 1933; H. Pyka, Założenia ideowe i architektoniczne kalwarii panewnickiej, [w:] Wkład Kościołów i zakonu Franciszkanów w kulturę Katowic, red. A. Barciak, Katowice 2003, s. 303-322; C. Ryszka, Śląski Asyż. Kościół i klasztor Ojców Franciszkanów w Panewnikach, Katowice 1998; Zabytkowe dzwony utracone w latach 1939-1945 w granicach Polski po 1945, t. 3 Województwo Śląskie, cz. 1 diecezja katowicka wraz z częścią diecezji częstochowskiej, opr. P. Nadolski, Katowice 2008, s. 223-224; H. Pyka, Zespół klasztorno-parkowy ojców franciszkanów w Katowicach-Panewnikach jako miejsce pielgrzymowania, [w:] Sanktuaria i miejsca pątnicze w województwie śląskim, red. G. Brożek, Katowice 2005, s. 54-63; J. Kiedos, 75-lecie kościoła panewnickiego, WD 1983, nr 2, s. 54-55; B. R. Kurowski, Początki fundacji panewnickiej, Wkład Kościołów i zakonu Franciszkanów w kulturę Katowic, red. A. Barciak, Katowice 2003, s. 323-337; E. Biesok, Zarys dziejów klasztoru panewnickiego, Wkład Kościołów i zakonu Franciszkanów w kulturę Katowic, red. A. Barciak, Katowice 2003, s. 338-344; S. B. Tomczak, Klasztor franciszkanów w Katowicach-Panewnikach jako siedziba kurii prowincjalnej odrodzonej prowincji zakonnej, Wkład Kościołów i zakonu Franciszkanów w kulturę Katowic, red. A. Barciak, Katowice 2003, s. 345-363; E. B. Ćwiklińska, Relikwiarz skrzynkowy (1914) franciszkańskiej bazyliki w Panewnikach, Wkład Kościołów i zakonu Franciszkanów w kulturę Katowic, red. A. Barciak, Katowice 2003, s. 364-380; J. Sztyk, Panewniccy franciszkanie, Katowice 2008; W. J. Sztyk, Panewniccy franciszkanie, (Wartości Śląska), Katowice 2008; Terytorium św. Ludwika Króla i Wniebowzięcia NMP, GN 2003, nr 9, (dodatek katowicki), s. 28; D. Głazek, Domus Celebrima, architektura sakralna (katolicka) w przemysłowej części Górnego Śląska 1870-1914, Katowice 2003, s. 164. Foto br. Mansweta Fromma - z wystawy oo. Franciszkanów w Panewnikach.