Ficek Alojzy
Ficek Jan Nepomucen Alojzy (1790-1862), proboszcz w Piekarach Śląskich
Urodził się w rodzinie rolnika Józefa i Marii z Pampuchów. Rodzina Jana Alojzego Ficka była pobożna i zachowywała polskie tradycje narodowe. Jego ojciec aktywnie współdziałał z emisariuszami Tadeusza Kościuszki. W 1807 roku wstąpił do seminarium nauczycielskiego w Głogówku i po dwóch latach nauki otrzymał dekret nauczycielski z wyróżnieniem i skierowanie do Krapkowic, gdzie objął posadę tzw. adjuwanta. W 1812 roku podjął naukę w gimnazjum klasycznym w Opolu, a w 1814 roku rozpoczął studia teologiczne we Wrocławiu. Z powodu wojen napoleońskich i obawy przed wcieleniem do wojska pruskiego Jan Ficek udał się do Krakowa i tam ukończył studia teologiczne. 19 lipca 1817 otrzymał święcenia kapłańskie z rąk biskupa Jana Pawła Woronicza. Po święceniach objął stanowisko wikariusza w Czeladzi, ale dzięki poparciu dziekana Włodarskiego powrócił na Górny Śląsk, gdzie objął probostwo w Ziemięcicach. W 1826 roku przeszedł na probostwo w Piekarach gdzie, podobnie jak w Czeladzi i Ziemięcicach, zaangażował się w działalność dobroczynną. Duży rozgłos przyniosła ks. Fickowi działalność samarytańska podczas epidemii cholery, która wybuchła na Śląsku w 1830 roku oraz epidemii tyfusu z 1848 roku. Został wtedy obdarzony przydomkiem „Apostoła Śląska”.
Dzięki przychylności biskupa wrocławskiego na Górnym Śląsku mógł rozwinąć się wielki ruch odnowy religijnej inspirowany właśnie przez ks. Ficka - proboszcza piekarskiego. Ks. Ficek sprowadził na Górny Śląsk jezuitów galicyjskich z ks. Karolem Bołozem Antoniewiczem na czele. Jezuici "przeorali" dusze Ślązaków misjami i rekolekcjami, zostawiając jednocześnie mocny ślad o charakterze narodowym, jako że głosili misje w czystym, literackim języku polskim.
Największym, materialnym dorobkiem ks. Ficka w Piekarach jest budowa kościoła. Mimo wielu trudności związanych z pozwoleniem na budowę oraz z kłopotami finansowymi, w 1849 roku biskup wrocławski Melchior von Diepenbrock konsekrował kościół mariacki, który powstał głównie dzięki ofiarności wiernych. W 1844 roku ks. Ficek wraz z ojcem Stefanem Brzozowskim OFM zainicjował wielką akcję duszpasterską mającą na celu zwalczenie plagi pijaństwa. Akcja antyalkoholowa była fenomenem przekraczającym granice Śląska, a z biegiem lat przybrała charakter walki o oblicze narodowe Śląska. Ks. Ficek odegrał również ważną rolę jako inicjator ośrodka wydawniczego pomagającego w szerzeniu kultury i oświaty na Górnym Śląsku. Dzięki poparciu piekarskiego proboszcza naprzeciw kościoła mariackiego została założona drukarnia Teodora Heneczka, w której masowo drukowano popularną literaturę ludową oraz śpiewniki, modlitewniki oraz Żywoty Świętych.
Bibliografia
J. Chmielewski, Środowisko rodzinne i lata młodzieńcze ks. Jana Alojzego Ficka, [w:] Ks. Jan A. Ficek i Piekary Śląskie w XIX wieku, Katowice 1992, s. 53-70; S. Drobny, Ks. Aloyzy Jan Fiecek. Reprint artykułów z czasopisma „Skarb Rodzinny” 1920-1922. Artykuły zebrał i wstępem opatrzył ks. Jerzy Pawlik, Katowice 1996; M. Fazan, Związki Jana Alojzego Ficka z Krakowem, [w:] Ks. Jan A. Ficek i Piekary Śląskie w XIX wieku, red. J. Wycisło, Katowice 1992, s. 71-81; A. Kowalska, Ks. Jan Alojzy Ficek jako inspirator polskiego życia kulturalnego na Śląsku, [w:] A. Kowalska, Z badań nad dziejami języka polskiego na Górnym Śląsku. Materiały do druku przyg. J. Kowalski, J. Śliwiok, Katowice 2002, s. 226-232; R. Rak, Ks. Jan Alojzy Ficek, wielki duszpasterz XIX wieku (1790-1862), WD 1962, nr 9-10, s. 193; C. Sputek, Sroka Irena, Ks. Jan Alojzy Ficek - inicjator akcji trzeźwościowej na Górnym Śląsku, [w:] Ks. Jan A. Ficek i Piekary Śląskie w XIX wieku, red. J. Wycisło, Katowice 1992, s. 82-95; J. Wycisło, Ks. Jan Alojzy Ficek. Zarys działalności religijno-społecznej, Katowice 1992; J. Bujara, Ks. Jan Alojzy Ficek, GN 1953, nr 36, s. 266; J. Wycisło, Apostoł Śląska, w 200 rocznicę urodzin ks. Jana Alojzego Ficka, "Z tej Ziemi. Śląski kalendarz katolicki na rok 1990", s. 162-164; J. Wycisło, Wydawnictwa piekarskie w XIX wieku, "Z tej Ziemi. Śląski kalendarz katolicki na rok 1992", Katowice 1991, s. 212-217; Ficek Alojzy (hasło), [w:] Piekarzanie. Leksykon mieszkańców Piekar Śląskich, red. H. Gawlik, J. Grajewska-Wróbel, L. Wostal, Z. Bogacki, Piekary Śląskie 2010, s. 73-75.
Cd.:
czytaj: Theiner i Ronge | Powrót do spisu treści
| |||||