Ferche Joseph

Z e-ncyklopedia

Ferche Józef (1888-1965), biskup sufragan wrocławski, sufragan koloński

Ferche Jozef.jpg

Urodził się 9 kwietnia 1888 w Pszowie w rodzinie Karola i Anny z d. Pilar. Ukończył Królewskie Pruskie Gimnazjum w Rybniku (obecnie I Liceum Ogólnokształcące im. Powstańców Śląskich w Rybniku). Studia filozoficzno-teologiczne odbył na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Wrocławskiego w latach 1907-1910. Święcenia kapłańskie otrzymał 22 czerwca 1911 z rąk kard. Georga Koppa w kościele Świętego Krzyża.

Mimo braku znajomości języka polskiego, władze kościelne skierowały go do pracy duszpasterskiej do Szombierek k. Bytomia. W 1914 roku został wikariuszem w parafii św. Jadwigi w Królewskiej Hucie (Chorzowie). Tu pracował przez 8 lat, przechodząc następnie na stanowisko kuratusa tej parafii. Po plebiscycie w 1921 roku i przyznaniu Chorzowa wraz z częścią Górnego Śląska Polsce jako duchowny niemiecki opuścił dotychczasową parafię i mianowany został proboszczem w Oławie. Po 6 latach objął probostwo w Koźlu. W 1931 roku został przeniesiony do Wrocławia, gdzie został kanonikiem Kapituły Katedralnej oraz radcą wikariatu generalnego i radcą Tajnej Kancelarii Biskupiej. Ponadto ustanowiono go kuratorem Sióstr Marii i Sióstr Serca Bożego oraz kierownikiem diecezjalnego Stowarzyszenia św. Bonifacego.

W 1939 roku został komisarzem biskupim dekanatów na Zaolziu, które w 1938 roku przyłączono do Rzeszy Niemieckiej. Na wniosek ordynariusza wrocławskiego papież Pius XII mianował go 16 sierpnia 1940 biskupem tytularnym Viny i sufraganem wrocławskim. Sakry biskupiej udzielił mu 29 września 1940 w katedrze wrocławskiej kard. Adolf Bertram przy współudziale bpa Josepha Godeharda Machensa z Hildesheimu i bpa Heinricha Wienkena z Miśni. 30 stycznia 1941 został mianowany radcą kancelarii kurialnej, stając się tym samym najbliższym współpracownikiem kard. Bertrama.

Jako biskup sufragan szczególną troskę pasterską roztaczał nad wiernymi narodowości polskiej i czeskiej, wygłaszając również w ich języku kazania. Naraził się tym tajnej policji niemieckiej, która zabroniła mu głoszenia jakichkolwiek kazań na terenie całych Niemiec. Protest kard. A. Bertrama i zabiegi bpa Wienkena sprawiły, że zakaz ten został cofnięty.

Pod koniec II wojny światowej Wrocław, gdy kard. Bertram wyjechał do rezydencji w Janowej Górze, Ferche pozostał na miejscu, spełniając mimo niebezpieczeństw wszystkie posługi biskupie i duszpasterskie. Po śmierci kard. Bertrama (6 lipca 1945) członkowie Kapituły wybrali na wikariusza kapitulnego ks. Piontka, co było dla bpa Ferche bolesnym przeżyciem jako okazany mu brak zaufania. Wkrótce władzę kościelną we Wrocławiu przejęła polska administracja z ks. infułatem Karolem Milikiem na czele. Miał opuścić diecezję wrocławską i wyjechać do Niemiec. Do tego czasu odwiedzał miasta i wioski w Kotlinie Kłodzkiej, udzielając sakramentu bierzmowania i głosząc kazania pozostałej jeszcze ludności niemieckiej, która podobnie jak on przygotowywała się do wyjazdu. We wrześniu 1946 roku wyjechał do Niemiec, gdzie rok później 1947 otrzymał nominację na sufragana diecezji kolońskiej. Tam mianowano go również kanonikiem kapituły katedralnej, radcą biskupim i sędzią prosynodalnym. W 1950 roku został przewodniczącym związku Caritas. Zmarł 23 września 1965 w Kolonii i tam został pochowany.

Bibliografia

E. Brzoska, Bischöfe der katholischen Kirche aus Oberschlesien, Augsburg 1965, s. 9-19; K. Engelbert, Weihbischof Josef Ferche (1888-1965), [w:] Schlesische Priesterbilder, red. J. Gottschalk, t. 5, Aalen/Wurtt. 1967, s. 29-36 [bibliografia]; A. Przybyła, Wspomnienia wrocławskie 1945-1947, "Chrześcijanin w Świecie" 1970, nr 5, s. 24 i nn; B. Stasiewski, Ferche Joseph (1888-1965), [w:] Die Bischöfe der deutschsprachigen Länder 1785/1803 bis 1945. Ein biographisches Lexikon, hrsg von E. Gatz, Berlin 1983, s. 184; J. Pater, Ferche Józef (hasło), [w:] Słownik biograficzny katolickiego duchowieństwa śląskiego XIX i XX wieku, red. M. Pater, Katowice 1996, s. 96.