Dyskusja:Kapliczki i krzyże przydrożne w Zawiści

Z e-ncyklopedia
Wersja z dnia 04:22, 10 kwi 2017 autorstwa Jemy (dyskusja | edycje) (do wykorzystania, cytować)
(różn.) ← poprzednia wersja | przejdź do aktualnej wersji (różn.) | następna wersja → (różn.)

Krzyż kamienny przy ulicy Łąkowej - znajduje się na prywatnej posesji. Jego geneza sięga 1897 roku. Krzyż składa się z trzech części: cokołu, kolumny i krzyża właściwego. Na przedniej ścianie cokołu prostokątna nisza z płytą fundacyjną, na której wyryto napis: "Boże błogosław nasze ziemie. Proszę o pobożne Ojcze Nasz i Zdrowaś Maryja za Fundatorów 1897" Na bocznej ścianie dostrzec można nazwisko artysty: "K. Pokorny, Kattowitz". W ścianie umieszczona jest figura Matki Boskiej, z prawej - świętego Jana, z lewej - świętego Franciszka. Krzyż właściwy - kamienny z płaskorzeźbioną figurą Chrystusa. Pomnik jest otoczony ozdobnym, kutym płotkiem.

Krzyż kamienny przy skrzyżowaniu ulicy ks. Franciszka Blachnickiego z ulicą Mikołowską - w 1867 roku ufundowany przez Józefa i Marię Warkocz. Pierwotnie umiejscowiony był na terenie należącym do szkoły podstawowej w Zawiści. Jednak w latach 80. XX wieku uległ zniszczeniu w skutek kolizji samochodowej i został przeniesiony na plac przed budynkiem, pełniącym wówczas funkcję tymczasowego kościoła. Wiosną 2013 roku krzyż poddano profesjonalnej konserwacji i przeniesiono na obecne miejsce - nieopodal kościoła. Wykonany z piaskowca krzyż składa się z trzech części: cokołu, kolumny i krzyża właściwego. Na przedniej ścianie znajduje się inskrypcja: "Fundatorzy Józef i Maria Warkocz 1867". Na ścianie frontowej znajduje się płaskorzeźbiona figura Matki Boskiej w typie Bolesnym, posadzona na ozdobnie profilowanej konsolce. Krzyż właściwy - w całości wykonany od nowa zastąpił poprzedni - wtórny - wykonany z betonu. Upiększa go proporcjonalna do krzyża figura Chrystusa, wykonana z metalu.

Kapliczka słupowa z figurą świętego Jana Nepomucena, przy ulicy Odrodzenia - ufundowana z okazji jubileuszu 2000 roku przez Małgorzatę i Antoniego Budniok - pomysłodawców kapliczki. Na ten cel otrzymali przywiezioną przez księdza Jana Grzegorzka - pierwszego proboszcza parafii - starą figurę świętego Jana Nepomucena, wykonaną z piaskowca. Po odnowieniu i pomalowaniu rzeźby została ona umieszczona na ceglanym postumencie w przeszklonej z trzech stron osłonie kapliczki z dwuspadowym, blaszanym dachem zwieńczonym metalowym krzyżykiem. Podstawa kapliczki wykonana jest z czerwonej klinkierowej cegły na planie prostokąta. Cokół w środkowej części węższy, rozszerza się ku górze i ku dołowi. Na nim umieszczono figurę zabezpieczoną przeszkloną kapliczką.

Kapliczka szafkowa przy ulicy Stara Szklarnia - przyczyna oraz czas jej powstania nie są do końca znane. Jednak najprawdopodobniej powstała pod koniec XIX wieku. Kapliczka metalowa (zastąpiła wcześniejszą drewnianą) zbudowana jest na planie prostokąta, z dwuspadowym, metalowym daszkiem zwieńczonym krzyżykiem, od frontu i po bokach przeszklona. W środku fragment starej, drewnianej kapliczki z drewnianą, malowaną na niebiesko figurką Matki Boskiej z Dzieciątkiem na ręku, rzeźbioną w drewnie lipowym - usytuowanej między czterema kolumienkami. Przed figurką umiejscowiony jest metalowy krzyż.

Kapliczka szafkowa przy ulicy Świętojańskiej - ufundowana przez Jadwigę i Józefa Kurcok. Okoliczności i data fundacji pozostają nieznane. Wiadomo tylko, że pochodzi z I połowy XX wieku, najprawdopodobniej sprzed I wojny światowej, gdy w przydrożną lipę uderzył piorun i nie uszkodził pobliskiego domostwa. Początkowo na drzewie umieszczono obrazek z wizerunkiem Matki Boskiej, potem dopiero kapliczkę szafkową. Powstała ona na planie prostokąta, drewniana z dwuspadowym, drewnianym daszkiem, z przodu przeszklona otwieranymi drzwiczkami. Powyżej, w szczycie, prosty, metalowy krzyżyk. Wewnątrz znajdują się ceramiczne figurki Matki Boskiej i Serca Jezusowego

Bibliografia: A. Wiechuła, Porami roku malowane... Kapliczki i krzyże przydrożne Orzesza, Agencja Reklamowo-Wydawnicza ILLUSTRIS Damian Halmer, Orzesze-Zabrze 2014, s. 53-56.