Donnersmarck Guido Henckel von

Donnersmarck Guido Henckel von (1830-1916)

Urodził się 10 sierpnia 1830 we Wrocławiu w rodzinie hrabiego Karola Łazarza i hrabiny Julii von Bohlen. Odebrał staranne wykształcenie w szkołach zachodniej Europy. Poznał tam nowoczesne metody zarządzania, a goszcząc na zachodnich salonach zyskał także ważne kontakty finansowe. W wieku 18 lat, za 60 tys. talarów, wykupił od ojca dobra alodialne, w skład których wchodziły m.in. część ziem, kopalni i hut Górnego Śląska. Zlikwidował hipotekę, jaka ciążyła nad jego posiadłościami (kilkaset tys. talarów) i w 1853 roku stworzył pierwszą na Śląsku spółkę akcyjną Śląskie Kopalnie i Cynkownie z siedzibą w Lipinach. W krótkim czasie stał się właścicielem śląskich kopalń i hut m.in. w Zabrzu, Chropaczowie, Piekarach, Bytomiu, Chwałowicach, Chorzowie. Inwestował także w Zagłębiu Ruhry, na Sardynii, we Francji i na Morawach. W Kaletach założył celulozownię, później papiernię, którą z czasem połączył z podobnymi zakładami w Dąbiu k. Szczecina, tworząc spółkę akcyjną. W Szczecinie wybudował także hutę Kraft, gdzie drogą morską sprowadzał surówkę metaliczną. Posiadał także trzy gorzelnie i trzy tartaki.

Przed I wojną światową majątek jaki posiadał Guido wyceniano na 250 mln marek, przy czym zarobki przeciętnego pracownika jego zakładów wynosiły 30 marek na miesiąc. Guido założył także fundację do dziś funkcjonującą jako Fürst Donnersmarck-Stiftung, a która miała się zajmować jego pracownikami oraz urzędnikami. Z ramienia tej fundacji budowano także osiedla i kolonie mieszkalne oraz domy użyteczności publicznej. Współfinansował budowę kościołów w Reptach, Mikulczycach, Wieszowie, Kamieniu, Starych Tarnowicach, Świerklańcu, Zaborzu i Tarnowskich Górach. Miał swoje rezydencje w Paryżu, Berlinie, Rottach-Egern, Reptach, Świerklańcu, gdzie znajdował się piastowski zamek i pałac zwany Małym Wersalem, oraz pałac myśliwski w Kaletach i dworek w Bibieli.

Guido odgrywał także ważną rolę w polityce niemieckiej Rzeszy. Pracował w służbie dyplomatycznej, był deputowanym Śląskiego Sejmu Prowincjonalnego oraz dziedzicznym członkiem Izby Panów. Utrzymywał kontakty z Kruppem i Bismarckiem, a kilkukrotnie w swoich posiadłościach gościł samego cesarza. Za jego radą została podniesiona kontrybucja, jaką Francja miała zapłacić Niemcom po przegranej wojnie, z 1 mld do 5 mld franków w złocie. Po wojnie został gubernatorem Metzu. Został odznaczony Orderem Orła Czarnego. 18 stycznia 1901 roku otrzymał tytuł dziedzicznego księcia Pruskiego.

Miał dwie żony. Pierwszą z nich była markiza Blanka de Paive, dla której zbudował rezydencję w Świerklańcu. Zmarła w roku 1884, nie zostawiając Guidonowi potomstwa. W roku 1885 Rosalie Coleman urodziła mu nieślubnego syna - Oda Deodatusa. W roku 1887 roku zawarł związek małżeński z Katarzyną Slepcow, pochodzącą z Rosji szlachcianką, z którą miał dwóch synów: Guidotta (1888-1959) - drugiego księcia von Donnersmarck oraz hrabiego Kraft (1890-1977), który był szesnastym wolnym panem stanowym Bytomia. Guido von Donnersmarck zmarł 19 grudnia 1916 w Berlinie i został pochowany w nowym mauzoleum w Świerklańcu.

Bibliografia

B. Snoch, Górnośląski Leksykon Biograficzny, Katowice 2004; Fotografia: Muzeum Miasta Tarnowskie Góry.