Domy Polskie w Jerozolimie

Z e-ncyklopedia
Wersja do druku nie jest już wspierana i może powodować błędy w wyświetlaniu. Zaktualizuj swoje zakładki i zamiast funkcji strony do druku użyj domyślnej funkcji drukowania w swojej przeglądarce.

Dom Polski na Starym Mieście

Dom Polski przy Bramie Damasceńskiej
Brama Damasceńska
Chasydzi
Góra Oliwna
Mur Płaczu

Polacy przybywający do Ziemi Świętej w okresie rozbiorów Polski musieli nierzadko żebrać o nocleg. A gdy usłyszeli odpowiedź odmowną, spędzali nieraz noce pod otwartym niebem. Świadczą o tym pamiętnikarskie zapiski. Niełatwym losem polskich pielgrzymów na Ziemi Jezusa przejął się, na początku XX wieku, ks. kanonik Marcin Pinciurek, pochodzący z Zamojszczyzny. Postanowił stworzyć w Jerozolimie Dom Pielgrzyma Polskiego. W 1908 roku po wielu staraniach i zabiegach nabył średniej wielkości budynek mieszkalny w obrębie murów Starego Miasta, w pobliżu Bazyliki Grobu Pańskiego. Nazwał go Domem Polskim, polecił opiece Matki Boskiej Częstochowskiej i oddał do dyspozycji pielgrzymów polskich. Było to jeszcze w okresie rozbiorów. Dwa lata przed swoją śmiercią ks. Pinciurek aktem notarialnym sporządzonym przez konsula Rzeczypospolitej Polskiej w Jerozolimie (7 lutego 1927) przekazał Dom Polski w Jerozolimie Kościołowi na ręce arcybiskupa gnieźnieńsko-poznańskiego. Ks. Pinciurek, inicjator i założyciel Domu Polskiego w Jerozolimie, został pochowany w pobliżu swojego dzieła, na cmentarzu rzymskokatolickim na Syjonie w Jerozolimie. Jednak na skutek działań wojennych cmentarz uległ zniszczeniu i trudno dziś ustalić, gdzie jest mogiła ks. Marcina Pinciurka.

Dom Polski przy Bramie Damasceńskiej

Aby zapewnić Domowi Polskiemu sprawne funkcjonowanie, kard. August Hlond zwrócił się do zarządu sióstr elżbietanek w Poznaniu o wydelegowanie sióstr do opieki nad nowo powstałym dziełem. Pierwsze siostry przybyły do Jerozolimy 25 marca 1931. Posługiwały z oddaniem nie tylko polskim pielgrzymom, ale także miejscowej ludności arabskiej. Otwarły ambulatorium, w którym leczyły przede wszystkim ludzi ubogich i dzieci. Szybko jednak okazało się, iż dom kupiony staraniem ks. Pinciurka nie był w stanie przyjąć wszystkich zgłaszających się pielgrzymów. W 1934 roku siostry nabyły więc niewielki teren po stronie północnej Starego Miasta, pięć minut pieszo od Bramy Damasceńskiej, by na nim zbudować Nowy Dom Polski. Inspiratorką była ówczesna przełożona Starego Domu Polskiego S. Innocenta Gierszewicz. Z powodu braku funduszy i innych trudności projekt mógł być zrealizowany dopiero w latach 40. XX wieku.

Duże zasługi w ukończeniu Nowego Domu Polskiego miało Wojsko Polskie, które w okresie drugiej wojny światowej stacjonowało w Jerozolimie, a szczególnie Brygada Strzelców Karpackich pod dowództwem gen. Stanisława Kopańskiego oraz bpa polowego Józefa Gawliny. Żołnierze wznowili przerwane wcześniej prace budowlane, a siostry zajęły się urządzeniem domu. Nowy Dom Polski został poświęcony już w Uroczystość Bożego Narodzenia 1941 roku. Dobrowolne opodatkowanie się oficerów i prostych szeregowców oraz skromne dochody sióstr za wykonywane własnoręcznie i sprzedawane pamiątki to zasadnicze fundusze, dzięki którym dokończono budowę Nowego Domu Polskiego. Tragiczne bowiem wypadki wojenne spowodowały, że ogromna rzesza polskich tułaczy znalazła się na terenach Palestyny. Domy Polskie, Stary i Nowy, stały się dla nich moralną i materialną ostoją. Przyjacielskie więzi Domów Polskich z Wojskiem Polskim, zawiązane w trudnym okresie drugiej wojny światowej, ciągle trwają. Dzisiaj polscy żołnierze stacjonujący w ramach kontyngentu ONZ na Wzgórzach Golan są częstymi gośćmi Nowego i Starego Domu Polskiego, gdzie zawsze są serdecznie przyjmowani.

Na skutek toczącej się tu wojny w 1948 roku siostry były zmuszone na dwa lata opuścić Nowy Dom Polski. Po powrocie niedawno ukończone budynki Nowego Domu Polskiego zastały kompletnie zdewastowane. Staraniem sióstr elżbietanek i przyjaciół Nowy Dom Polski został odrestaurowany i oddany ponownie do użytku. W latach pięćdziesiątych XX wieku, w nowej sytuacji politycznej, Nowy Dom Polski został na wiele lat odcięty od miejsc pielgrzymkowych. W tym okresie siostry gościły przede wszystkim emigrantów żydowskich, zwykle całe rodziny, którzy udawali się do nowo powstałego państwa Izrael. Swoją działalność na rzecz polskich pielgrzymów Nowy Dom Polski wznowił po kolejnej wojnie w roku 1967, kiedy to została zniesiona granica izraelsko-jordańska, dzieląca Jerozolimę na dwie części. Obecnie Nowy Dom Polski służy jako dom pielgrzyma, do którego przybywają Polacy z całego świata.

Sierociniec

Z inicjatywy sióstr elżbietanek, wrażliwych na trudny los dzieci palestyńskich, powstał sierociniec w Jerozolimie na Górze Oliwnej. Jeszcze w latach 60. XX wieku siostry wynajęły dwa pokoje, gdzie gromadziły najbardziej zaniedbane dzieci. Po kilku latach, w 1967 roku, otwarły na Górze Oliwnej w Jerozolimie sierociniec pod nazwą „Dom Pokoju". Obecnie budują drugi dom sierot w Betlejem. Siostry starają się o codzienne utrzymanie dzieci, dbają o ich wykształcenie, przygotowanie do życia. Szczególne zasługi dla powstania sierocińców mają s. Rafała Włodarczak oraz s. Imelda Płotka.

Bibliografia

Za: Domy Polskie w Jerozolimie prowadzone przez siostry elżbietanki (folder)