Dom Pomocy Społecznej Ośrodka MB Uzdrowienie Chorych w Knurowie

Dom Pomocy Społecznej zwany Ośrodkiem Matka Boża Uzdrowienie Chorych prowadzony przez Caritas Archidiecezji Katowickiej mieści się przy ulicy Szpitalnej 29 w Knurowie w powiecie gliwickim. Dom jest instytucją katolicką, działającą na podstawie Dekretu Biskupa Katowickiego z dnia 12 listopada 1989 oraz przepisu art. 7 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 17 maja 1989 o stosunku Państwa do Kościoła katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. nr 29, poz. 154 ze zm.), K. Bąk, Statut Caritas Polska z dnia 10 października 1990 (ostatnia nowelizacja na posiedzeniu plenarnym Konferencji Episkopatu Polski w dniach 8 - 9 października 2013), odrębnych przepisów obowiązujących w poszczególnych sferach działalności Ośrodka to jest ustaw i rozporządzeń dotyczących pomocy społecznej, rehabilitacji, oświaty i zdrowia i świadczy swoje usługi w oparciu o zlecenia Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Gliwicach.

Ośrodek posiada kościelną i cywilną osobowość prawną. Używa nazwy: Ośrodek Matka Boża Uzdrowienie Chorych. Logo Ośrodka, przedstawia Madonnę z Dzieciątkiem w koronach, w kolorze niebieskim a ich aureole są w kolorze czerwonym. Świętem patronalnym jest: Święto Matki Bożej Uzdrowienie Chorych.

Dom Pomocy Społecznej w Knurowie jest domem przeznaczonym dla osób dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie. Jest placówką całodobową, świadczy opiekę ludziom, którzy z różnych względów pozbawieni są możliwości życia w swoich rodzinach, wśród swoich najbliższych.

Według definicji WHO (Światowej Organizacji Zdrowia) osoby niepełnosprawne intelektualnie mieszczą się w definicji osób niepełnosprawnych gdzie za osobę niepełnosprawną uważa się osobę, u której istotne uszkodzenie lub ograniczenie sprawności funkcjonowania organizmu powodują uniemożliwienie, utrudnienie lub ograniczenie sprawności funkcjonowania w społeczeństwie, biorąc pod uwagę takie czynniki jak płeć, wiek oraz czynniki zewnętrzne.

Dom pomocy Społecznej zgodnie z zezwoleniem standaryzacyjnym przeznaczony jest dla 66 osób z niepełnosprawnością intelektualną. Dom Pomocy Społecznej posiada wymagane zezwolenie Wojewody Śląskiego na jego prowadzenie, który jest właściwy ze względu na położenie domu i jest wpisany do rejestru, corocznie ogłaszanego w wojewódzkim dzienniku urzędowym. Ustawa o pomocy społecznej daje wojewodzie uprawnienie do kontrolowania tegoż DPS w zakresie standardów usług socjalno–bytowych i przestrzegania praw osób w nich przebywających.

W DPS zatrudnionych jest 39 pracowników, w tym: kierownik, psycholog, dwie pielęgniarki, dwie rehabilitantki, czterech terapeutów zajęciowych, dwóch pracowników socjalnych, dwudziestu opiekunów, pięć pokojowych, dwóch konserwatorów.

Mieszkańcy Domu Pomocy Społecznej w Knurowie to osoby o bardzo różnej osobowości, zróżnicowanej pod wieloma względami: wieku, płci, różnym stanie zdrowia, pochodzenia, sytuacji rodzinnej, doświadczeń życiowych oraz okoliczności, które spowodowały, iż znaleźli się w tym Ośrodku.

Domy Pomocy Społecznej są zatem zobligowane nie tylko do pomocy w sensie zaspokajania potrzeb egzystencjonalnych, ale także w zakresie rozwoju psychoruchowego mieszkańców. W zakresie potrzeb bytowych – miejsca zamieszkania, wyposażenia tego miejsca w niezbędne sprzęty, urządzenia, wyżywienia także dietetycznego, po drugie w zakresie potrzeb zdrowotnych opieki lekarskiej i pielęgniarskiej, po trzecie w zakresie rozwoju – zabiegów usprawniających, terapii zajęciowej, nauki, dostępu do kultury, oświaty, rekreacji i po czwarte – bezpieczeństwa i spokoju. Relacja tak ujętych zobowiązań jest szczególnie trudna z uwagi na niepełnosprawność intelektualną, która u mieszkańców występuje. Realizowanie zadań i świadczenie usług wymaga tutaj kontroli wynikającej ze specyfiki dysfunkcji umysłowych. Ze względu jednak na różny stan zdrowia , zróżnicowane stopnie niepełnosprawności intelektualnej , czy towarzyszące im często zaburzenia sprawności motorycznej, zachowań, motywacji czy podwyższoną nadpobudliwość mieszkańcy wymagają właściwych sposobów zaspokajania potrzeb bytowych, socjalnych oraz związanych ze sferą emocjonalną. Tak więc w praktyce dla realizowania potrzeb bytowych, zdrowotnych oraz rekreacyjnych w Ośrodku znajdują się pokoje mieszkalne, pokój gościnny, jadalnia, sala telewizyjna , gabinet medycznej pomocy doraźnej, pomieszczenia do terapii, sala rehabilitacyjna, podręczna kuchenka przeznaczona na indywidualne potrzeby mieszkańców, kuchnia połączona z jadalnią, gdzie przeprowadzane są terapie kulinarne oraz kaplica. W DPS znajduje się pokój gościnny, podyktowany troską o umożliwienie mieszkańcom przyjmowania indywidualnych odwiedzin, głównie członków najbliższej rodziny, na kontaktach, z którymi szczególnie zależało i zależy osobom przebywającym w tym domu. Poza tym posiadanie rodziny lub innych osób znaczących poza instytucją jest jednym z ważniejszych elementów różnicujących mieszkańców DPS. Posiadanie osób, które odwiedzają lub zabierają mieszkańca na święta ma dla nich bardzo duże znaczenie.

W Domu pomocy Społecznej znajdują się 23 pokoje mieszkalne na dwóch piętrach, w tym 3 pokoje czteroosobowe, 14 trzyosobowych, 3 pokoje dwuosobowe, 1 pokój jednoosobowy. Pokoje wyposażone są w meble oraz przedmioty codziennego użytku. W pokojach znajdują się łazienki z toaletą przystosowane dla potrzeb osób niepełnosprawnych. Przy ich urządzaniu i wyposażaniu brano pod uwagę fakt, by zapewniały intymność osobom z nich korzystających.

Lokalizacja DPS zapewnia swobodną komunikację z najbliższymi miastami, jest swobodny dostęp do pobliskich sklepów, szkół, ośrodków kultury. Pozwala na integrację mieszkańców z rodziną, środowiskiem lokalnym przy jednoczesnej ochronie prywatności mieszkańców. W otoczeniu Domu znajduje się też park i siłownia, umożliwiające mieszkańcom tam przebywających kontakt z naturą oraz aktywność ruchową.

Mieszkańcy są objęci opieką medyczną świadczoną przez lekarza rodzinnego w ramach podstawowej opieki zdrowotnej Narodowego Funduszu Zdrowia. Lekarz podstawowej opieki zdrowotnej przyjmuje raz w tygodniu w gabinecie na terenie DPS oraz w razie konieczności przybywa na wezwanie. Mieszkańcy są także pod opieką lekarza psychiatry, który konsultuje mieszkańców dwa razy w tygodniu również na terenie DPS. Na konsultacje do lekarzy specjalistów mieszkańcy dowożeni są samochodem pozostając pod opieką pielęgniarki lub pracownika Domu.

Działalność terapeutyczna i rehabilitacyjna przebiega obok nurtu życia codziennego mieszkańców. Korzystają oni z kompleksowej opieki rehabilitacyjnej, prowadzonej przez doświadczonego terapeutę. Rehabilitacja utrzymuje lub przywraca mieszkańcom utraconą sprawność fizyczną i psychiczną. Do dyspozycji mieszkańców pomieszczenie rehabilitacyjne wyposażone w stosowny do potrzeb mieszkańców sprzęt oraz zabiegi takie jak rehabilitacja i profilaktyka osteoporozy, rehabilitacja przyłóżkowa: ćwiczenia wolne – bierne, bierno-czynne, wspomagane, izometryczne, oddechowe, relaksacyjne, manualne, rowerowe oraz masaż. Taki sposób usprawniania i intensyfikowania działań rehabilitacyjnych ma doprowadzać w jak największej liczbie przypadków do uczynniania mieszkańców w ich codziennym funkcjonowaniu w DPS. Chodzi o to aby mieszkańcy nie leżeli w ciągu dnia w łóżkach a uczestniczyli w różnego rodzaju zajęciach usprawniających, terapeutycznych i aktywizujących.

Jedną z form terapii są zajęcia manualne, umożliwiające zachowanie sprawności fizycznej pozwalającej na samodzielne wykonywanie prostych czynności dnia codziennego. Wśród form wspomagających rozwój społeczny i kulturowy znajdują się też wyjazdy do innych Domów, przygotowywanie i uczestnictwo w wystawach prac artystycznych oraz wyrobów mieszkańców w Pracowni Terapii w środowisku. Mieszkańcy przygotowują też i uczestniczą w imprezach takich jak przeglądy artystyczne, plenery, konkursy, spartakiady sportowe organizowane dla mieszkańców DPS oraz osób niepełnosprawnych. W DPS Knurów odbywają się także cykliczne imprezy okolicznościowe takie jak: „Urodziny miesiąca”, kiedy to mieszkańcy spotykają się w jadalni czy przy grillu przy muzyce, zabawach i konkursach.

Aby zamieszkać w DPS osoba, która wymaga wsparcia musi spełniać przede wszystkim przesłanki wynikające z art. 54 ust.1 ustawy o pomocy społecznej, określający, kto i w jakich okolicznościach ma prawo do skierowania. Adekwatnie do tego artykułu, do Domu Pomocy Społecznej kieruje się osobę, która wymaga całodobowej opieki z powodu niepełnosprawności intelektualnej a nie mogącej samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu. Procedura kierowania rozpoczyna się na poziomie Ośrodka Pomocy Społecznej.

Osoba chcąca zamieszkać w DPS, składa wniosek w Ośrodku Pomocy Społecznej zgodnie ze swoim miejscem zamieszkania wraz ze wszystkimi wymaganymi dokumentami, których lista została zawarta w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie domów pomocy społecznej.

Osoby przebywające w DPS ponoszą odpłatność w wysokości 70% swojego dochodu w wartościach netto. Wysokość kosztu utrzymania w DPS w Knurowie corocznie ogłaszane jest przez Starostę Gliwickiego w Dzienniku Urzędowym Województwa Śląskiego. Jeżeli 70 % dochodu stanowiącego odpłatność osoby umieszczonej w DPS jest niższa niż koszt utrzymania opłatę ponoszą zgodnie z art. 61 ust.1 ustawy o pomocy społecznej małżonek lub najbliższa rodzina. W sytuacji gdy osoba ubiegająca się o przyjęcie do DPS nie ma bliskiej rodziny lub dochody osób do tego uprawnionych nie przekraczają 250% określonego ustawą kryterium dochodowego odpłatność za mieszkańca wnosi gmina, z której dana osoba do umieszczenia w DPS jest kierowana.

Bibliografia

Joanna Kozikowska, Między autonomią a kontrolą. Jakość życia niepełnosprawnych intelektualnie mieszkańców Domu Pomocy Społecznej w Ośrodku Matka Boża Uzdrowienie Chorych w Knurowie, Katowice 2016, mgr Biblioteka WTL UŚ.