Dni Krzyżowe

Z e-ncyklopedia
Wersja z dnia 10:20, 5 kwi 2020 autorstwa Mira (dyskusja | edycje) (dr)
(różn.) ← poprzednia wersja | przejdź do aktualnej wersji (różn.) | następna wersja → (różn.)
Załęska Hałda, krzyż przydrożny z 1891
przy kościele w Górkach

Dni Krzyżowe nazywane są dniami błagalnymi (rogationes, od łac. rogo - prosić, modlić się). Tradycja Dni Krzyżowych narodziła się w V wieku we Francji. W 450 roku kraj ten nawiedziły gwałtowne klęski żywiołowe. Św. Mamert, biskup Vienne nakazał w tym czasie odprawianie procesji błagalnych na trzy dni przed Wniebowstąpieniem Pańskim (poniedziałek, wtorek, środa). Wtedy bowiem w Europie jest wiosna w całej pełni, a wiosenne burze, deszcze, posucha mogą zniszczyć cały dobytek i spowodować głód.

Początkowo zwyczaj odprawiania Dni Krzyżowych zatwierdzono dla całej Francji (synod w Orleanie, 511 rok). Błagalne modlitwy w trakcie tych trzech dni nazywano litaniae minores (litanie mniejsze), w odróżnieniu od procesji o podobnym charakterze odprawianej w święto św. Marka Ewangelisty (25 kwietnia) zwanych litaniae maiores (litanie większe). Modlono się o urodzaje, obfite plony i ich zachowanie wraz z ludźmi od klęsk żywiołowych. Papież Leon III przyjął ten zwyczaj w 816 roku. W 1570 roku, po reformie mszału za papieża Piusa V, zwyczaj odprawiania Dni Krzyżowych znajduje swoje miejsce w mszale.

Dziś odbywają się procesje do krzyży znajdujących się w polu wraz ze śpiewem litanii do Wszystkich Świętych oraz suplikacji. Kościół w litanii do Wszystkich Świętych najpierw błaga o uwolnienie od wszelakiego zła, od wszelkiego grzechu, od Bożego gniewu, od sideł szatańskich, od nagłej i niespodziewanej śmierci, a także od piorunów i gwałtownych burz, od zarazy, głodu i wojny. Kapłan kropi pola uprawne wodą święconą i błogosławi. Kolejne “stacje” wyznaczają zazwyczaj polne kapliczki i krzyże ustawione na rozstajnych drogach.

Po modlitwach przy krzyżu i procesji, w kościołach odprawiane są Msze święte: w poniedziałek Msza św. z wotywy w okresie zasiewów, we wtorek - o uświęcenie pracy ludzkiej, w środę - za głodujących. Nabożeństwo z procesją, które poprzedza Mszę świętą odbywa się w szatach koloru białego.

Bibliografia

T. Jaklewicz, Chleb pokornych, GN 2007, nr 19.