Diecezja wrocławska

Z e-ncyklopedia

Diecezja wrocławska

Wroclaw katedra3.jpg
św. Wojciech

Diecezja wrocławska została utworzona jako część składowa metropolii gnieźnieńskiej w czasie brzemiennego w skutki polityczne i kościelne zjazdu gnieźnieńskiego w 1000 roku. Swoim zasięgiem objęła cały obszar Śląska. Pierwotne granice diecezji wrocławskiej nie są określone. Wiadomo tylko, że od początku swego istnienia granice diecezji wiążą się ze Śląskiem położonym w górnym, dolnym i środkowym dorzeczu Odry. Główną posiadłością biskupa była kasztelania otmuchowska, a kapituły wrocławskiej – kasztelania milicka. W XIV wieku za rządów biskupa Henryka z Wierzbna (1302-1319) kasztelania otmuchowska została przekształcona w niezależne księstwo (biskupi wrocławscy stali się udzielnymi biskupami-księciami, równymi innym książętom śląskim), a księstwo nysko – otmuchowskie na długie wieki stało się księstwem kościelnym. Odtąd aż do czasów kard. Bertrama biskupi wrocławscy mieli używać tytułu książęcego.

Więź metropolitalna z Gnieznem

Związek Wrocławia z Gnieznem trwał przez XIII i XIV wiek bez większych nieporozumień, chociaż diecezja wrocławska została poddana kolonizacji na prawie niemieckim przez kolonistów sprowadzanych przez królów czeskich, a następnie przez władców z dynastii Habsburgów. XVI-wieczne statuty synodów gnieźnieńskich były szybko przyjmowane przez Kościół wrocławski, ale rzecz godna uwagi – bp Gerstman nie otrzymał zezwolenia kapituły na wyjazd na synod piotrkowski w 1577 roku. Od połowy XIV wieku biskupi wrocławscy podważali prerogatywy Gniezna przez utrudnianie wizytacji, w oficjalnych dokumentach pomijano tytulaturę Gniezna jako stolicy metropolitalnej, a przypominano sobie o Gnieźnie dopiero wtedy, gdy rosło wewnętrzne lub zewnętrzne zagrożenie np. w okresie najazdu husyckiego . W 1732 roku wskutek starań kapituły wrocławskiej, kuria rzymska wystawiła dokument o bezpośrednim podporządkowaniu Wrocławia Rzymowi. Faktycznie, więź z Gnieznem urwała się już w połowie XVII wieku, chociaż formalnie Wrocław z Gnieznem był związany metropolitalnie aż do 1821 roku. Pozostały więzi nieformalne, takie jak kult świętych św. Stanisława, św. Wojciecha i św. Jadwigi, zwyczaje liturgiczne oraz różne formy pobożności wytworzone przez wieki wspólnie obowiązującego ustawodawstwa synodalnego.

(Arcy)biskupi wrocławscy (XIX i XX wiek)

wikariusz kapitulny Ignaz Ritter (1840-1843)

wikariusz apostolski Daniel Latussek (1844-1845)

wikariusz apostolski Hermann Gleich (1881-1882)

wikariusz apostolski Hermann Gleich (1886-1887)

wikariusz kapitulny Ferdinand Piontek (16 VII 1945-31 VIII 1945) administrator apostolski Karol Milik (1945-1951) wikariusz kapitulny Kazimierz Lagosz (1951-1956)

  • Bolesław Kominek delegat prymasa Polski (1951-1967), administrator apostolski (1867-1972), metropolita (1972-1974)

wikariusz kapitulny Wincenty Urban (1974-1976)

Biskupi pomocniczy Wrocławia (XIX i XX wiek)

Bibliografia

Cd:

Book.png

Podział Śląska |Powrót do spisu treści