Cmentarz Mariacki przy parafii św. Barbary w Chorzowie

Z e-ncyklopedia
cmentarz Mariacki w Chorzowie

Zanim w Królewskiej Hucie - dzisiejszym Chorzowie - powstał rzymskokatolicki kościół i cmentarz, zmarłych katolików grzebano na ewangelicko-augsburskiej nekropolii kościoła im. Elżbiety przy skrzyżowaniu ulic Katowickiej i 3 Maja. Jednak w 1850 roku chorzowscy katolicy otrzymali w podarunku od Zarządu Hutniczego 5 mórg pola przy dzisiejszej ul. 3 Maja i utworzyli tam cmentarz. Pierwszy mianowany i kanonicznie wprowadzony proboszcz parafii św. Barbary ks. Edward Deloch powiększył ową nekropolię dwukrotnie, kupując za 485 talarów od Walentego Głogowskiego 3 morgi ziemi. Dalsze 3 morgi podarował mu w 1876 roku Urząd Hutniczy. Mur dookoła tego powiększonego cmentarza kosztował 440 talarów. Jednak ze względu na wielki rozrost parafii ks. Deloch postarał się o nową nekropolię. I tak w 1861 roku powstał nowy cmentarz - tzw. Mariacki - położony podobnie jak cmentarz św. Barbary przy ulicy 3 Maja, tylko o jakieś 500 metrów w dół, w stronę Lipin. Teren pod nowy cmentarz ofiarował Urząd Hutniczy. Było to 6,5 morgi pola. Poświęcenia cmentarza 21 listopada 1861 dokonał ks. Deloch, oddając go pod opiekę Najświętszej Marii Panny. Później, w 1866 roku postawił na nim kapliczkę cmentarną pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. Obiekt dzisiaj już nie istnieje. Rozebrano go z powodu szkód górniczych. Cmentarz Mariacki w 1875 roku poszerzono o 3 morgi.

Ks. Jan Brandys w 1937 roku wybudował na cmentarzu Mariackim kaplicę połączoną z kostnicą. Miała ona odciążyć kościół parafialny od częstych pogrzebów. Niestety kaplica swego celu nie spełniała, gdyż parafianie woleli odprowadzać swych zmarłych na nabożeństwa żałobne w kościele. W czasie II wojny światowej w kaplicy odbywała się katechizacja dzieci i zebrania niektórych stowarzyszeń kościelnych, zwłaszcza Krucjaty. Gdy władze niemieckie zagroziły, że ją odbiorą i zamienią na salę przeznaczoną dla własnych celów, dla uratowania znajdującego się tam majątku kościelnego, kaplicę zlikwidowano usuwając z niej to, co możliwe.

Obecnie kaplica jest nieczynna. Pozostał jedynie pustostan, na którego ścianie od strony cmentarza, widnieje duży znak krzyża. Budynek kaplicy jest równocześnie przejściem na cmentarz od strony ul. 3 Maja. Wejście na cmentarz zdobi okazała brama z napisem: Śmierć bramą życia. Brama ze względów praktycznych przez większą cześć roku jest zamknięta. Do cmentarza Mariackiego prowadzi również druga brama od strony ul. Janasa, przez którą przechodzą procesje pogrzebowe. Na terenie cmentarza znajduje się również czarny, kamienny krzyż, przy którym co roku w Uroczystość Wszystkich Świętych i Dzień Zaduszny gromadzi się wiele osób, aby modlić się za swoich zmarłych.

Cmentarz Mariacki, który terytorialnie znajduje się na obszarze parafii św. Barbary służy dwom chorzowskim parafiom - św. Barbary i sąsiadującej z nią parafii św. Floriana.

Bibliografia

Kronika Parafii świętej Barbary; J. Chrząszcz, Historya Parafii świętej Barbary w Królewskiej Hucie na Górnym Śląsku z powodu 50 letniego Jubileusz, Królewska Huta 1902; A. Pobóg-Rutkowski, Historia Miasta Królewska Huta, Królewska Huta 1927, s. 50-51.