Cmentarz - Pszów, ul. Pszowska

Nieistniejący cmentarz przy nieistniejącym kościele pw św. Krzyża w Pszowie

Początki tego cmentarza mogą sięgać XIII w, kiedy istniała już pierwsza osada pszowska. Istniał jeszcze w XVII wieku. Zlokalizowany był na niewielkim wzniesieniu przy nieistniejącym drewnianym kościele św. Krzyża, który został rozebrany w 1811 roku. Był to najstarszy pszowski cmentarz. Przy kopaniu nowych grobów znajdowano tam wiele kości ze wcześniejszych pochówków. Po okresie reformacji grzebano tam jedynie zwłoki zmarłych protestantów, pochodzących zarówno ze szlachty jak i ludu, oraz ludzi, którzy zdaniem proboszcza prowadzili niegodziwe życie. W kronikach odnotowano, że w 1700 roku na tym cmentarzu pochowano i to bez ceremonii kościelnych Jakuba Dorna z powodu jego złośliwości za życia i upartym trwaniu w tym stanie. Ponieważ w tym czasie w Pszowie istniały dwa cmentarze, niektóre zapisy historyczne odróżniały je od siebie. W 1767 roku. zapisano o cmentarzu sepultus ad Majus ad Templum – przy wielkim kościele, lub penes sacellum – przy kaplicy. Cmentarz był jeszcze w 1899 roku otoczony drewnianym płotem, ale w 1719 roku zaznaczono, że płot z rozkazu dominium rozebrano drzewo zużyto do palenia pod kotłem w gorzelni. Dzisiaj w miejscu tego cmentarza znajduje się dom jednorodzinny i prywatny ośrodek zdrowia. O sakralnym charakterze tego miejsca przypomina zabytkowy kamienny krzyż, ustawiony na skrzyżowaniu ul. Pszowskiej i Obrońców Pokoju w 1865 roku

Bibliografia

J. Pluta, P. Siemko, Do Twej dążym kaplicy, Bytom 1997, s. 132 – 133; B. Kołodziej, Pszów. Wydarzenia – obyczaje – legendy, Pszów 2009, s. 80; L. Musioł, Monografia historyczna Pszowa oraz zarys historyczny gminy i parafii Krzyżkowice w opracowaniu Ludwika Musioła, Pszów 1998, s. 69.