Cmentarz - Ligota

Cmentarz znajduje się naprzeciwko Bazyliki pw.św.Ludwika i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Panewnikach. Jest nierozerwalnie związany z historią bazyliki i klasztoru franciszkanów,którzy sprowadzili się do Katowic 22 grudnia 1902 roku. Jest największym ze wszystkich zabytkowych katowickich cmentarzy. Zajmuje obszar 5,5 ha. Jest najpiękniej usytuowany,gdyż z każdej strony emanuje cisza i spokój,przerywane raz po raz głuchymi uderzeniami kościelnych dzwonów odliczających mijające kwadranse.Teren pod budowę cmentarza przekazali nieodpłatnie sąsiadujący z sobą miejscowi rolnicy.Pierwsi bracia chowani byli na cmentarzu w 1911. Cmentarz poświęcił 23 stycznia 1914 ks.kanonik Jan Kapica z Tychów.Fundatorem i założycielem cmentarza był Nepomucen Wielebski,naczelnik gminy i urzędu okręgowego w Ligocie Pszczyńskiej oraz syndyk apostolski klasztoru franciszkanów za co odznaczono go Krzyżem Papieskim ,,Pro Ecclesia et Pontifice". Jest pochowany w pobliżu kaplicy cmentarnej.Niestety od czasu powstania cmentarza dwukrotnie paliła się cmentarna kaplica,gdzie były przechowywane księgi.Dlatego też nikt nie zna dokładnej liczby zmarłych,dla których to miejsce stało się przystanią wiecznego spoczynku po ziemskiej pielgrzymce.W centralnej części cmentarza znajdują się kwatery franciszkańskie oraz sióstr służebniczek śląskich.Na cmentarzu znajduje się również zbiorowy grób i pomnik Obrońców Katowic.Spoczywają tu prochy 105 bohaterskich obrońców miasta. Na cmentarzu pogrzebano najpierw tych,którzy zginęli 4 września 1939 w śródmieściu.Naoczny świadek - uczestnik pogrzebu swojego bliskiego zaświadczył,że 4 lub 5 września na cmentarz przywieziono wozem magistrackim ok.20 zwłok w mundurach powstańczych i harcerskich.Pierwszy transport był około godziny 9,a drugi około 13.W następnym dniu znów odbyły się dwa transporty.Mogiłę zrównano z ziemią,a mieszkańcy w uroczystość Wszystkich Świętych zapalali na tym miejscu świeczki.Niemcy,aby zapobiec oddawaniu czci rozstrzelanym Polakom,przez środek przeprowadzili aleję cmentarną.Po drugiej wojnie światowej ciała ekshumowano i pochowano w zbiorowym grobie.Pierwszy odsłonięto 20 lipca 1961.Przebudowano go według projektu artysty rzeżbiarza Bogumiła Burzyńskiego i ponownie odsłonięto i poświęcono 1 września 2000 roku.W centralnej części pomnika znajdują się szlifowane bloki skalne z napisami:,,Tu spoczywają prochy bohaterskich powstańców śląskich,harcerek i harcerzy zamordowanych w 1939 roku przez najeżdżców hitlerowskich w lasach panewnickich,więzieniach i na ulicach Katowic.Przechodniu powiedz Polsce żeśmy polegli posłuszni Jej sprawie". W kwaterze 20.w pobliżu kaplicy cmentarnej stoi Pomnik Ofiar Stalinizmu w Katowicach - upamiętniający żołnierzy Konspiracyjnego Wojska Polskiego,Narodowych Sił Zbrojnych,zrzeszenia Wolność i Niezawisłość,samodzielnych grup poakowskich,więżniów politycznych okresu stalinowskiego działających na Górnym Śląsku,zamordowanych i pochowanych skrycie w latach 1945-1956.Pomnik składa się z trzech elementów architektonicznych usytuowanych po bokach cmentarnej alei.Na tutejszym cmentarzu spoczywają także bracia Wieczorkowie,straceni w czasie okupacji za działalność podziemną. Warto również wspomnieć o historii krzyża, który stoi po prawej stronie kaplicy cmentarnej.Od zarania ten krzyż był ustawiony w samym środku alei prowadzącej do tejże kaplicy.Z chwilą ustanowienia cmentarza komunalnego nagle zaczął ,,przeszkadzać". Władze komunistyczne dążyły do jego usunięcia z cmentarza. Zmasowany protest mieszkańców Ligoty i franciszkanów odniósł skutek. Krzyża nie usunięto,ale - niestety - przeniesiono w mniej widoczne miejsce,aby nie raził oczu niewierzących.Cmentarz w Ligocie z 10.tys.mogił to typowy ciasny cmentarz śląski,nie pozwalający na ekspozycję mogił zasłużonych. Na skromnych pomnikach widnieją jedynie dwie daty-urodzin i śmierci,ale Bóg wie kim byli za życia doczesnego.Nie ma tu już wolnych kwater grzebalnych,ale ceremonie pogrzebowe wciąż się odbywają.Większość grobów jest dwupoziomowych,stanowią wielopokoleniowe groby rodzinne. Na cmentarzu w Ligocie swe miejsce spoczynku znależli: ks.Jan Mateja(+1971),proboszcz parafii w Ochojcu;ks.kanonik Adolf Kocurek(+2003),emerytowany proboszcz kościoła Najświętszych Imion Jezusa i Maryi w Katowicach-Brynowie;ks.Bernard Sigmund(+2010),parafianin,emerytowany proboszcz parafii św.Mikołaja w Reptach; Bolesław Szabelski,polski kompozytor i pedagog. Nie sposób pominąć cmentarza dla dzieci-to cmentarz małych aniołków, groby malutkie,zadbane i widać tu troskę rodziców,którzy te dzieci utracili. Infrastrukturę cmentarza tworzy Dom Przedpogrzebowy,spełniając rolę pożegnalnej kaplicy cmentarnej oraz budynek administracyjny jako biuro obsługi i zaplecza technicznego. Bibliografia: http://cmentarze.katowice.pl ; Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach:Ewidencja miejsc pamięci województwa śląskiego-miasto Katowice; http://www.kzup katowice.pl; Cmentarz Komunalny przy ul.Panewnickiej-tablica informacyjna; wiadomości własne autorki