Cmentarz żydowski - Olesno

Zgodnie z nakazem króla Prus z 24 maja 1814, dotyczącym pochówku ludności żydowskiej, oleska gmina żydowska, pod groźbą wydalenia z miasta, była zmuszona do utworzenia własnego cmentarza. W tym samym roku, na obrzeżach miasta, powstał żydowski cmentarz, zwany, ze względu na swe malownicze położenie „Żydowską Szwajcarią” (Judische Sweitz).

Cmentarz to prostokąt o wymiarach 72 m x 39 m, otoczony niegdyś kamiennym ogrodzeniem. W 1868 roku, postawiono ceglany dom przedpogrzebowy zwany „Bet-tahare” – „dom oczyszczenia” i zburzono kamienny mur, na miejscu którego postawiono ceglany. Jego fragmenty przetrwały do dziś. Dom przedpogrzebowy był miejscem służącym do ablucji – rytualnego obmycia ciała przed pochówkiem. Obecnie w domu przedpogrzebowym – zwieńczonym oknem z gwiazdą Dawida - przetrwała tylko kamienna misa.

Na oleskim kirkucie znajdowało się od 360 do 400 grobów. Do dnia dzisiejszego przetrwało około 200 macew – pionowych płyt nagrobnych, wykonanych głównie z piaskowca. Wszystkie pochodzą z XIX i pierwszej połowy XX wieku. Macewy są zdobione ornamentyką żałobną taką jak: złamaną palmą, wieńcem, klepsydrą ze skrzydłami, dzbanem, złączonymi dłońmi w geście błogosławieństwa. Na macewach najstarsze inskrypcje są w języku hebrajskim, późniejsze w języku niemieckim.

Bibliografia

W. Klinger, Z dziejów parafii Olesno, Opole 2006, s. 321-325; Informacje z tablicy informacyjnej przed Cmentarzem Żydowskim w Oleśnie.