Caritas Academica

Po II wojnie światowej powołana została Komisja Episkopatu do Spraw Charytatywnych, na czele której stanął abp Stefan Adam Sapieha. W Krakowie zorganizowano Centralę „Caritas”, a w jej obrębie utworzono „Caritas Academica”. Od roku akademickiego 1946/1947 zaczęły powstawać także samodzielne koła Caritas Academica: w Lublinie, w Łodzi, a w 1948 roku we Wrocławiu.

Placówki te zajmowały się pośrednictwem w przekazywaniu pomocy najuboższym studentom oraz dbały o zaspokojenie ich potrzeb materialnych, kulturowych i moralnych. Do dyspozycji Caritas Academica miało środki pieniężne pochodzące z ofiarności społeczeństwa oraz zagraniczne dary. Władze komunistyczne zarzuciły Caritas Academica wykorzystywanie zebranych funduszy do "antyludowej" działalności. Argumenty te były tylko pretekstem, gdyż rzeczywistym powodem stało się umożliwienie przez Caritas Academica najuboższym studentom nie będącym z wyżyn społecznych, nauki na wyższych uczelniach. W rezultacie represji zastosowanej, władze kościelne zdecydowały w 1950 roku o zawieszeniu działalność Caritas Academica.

Mimo formalnego zawieszenia działalności Caritas Academica, pomoc biednym studentom nadal była organizowana. W końcu lat pięćdzisiątych bp Stanisław Adamski polecił parafiom przekazywać "1/2 grosza od duszy" na fundusz duszpasterstwa akademickiego. Organizowano także specjalne kolekty, dzięki którym studenci pochodzący z uboższych rodzin mogli otrzymywać specjalne stypendia. W późniejszym okresie kapłani przekazywali na ten cel także część ofiar, jakie otrzymali w okresie kolędowym.

Caritas Academica została reaktywowana w okresie rodzącej się "Solidarności". Działalność tę podjął kilkunastoosobowy zespół młodych pracowników naukowych i nauczycieli akademickich wyższych uczelni. Opiekę nad nimi w latach 1980-1983 sprawował ks. Oskar Thomas. Od 1983 roku Caritas Academica działała w Centralnym Ośrodku Duszpasterstwa Akademickiego w budynku probostwa katedry przy ul. Plebiscytowej 49a w Katowicach pod kierunkiem ks. Stanisława Puchały.

Działalność Caritas Academica wzmogła się po wprowadzeniu stanu wojennego 13 grudnia 1981 roku. Wielu pracowników naukowych zostało internowanych, aresztowanych lub zwolnionych z pracy. Duszpasterstwo Akademickie otrzymało przydział darów z zagranicy, które rozdzielano pomiędzy osoby najbardziej potrzebujące.

Bibliografia

D. Zamiatała, Caritas. Działalność i likwidacja organizacji 1945 – 1950, Lublin 2000; T. Suleja, Przypadek wrocławskiej „Caritas Academica”, [w:] Kościół katolicki na Dolnym Śląsku w powojennym 50 –leciu, pod red. I. Deca i K. Matwijowskiego, Wrocław 1996, s. 157-164. S. Puchała, Duszpasterstwo Akademickie w diecezji katowickiej w latach 1947-1992, Katowice 2007, s. 129-131.