Brandys Paweł: Różnice pomiędzy wersjami

Wersja z 22:03, 17 mar 2010

Brandys Paweł (1869-1950), proboszcz w Michałkowicach, polityk

Urodził się 4 grudnia 1869 w Pawłowicach-Dębinie. Brat ks. Jana Brandysa. Do szkoły ludowej uczęszczał w rodzinnej miejscowości, a do gimnazjum w Cieszynie, Mikułowie na Morawach i w Pszczynie, gdzie w 1892 roku uzyskał maturę. W latach 1892-1895 studiował na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Wrocławskiego gdzie m.in. był czołowym działaczem w Towarzystwie Akademików Górnoślązaków. 23 czerwca 1896 otrzymał święcenia kapłańskie.

Jako wikary pracował najpierw przez trzy lata w Zabrzu, potem krótko administrował parafią w Rybniku, następnie został przeniesiony do Dziergowic w powiecie kozielskim, gdzie w 1900 roku został jej proboszczem. Od 1898 roku sprawdzał się jako mówca w polskich komitetach wyborczych, a także organizator licznych stowarzyszeń narodowych. W latach 1907-1918 wybrany został jako poseł do Reichstagu z powiatu opolskiego i członek Koła Polskiego. W czasie I wojny światowej udzielał się w pracy charytatywnej, jako członek Komitetu Niesienia Pomocy Królestwu Polskiemu.

Wiosną 1919 roku opuścił Dziergowice i uszedł do Strumienia na Śląsku Cieszyńskim, gdzie uczestniczył w sierpniu 1919 roku w naradzie Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śl. poświęconej ustaleniu wybuchu powstania. W 1920 roku otrzymał mandat poselski do Sejmu RP. Działał w Towarzystwie Oświaty na Górnym Śląsku im. św. Jacka. W czasie plebiscytu i III powstania śląskiego udostępnił swoje probostwo na narady działaczy polskich. W czerwcu 1921 roku opuścił swoją parafię i w 1922 roku został proboszczem parafii w Michałkowicach.

W 1924 roku mianowano go dziekanem powiatu piekarskiego, później kanonikiem i prałatem. Od 1922 roku był działaczem Chrześcijańskiej Demokracji, a także członkiem Zarządu i wiceprzewodniczącym Okręgu Śląskiego. Od początku II wojny światowej do marca 1940 pozostawał pod nadzorem gestapo, potem został wysiedlony do Żor a następnie do Krzyżowic k. Pszczyny. Po wojnie wrócił do Michałkowic. Zmarł 24 kwietnia 1950 w Michałkowicach i tam został pochowany. Odznaczony m.in. Krzyżem Komandorskim Orderu Polonia Restituta.

Bibliografia

AAKat, Akta personalne ks. Pawła Brandysa; Schematyzm (1923-1947); M. Brandys, Życie i działalność księży Pawła i Jana Brandysów w l. 1869-1970, Katowice 2007, mps w Bibliotece WTL UŚ; EPS, s. 54; Falęcki, O narodowe oblicze, s. 35, 124; Gawlina, Wspomnienia, s. 66, 69; Gwóźdź, Udział duchowieństwa, s. 181; Korespondencja, s. 96 i nn.; Mierzwa, Działalność wydawnicza, s. 124; Myszor, Duszpasterstwo parafialne, s. 199; Myszor, Historia diecezji, s. 19 i nn.; Myszor, Stosunki Kościół, s. 57; Olszar, Duchowieństwo, s. 527; Represje wobec duchowieństwa, s. 64; E. Wyglenda, Brandys Paweł (hasło), Słownik biograficzny ziemi pszczyńskiej, s. 43-44; Krzyżanowski, Kościół katolicki wobec mniejszości niemieckiej, s. 76, 89, 99; Macała, Duszpasterstwo a narodowość wiernych, s. 47; W. Musialik, Górnoślązacy w parlamentach II Rzeczypospolitej (1919-1939), Opole 2004, s. 21 i nn; W. Musialik, W kręgu polityki i władzy, s. 45 i nn.; S. Pisarek, Parafia p.w. św. Jana Chrzciciela w Pawłowicach, Pawłowice 1996, s. 64; A. Hanich, Martyrologium duchowieństwa Śląska Opolskiego w latach II wojny światowej, Opole 2009, s.14.

@@ Linia 6: / Linia 6: @@
 Jako wikary pracował najpierw przez trzy lata w Zabrzu, potem krótko administrował parafią w Rybniku, następnie został przeniesiony do Dziergowic w powiecie kozielskim, gdzie w 1900 roku został jej proboszczem. Od 1898 roku sprawdzał się jako mówca w polskich komitetach wyborczych, a także organizator licznych stowarzyszeń narodowych. W latach 1907-1918 wybrany został jako poseł do [[Reichstag|Reichstagu]] z powiatu opolskiego i członek [[Koło Polskie|Koła Polskiego]]. W czasie I wojny światowej udzielał się w pracy charytatywnej, jako członek Komitetu Niesienia Pomocy Królestwu Polskiemu.
-Wiosną 1919 roku opuścił Dziergowice i uszedł do Strumienia na Śląsku Cieszyńskim, gdzie uczestniczył w sierpniu 1919 roku w naradzie [[Polska Organizacja Wojskowa Górnego Śląska|Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śl.]] poświęconej ustaleniu wybuchu powstania. W 1920 roku otrzymał mandat poselski do Sejmu RP. Działał w [[Towarzystwo Oświaty na Górnym Śląsku im. św. Jacka|Towarzystwie Oświaty na Śl. im. św. Jacka]]. W czasie [[Plebiscyt i jego skutki|plebiscytu]] i III powstania śląskiego udostępnił swoje probostwo na narady działaczy polskich. W czerwcu 1921 roku opuścił swoją parafię i w 1922 roku został proboszczem parafii w Michałkowicach.
+Wiosną 1919 roku opuścił Dziergowice i uszedł do Strumienia na Śląsku Cieszyńskim, gdzie uczestniczył w sierpniu 1919 roku w naradzie [[Polska Organizacja Wojskowa Górnego Śląska|Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śl.]] poświęconej ustaleniu wybuchu powstania. W 1920 roku otrzymał mandat poselski do Sejmu RP. Działał w [[Towarzystwo Oświaty na Górnym Śląsku im. św. Jacka|Towarzystwie Oświaty na Górnym Śląsku im. św. Jacka]]. W czasie [[Plebiscyt i jego skutki|plebiscytu]] i [[Powstania Śląskie|III powstania śląskiego]] udostępnił swoje probostwo na narady działaczy polskich. W czerwcu 1921 roku opuścił swoją parafię i w 1922 roku został proboszczem parafii w Michałkowicach.
 W 1924 roku mianowano go dziekanem powiatu piekarskiego, później kanonikiem i prałatem. Od 1922 roku był działaczem [[Chrześcijańska Demokracja|Chrześcijańskiej Demokracji]], a także członkiem Zarządu i wiceprzewodniczącym Okręgu Śląskiego. Od początku II wojny światowej do marca 1940 pozostawał pod nadzorem gestapo, potem został wysiedlony do Żor a następnie do Krzyżowic k. Pszczyny. Po wojnie wrócił do Michałkowic. Zmarł 24 kwietnia 1950 w [[Cmentarz - Michałkowice|Michałkowicach i tam został pochowany]]. Odznaczony m.in. Krzyżem Komandorskim Orderu Polonia Restituta.