Bractwo Kapłańskie Świętego Piusa X

Bractwo Kapłańskie Świętego Piusa X (potocznie lefebryści)

Nie posiadające statusu kanonicznego (brak całkowitej jedności ze Stolicą Apostolską), stowarzyszenie życia apostolskiego księży katolickich z siedzibą w Menzingen (Szwajcaria), którym kieruje przełożony wybierany przez Kapitułę Generalną na dwunastoletnią kadencję. Od 1994 roku jest nim Bernard Fellay (druga kadencja). Bractwo dzieli się na 14 okręgów to znaczy państw lub grup państw. Obecnie (2013) do Bractwa należy 569 księży, 214 seminarzystów, 117 braci, 164 zakonnice oraz trudnej do oszacowania (150 - 600 tys.) liczby wiernych w ponad 30 krajach.

Członkowie Bractwa św. Piusa X nie uznają części dekretów Soboru Watykańskiego II (Konstytucja „Lumen gentium”, Sacrosanctum concilium”, Dekret „Unitatis redinegratio”, Deklarację „Dignitatis humanae”). Oskarżają papieży, począwszy od Pawła VI o sprzeniewierzenie się tradycji katolickiej i ulegania wpływom modernizmu i masonerii. Członkowie Bractwa uważają siebie za „tradycjonalistów” choć w rzeczywistości powinno się wobec nich używać pojęcia „integryści”.

Historia

Powstało 1 listopada 1970 w Écône (Szwajcaria) przez bpa Marcela Lefebre’a, którego pierwszorzędnym celem było utworzenie seminarium duchownego i formowanie przyszłych księży. Za wiedzą i zgodą pap. Pawła VI tymczasowy statut stowarzyszenia zatwierdził biskup diecezji Lozanny, Genewy i Fryburga François Charrière zaś biskup z Sion zgodził się by w Econe utworzono seminarium duchowne. Począwszy od 1974 roku bp Lefebre w swoich przemowach zaczął sprzeciwiać się reformom zapoczątkowanym na Soborze Watykańskim II, twierdząc że ich celem było szerzenie liberalizmu i modernizmu. W wyniku czego, 6 maja 1975 pozbawiono bractwo kanonicznej osobowości prawnej. Pomimo tego, bp Marcel Lefebre kontynuował kształcenie księży. W 1976 roku wyświęcił, nie posiadając upoważnień miejscowego ordynariusza (lettres dimissoires) 13 księży. 22 lipca 1976 papież Paweł VI nałożył na niego karę suspensy. W odpowiedzi bp Lefebre nazwał oficjalnie (wywiad dla czasopisma „Figaro”) Sobór Watykański II, zgromadzeniem schizmatyckim. Pomimo braku zatwierdzone statutu bractwo rozwijało swoją działalność tworząc niezależne (nieuznawane) względem Stolicy Apostolskiej struktury hierarchiczne.

W 1980 roku bp Lefebre utworzył w Paryżu Naukowy Instytut Świętego Piusa X. Pomimo wysiłków czynionych przez Stolicę Apostolską w celu znalezienia rozwiązania konfliktu, a w szczególności zezwolenie na sprawowanie mszy św. w rycie trydenckim (motu prioprio „Quattuor abhinc annos”, 1984) i uzgodnień podpisanych przez kard. Josepha Ratzingera i bpa Marcele’a Lefebra z 5 maja 1988 regulujących sprawy istnienia bractwa i wyświęcania biskupów oraz zachowania dyscypliny kościelnej (jednakże dzień później 6 maja 1988 bp Levebre wycofał swój podpis) 30 czerwca 1988, pomimo zakazu Stolicy Apostolskiej, w asyście biskupa – seniora z Campos (Brazylia) Antonio Castro-Mayeré wyświęcił czterech biskupów: Alfonso de Galarreta, Bernarda Fellay'a, Bernarda Tissier de Mallerais i Richarda Williamsona. Przez ten akt, zarówno bp Marcel Levebre, bp Antonio Castro-Mayeré oraz nowo wyświeceni zaciągnęli ekskomunikę (latæ sententiæ ).

Na mocy dekretu „Dominus Marcellus Lefebvre” (1 sierpnia 1988) oraz motu proprio „Ecclesia Dei” (2 lipca 1988) Bractwo nie pozostaje w całkowitej jedności ani z papieżem ani doktryną Kościoła a tym samym znajduje się na skraju schizmy z Kościołem katolickim. Aż do 2000 roku Bractwo nie szukało dróg porozumienia z Rzymem. W sierpniu 2000 roku, w czasie jubileuszowej pielgrzymki członków bractwa do Rzymu doszło do rozmowy Bernarda Fellay’a z kard. Dario Castrillon-Hoyos, przewodniczącym Komisji „Ecclesia Dei”. Wielokrotne spotkania, aż do połowy maja 2001 roku, nie przyniosły rezultatu. Sprawie pojednania dużo wysiłku poświęcił papież Benedykt XVI. 7 lipca 2007 podkreślił znaczenie i wartość rytu trydenckiego w liturgii (motu proprio Summorum Pontificum). 21 stycznia 2009 Stolica Apostolska zdjęła ekskomunikę z biskupów wyświęconych przez bpa Marcela Levebra w 1988 roku. Tym samym Kościół katolicki zachęcił członków Bractwa do podjęcia kroków w celu odzyskania pełnej jedności z Rzymem. Decyzje Stolicy Apostolskiej doprowadziły do ożywienia dialogu między Stolica Apostolską a Bractwem. Jednakże brak uznania w całości dekretów Soboru Watykańskiego II nie pozwala na pełne jego zjednoczenie z Kościołem katolickim.

W poszukiwaniu jedności

Wydarzenia z 1988 roku spowodowały powrót części wspólnoty do Kościoła Katolickiego (Benedyktyni z Barroux). Kilku księży, dotychczasowych jego członków utworzyło, uznane przez Kościół, Bractwo kapłańskie św. Piotra (18 lipca 1988). 18 stycznia 2002 należące do Bractwa „Zjednoczenie św. Jana Marii Vianneya” z Campos (Brazylia) a kierowane przez bpa Licino Rangela powróciło do pełnej jedności z Rzymem uzyskując statut „Personalnej Administracji Apostolskiej św. Jana Marii Vianneya” pod jurysdykcją Episkopatu Brazylii. 8 sierpnia 2006 Kongregacja ds. Duchowieństwa zezwoliła na utworzenie dla zainteresowanych księży z Bractwa Kapłańskiego św. Piusa X « Instytutu Dobrego Pasterza » (Vienne, Francja). Jego celem jest obrona tradycji katolickiej, sprawowanie mszy wg formy nadzwyczajnej (Mszał z 1962), uznanie Soboru Watykańskiego II z jednoczesnym krytycznym podejściem do niektórych, zbyt liberalnych, adaptacji.

Statystyka

Bractwo posiada struktury w 32 krajach, które obejmują także 33 inne państwa, co oznacza, że działalność apostolską prowadzi w 65 krajach. Oprócz domu generalnego ma 6 seminariów duchownych, dwa domy autonomiczne i 162 przeoraty (w tym 38 we Francji), skupione w 14 dystryktach. Msza w rycie przedsoborowym odprawiana jest w 750 kościołach i kaplicach na całym świecie. Bractwo prowadzi dwa instytuty uniwersyteckie i ponad sto szkół, a także siedem domów starców.

Do Bractwa należy 575 kapłanów, 210 seminarzystów i 32 preseminarzystów, 125 braci zakonnych, 186 sióstr zakonnych, 81 oblatów oraz „cztery klasztory karmelitańskie”. Ocenia się, że liczba wiernych korzystających z posługi Bractwa waha się od 150 do 600 tys.

Bibliografia

P. Héduy, Monseigneur Lefebvre et la Fraternité, Paryż 1991, Fraternité sacerdotale Saint Pie X, Le problème de la réforme liturgique [Texte imprimé]: la messe de Vatican II et de Paul VI: étude théologique et liturgique, Étampes 2001; B. Nōel, Analyse critique des actes du IIe Congrès théologique de la Fraternité Saint-Pie-X, Tours 1997; P. Béguerie, Vers Écône; Mgr Lefebvre et les Pères du Saint Esprit, Paryż 2010; F. Foucart, Mgr Lefebvre, fidèle ou rebelle, Paryż 1977; J-A. Chalet, Monseigneur Lefebvre, Paryż 1976; R. Gaucher, Monseigneur Lefebvre: combat pour l'Église, Paryż 1976; H. Pérol, Paryż 2006; L. Perrin, L'affaire Lefebvre, Paryż 1989; N. Senèze, La Crise intégriste: Vingt ans après le schisme de Mgr Lefebvre, Paryż 2008; G. Leclerc, Rome et les lefebvristes, Paryż 2009, tegoż, Lefebristes: le retour: pourquoi le dialogue est difficile mais intéressant, Paryż 2012. KAI 4 XI 2013.