Bolesławiec

Bolesławiec

Boleslavia (łac.), Bunzlau (niem.)

Miasto powiatowe (ok. 40 tys. mieszkańców), położone nad rzeką Bóbr. Nazwa miasta pochodzi od imienia fundatora księcia Bolesława Wysokiego, który w 1190 r. założył gród obronny i nadał mu liczne przywileje. W XII i XIII w. wymieniane jest jako kasztelania. Prawa miejskie otrzymało ok. 1250 r. z rąk księcia Bolesława Rogatki. W XIV w. weszło w skład Księstwa Świdnicko-Jaworskiego. Sławę miastu przyniosła produkcja doskonałego piwa, a w XV w. rozwój płóciennictwa, farbiarstwa, białoskórnictwa, a przede wszystkim garncarstwa. W okresie wojen husyckich miasto zostało zniszczone. Okres intensywnego rozwoju przyniosły XV i XVI w. Powstały wówczas sieć kanalizacyjna (1531) i wodociągowa (1565) oraz posterunek pocztowy (1573) utworzony, na komunikacyjnym szlaku Lipsk-Wrocław. Miasto posiadało też przywileje m.in. wolny wybór rady oraz prawo do organizowania dwóch jarmarków rocznie. Jakkolwiek wojna trzydziestoletnia nie dotknęła go bezpośrednio, to przebieg działań negatywnie wpłynął na koniunkturę gospodarczą. W okolicach wybuchały bunty chłopskie, a liczne przemarsze wojsk zaznaczyły się kontrybucjami i pożarami (1642, 1652). Od drugiej połowy XVIII w. Bolesławiec stał się miastem słynącym z ceramiki, a jego wyroby eksportowano m.in. do Szwecji, Rosji, Prus, Saksonii. Wielkim powodzeniem cieszyły się zwłaszcza dzbany, wazy i kufle o charakterystycznej brunatno-szklistej barwie, pokryte białym szkliwem skaleniowym, znane w Europie, jako tzw. buncloki. Jakość bolesławieckiej ceramiki potwierdziło m.in. zdobycie złotego medalu na wystawie w Londynie w 1844 r. W 1813 r. w Bolesławcu zmarł rosyjski feldmarszałek Michał Kutuzow. Wiek XIX przyniósł powstanie licznych obiektów użyteczności publicznej, m.in. wzniesiono budynek Gimnazjum (obecnie gmach Sądu), Teatr tzw. Stary, wiadukt kolejowy, oraz oddano do użytku gazownię i pływalnię miejską, a także zaprojektowano park miejski. W 1945 r. wskutek ciężkich walk Bolesławiec uległ znacznym zniszczeniom. Jako jedno z pierwszych miast na Dolnym Śląsku został kompleksowo odbudowany.

Bibliografia

Za: Wrocławia i Dolnego Śląska opisy krajoznawcze z XIX wieku, Wybrał, wstępem i przypisami opatrzył oraz do druku podał Tomasz Gałwiaczek, Wrocław 2014.