Bołda Józef

Z e-ncyklopedia

Bołda Józef (1912-2000), proboszcz w Kokoszycach

Bolda Jozef.jpg

Urodził się 15 lutego 1912 w Mokrem k. Mikołowa w rodzinie Pawła i Matyldy z d. Stencel. Po ukończeniu szkoły ludowej elementarnej w rodzinnej miejscowości podjął w 1925 roku naukę w Gimnazjum Miejskim, od roku szkolnego 1926/1927 Państwowym Klasycznym Liceum w Mikołowie, gdzie zdał 20 czerwca 1933 maturę. W tym samym roku wstąpił do Wyższego Śląskiego Seminarium Duchownego w Krakowie i rozpoczął studia na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Święcenia kapłańskie przyjął 26 czerwca 1938 w kościele św. Ap. Piotra i Pawła w Katowicach z rąk bpa S. Adamskiego. W tym samym roku (18 czerwca) obronił pracę magisterską pt. Wybraństwo Izraela.

Pracował jako wikariusz w następujących parafiach: św. Ap. Mateusza i Macieja w Brzeziu nad Odrą (15 lipca - 5 grudnia 1938), MB Szkaplerznej w Brzeźcach (6 grudnia 1938 - 15 listopada 1939), św. Józefa w Godowie (od 16 listopada 1939 na tymczasowym zastępstwie, od 12 lutego 1940 do 3 lutego 1941 jako wikariusz) i Opatrzności Bożej w Katowicach-Zawodziu (4 lutego 1941 - 24 marca 1942). Przewodniczący Kriegsvereinu z Orzesza doniósł na ks. wikarego ks. Bołdę za obraźliwe słowa, jakie miał wypowiedzieć pod adresem niemieckiego wojska w pierwszych dniach września 1939 roku. Za to ks. Bołda został 3 września 1939 wywieziony do tymczasowego obozu koncentracyjnego w okolicy Norymbergii. Wprawdzie po miesiącu zwolniony za wstawiennictwem ewangelickiego pastora z Orzesza, nadal jednak znajdował się pod dozorem policyjnym i spodziewał się nieuchronnego aresztowania. Ks. Józef Bołda posiadał IV grupę volkslisty, a więc w świetle reguł narodowościowych stosowanych przez nazistów był Ślązakiem, niemieckiego pochodzenia, lecz spolonizowanym. By uniknąć obozu koncentracyjnego "ukrył" się za radą ks. F. Woźnicy w Wehrmachcie. 25 marca 1942 został wcielony do Wehrmachtu, gdzie służył w służbie sanitarnej na wschodnim froncie. 15 maja 1945 dostał się do niewoli sowieckiej, z której wydostał się na terenie Rumunii 25 sierpnia 1945. Zgłosił się z powrotem do pracy w diecezji i pełnił tymczasowe zastępstwa w parafiach: MB Szkaplerznej w Imielinie (13 września - 26 listopada 1945), jako administrator parafii Wniebowzięcia NMP w Studzionce (27 listopada 1945 - 11 marca 1946). Następnie powierzono mu funkcję wikarego w parafii św. Ap. Piotra i Pawła w Tarnowskich Górach (12 marca 1946 - 9 stycznia 1948).

Od 1948 roku organizował parafię Niepokalanego Serca Maryi w Kokoszycach (erygowana 17 maja 1956), mianowany jej proboszczem 31 grudnia 1957. W latach 1949 – 1950 wybudował w parafii kościół (poświęcony 19 lipca 1950), a w 1950 roku probostwo. Równocześnie pełnił obowiązki dyrektora gospodarstwa i Domu Rekolekcyjnego w Kokoszycach. O ogromie włożonej pracy księdza świadczy liczba przeprowadzonych przez niego 80 serii rekolekcji. W tym czasie spotkały go szykany i represje ze strony UB, usiłowano go szantażować za udzieloną pomoc represjonowanemu członkowi organizacji niepodległościowej „Wolność i Niepodległość”. 12 lipca 1960 przeszedł na probostwo w Ornontowicach.

W związku z nasilającymi się problemami ze zdrowiem, 4 lutego 1982 poprosił o przeniesienie w stan spoczynku, na co bp Herbert Bednorz wyraził zgodę 1 lipca 1983. Jako emeryt zamieszkał w Ornontowicach, gdzie pomagał w duszpasterstwie. W uznaniu zasług dla diecezji abp D. Zimoń mianował go 16 grudnia 1997 kanonikiem honorowym. Zmarł 10 marca 2000 w szpitalu w Knurowie. Pogrzeb odbył się 13 marca 2000 w Ornontowicach.

Bibliografia

AAKat, Akta personalne ks. Józefa Bołdy; J. Krętosz, Nekrolog WD 2000, nr 12, s. 587-588; Myszor, Historia diecezji, s. 332, 334; Martyrologium, s. 168; Represje wobec duchowieństwa, s. 14; Wojskowa służba, s. 131; Skworc, Budownictwo kościołów, s. 162.