Bieżanowski Adam

Bieżanowski Adam (1910-1975)

Urodził się 13 lipca 1910 w Jarosławiu w rodzinie Stanisława, nauczyciela gimnazjum i Zofii z d. Bigo. Po ukończeniu czteroklasowej szkoły rozpoczął naukę w Państwowym Gimnazjum Klasycznym. W 1921 roku cała rodzina, ze względu na zmianę miejsca pracy ojca, przeniosła się do Śremu i tam kontynuował naukę w II, III i IV klasie. Z powodu kolejnej zmiany posady ojca swoją edukację kontynuował w Państwowym Gimnazjum Klasycznym w Tarnowskich Górach, gdzie jego ojciec był dyrektorem. Egzamin maturalny zdał 8 czerwca 1928. Na początku VI klasy gimnazjalnej został przyjęty do Sodalicji Mariańskiej, której później był prezesem. W 1928 roku wstąpił do Wyższego Śląskiego Seminarium Duchownego w Krakowie i rozpoczął studia Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jego święcenia kapłańskie były przesunięte o cztery miesiące ze względu na kłopoty ze zdrowiem (gruźlica). Po kuracji w Zakopanem święcenia kapłańskie przyjął 24 czerwca 1934 z rąk bpa S. Adamskiego.

Tuż po święceniach został skierowany na zastępstwo do klasztoru Boromeuszek w Cieszynie (2 czerwca 1934), a 20 sierpnia objął stanowisko kapelana domowego i szpitalnego u bonifratrów w Cieszynie. Później w charakterze kapelana domowego przeniesiony został do Sióstr Opatrzności Bożej w Jedłowniku. Do jego obowiązków należało także wychowanie religijne dziewcząt moralnie zagrożonych, przebywających w tamtejszym zakładzie.

W czasie II wojny światowej musiał opuścić Śląsk i dzięki listowi polecającemu ks. kan. K. Mathei w maju 1940 roku został przyjęty do pracy w parafii w Piekoszowie (powiat Kielce). Pełnił tam obowiązki wikarego. Po wojnie (6 marca 1945) bp S. Adamski mianował go dyrektorem Caritasu okręgu katowickiego. Biskupowi szczególnie zależało na tym okręgu, gdyż rozpoczynał się wielki ruch repatriantów wydalonych ze swych siedzib. Ks. Bieżanowski zorganizował liczne punkty pomocy charytatywnej, misje dworcowe i kuchnie parafialne. Z okazji 50-lecia diecezji napisał artykuł do czasopisma „Nasza Przeszłość" (1975 s. 229-244): Katolicka działalność dobroczynna na terenie diecezji katowickiej w latach 1945-1950. Został również kapelanem Miejskiej Zawodowej Straży Pożarnej w Katowicach. 1 września 1945 otrzymał nominację na dyrektora Diecezjalnego Związku Caritas.

Pięć lat później objął obowiązki proboszcza w parafii MB Bolesnej w Rybniku (13 marca 1950), a 1 sierpnia 1950 został duszpasterzem kuracji św. Antoniego w Rybniku. W uznaniu zasług w pracy charytatywnej w diecezji nadano mu tytuł proboszcza. Za pracę społeczną odznaczony został również Złotym Krzyżem Zasługi (1947). Władze PRL zarzucały mu nieprawomyślność. 4 listopada 1954 Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach zwróciło się do ks. J. Piskorza o jego zwolnienie ze stanowiska administratora parafii św. Antoniego w Rybniku i przeniesienie go na mniejszą placówkę. Prośbę tę motywowano tym, że ks. Bieżanowski zakłóca spokój i wykorzystuje duchowne stanowisko kościelne do prowadzenia akcji podburzającej i stwarza atmosferę sprzyjającą działalności antypaństwowej. 25 stycznia 1955 został więc skierowany do parafii Ligota (powiat Bielsko).

Parafianie rybniccy protestowali przeciw tej decyzji, a on sam odwołał się od dekretu do delegata Stolicy Apostolskiej w Warszawie i Rybnika nie opuścił, uważając dekret za nieważny. 8 lutego 1955 została orzeczona suspensa, jeśli do 15 lutego 1955 nie opuści parafii. Niezależnie od tego, w tym samym dniu został przeniesiony w stan spoczynku. W maju wytoczono mu proces w Sądzie Biskupim w Stalinogrodzie (Katowice), gdyż w dalszym ciągu nie opuszczał parafii. Do Ligoty przeniósł się dopiero 1 grudnia 1955. Po powrocie z wysiedlenia bp S. Adamski odwołał suspensę i inne kary, uznając je za niezgodne z przepisami prawa kanonicznego i niesłuszne. Mianował go także administratorem parafii św. Filipa i Jakuba w Żorach (16 stycznia 1957). 27 grudnia 1963 objął urząd wicedziekana żorskiego. Zmarł 6 listopada 1975 w Skoczowie (w drodze do Wisły), pochowany na cmentarzu w Żorach.

Bibliografia

AAKat, Akta personalne ks. Adama Bieżanowskiego; Schematyzm (1936-1977); Dziuba, Podziemie poakowskie, s. 437-438; J. Dziwoki, Bieżanowski Adam (hasło), Słownik biograficzny, s. 31-32; Grajewski, Wygnanie, s. 17, 100, 172, 216, 219; Myszor, Historia diecezji, s. 570, 573, 574; Skworc, Budownictwo kościołów, s. 6, 160; Wichura-Zajdel, Z dziejów, s. 159; Województwo śląskie, s. 470; A. Grajewski, Twój Gość, s. 59; A. Dziurok, Aparat bezpieczeństwa wobec biskupów i kurii katowickiej w latach 1945-1956, [w:] Aparat bezpieczeństwa wobec kurii biskupich w Polsce, Warszawa 2009, s. 65, 75; WD 1976, nr 11, s. 260 a.