Bieniek Juliusz

Z e-ncyklopedia

Bieniek Juliusz (1895-1978), biskup sufragan katowicki

Bieniekjuliusz11.jpg
Bieniek Juliusz1.jpg

Urodził się 11 kwietnia 1895 w Sowczycach koło Olesna. Gimnazjum ukończył w Kluczborku i Jaworze Dolnośląskim. Ze szkoły w Kluczborku został wydalony za czytanie i przechowywanie książek Bolesława Prusa. Egzamin maturalny złożył w Jaworze w 1914 roku. Następnie wstąpił na Wydział Teologiczny Uniwersytetu Wrocławskiego, a święcenia kapłańskie przyjął 16 czerwca 1918. Od 1 października 1924 był notariuszem w kurii Administracji Apostolskiej w Katowicach, a od 26 marca 1930 - kanclerzem.

13 marca 1937 został wyniesiony do godności biskupiej i konsekrowany przez bpa Stanisława Adamskiego 26 kwietnia 1937. Objął wówczas urząd wikariusza generalnego. Jako motto posługi biskupiej wybrał: Stat crux dum volvitur orbis - Krzyż stoi, choć świat się zmienia. W okresie przedwojennym Juliusz Bieniek został wybrany do Komisji Szkolnej Episkopatu Polski i Komisji do Spraw Fundacyjnych i Charytatywnych. Na początku stycznia 1940 roku na życzenie biskupa Adamskiego złożył urząd wikariusza generalnego na ręce ks. Franciszka Strzyża; 28 lutego 1941 został wraz bp. Adamskim wygnany z diecezji. Przebywał w Krakowie w Domu Emerytów przy ul. św. Marka, gdzie pomagał księżom katowickim wysiedlonym z diecezji.

Do diecezji powrócił w ostatnich dniach stycznia 1945 roku. Po wojnie był członkiem Komisji Episkopatu Polski do Spraw Dobroczynności. Zaangażował się w obronę nauki religii w szkołach. Był współautorem wraz z biskupami Stanisławem Adamskim i Herbertem Bednorzem apelu w obronie nauki religii w szkołach skierowanego do rodziców śląskich. W związku z tym został wydalony ponownie z diecezji w listopadzie 1952 roku i zamieszkał w Kielcach. Powrócił do Katowic 5 listopada 1956.

Uczestniczył w obradach Soboru Watykańskiego II i I Synodu Diecezji Katowickiej. W okresie PRL do końca swego życia, w opinii władz bezpieczeństwa, był nieprzejednanym wrogiem komunistów i był poddany nieustannej inwigilacji.

Zmarł 17 stycznia 1978, został pochowany obok swoich rodziców w Wysokiej koło Olesna.

Autor cennych opracowań: Parafia tzw. starokatolicka w Katowicach w oświetleniu historyczno–prawnym (Katowice 1934) i Szkoła katolicka na Śląsku w oświetleniu historyczno-prawnym (Katowice 1933).

Bibliografia

AAKat, Akta personalne bpa Juliusza Bieńka; Życiorys biskupa Juliusza Bieńka, WD 1937, nr 3, s. 119; H. Bednorz, Życie i działalność bpa Juliusza Bieńka, SSHT 10 (1977), s. 9-14; Biogram (pośmiertnie) WD 1978, nr 2-3 s. 26-33; K. Wojtyła, Kazanie w czasie pogrzebu bpa Bieńka, WD 1978, nr 2-3, s. 40-45; A. Nossol, Kazanie w czasie pogrzebu bpa J. Bieńka w Wysokiej, WD 1978, nr 2-3, s. 46-47; J. Dziwoki, Bieniek Juliusz, (hasło), [w:] Słownik biograficzny, s. 29-31; Grajewski, Wygnanie, s. 1 i nn.; J. Kopiec, Więzy bpa Juliusza Bieńka z Opolszczyzną, WD 1981, nr 1, s. 40-46; Marek, Model życia, s. 19; Martyrologium, s. 163; Myszor, Historia diecezji, s. 73 i nn.; Myszor, Stosunki Kościół - państwo okupacyjne w diecezji katowickiej 1939-1945, s. 39-40, i nn.; Nigdy przeciw Bogu, s. 11 i nn.; Olszar, Duchowieństwo, s. 146-147; Skworc, Budownictwo kościołów, s. 2 i nn.; J. Woroniecki, Życie i działalność duszpasterska bpa Juliusza Bieńka (1895-1978), SSHT 31 (1998), s. 351-390; Macała, Duszpasterstwo a narodowość wiernych, s. 97 i nn; A. Grajewski, Twój Gość, s. 30 i nn.; J. Kopiec, „Przez waszą cierpliwość zyskacie serca wasze”. Homilia w 20. rocznicę śmierci biskupa Juliusza Bieńka, WA 1998, nr 1, s. 20-22; J. Górecki, Duch Święty w posłudze biskupiej Juliusza Bieńka (1895-1978), "Z tej Ziemi. Śląski Kalendarz Katolicki na rok 2009", Katowice 2008, s. 46-57; A. Dziurok, Aparat bezpieczeństwa wobec biskupów i kurii katowickiej w latach 1945-1956, [w:] Aparat bezpieczeństwa wobec kurii biskupich w Polsce, Warszawa 2009, s. 61 i nn.; Ł. Marek, Aparat bezpieczeństwa wobec kurii katowickiej w latach 1956-1970, [w:] Aparat bezpieczeństwa wobec kurii biskupich w Polsce, Warszawa 2009, s. 86 i nn.; Ł. Marek, „Kler to nasz wróg”. Polityka władz państwowych wobec Kościoła katolickiego na terenie województwa katowickiego w latach 1956-1970, Katowice 2009, s. 5 i nn; A. Kwaśnicka, Przyszli zaś. 75. rocznica sakry biskupiej, GN 2012, nr 18, dodatek katowicki, s. 6.