Benedykt XIII

Z e-ncyklopedia

Benedykt XIII (1650-1730), papież

Pietro Francesco Orsini urodził się 2 lutego 1650 w Gravinie we Włoszech. Pochodził z arystokratycznego rodu, który wydał dwóch papieży: Celestyna III i Mikołaja III. W wieku 18 lat, mimo dezaprobaty rodziców wstąpił do zakonu dominikanów przybierając imię Wincentego Marii. W roku 1672 papież Klemens X mianował go kardynałem, co niechętnie przyjął ze względu na swoją osobistą skromność. Został arcybiskupem Manfredonii, jednak z czasem został przeniesiony na arcybiskupstwo w Benewencie. Dwukrotnie zwołując synody prowincjonalne dał się poznać jako gorliwy biskup. Ocalał w trzęsieniu ziemi w 1688 roku, mimo poważnych zniszczeń pałacu arcybiskupiego, w którym przebywał. Czterokrotnie brał udział w konklawe, a po następnym trwającym blisko 9 tygodni, dnia 29 maja 1724 wybrano go na urząd Piotrowy. Pietro Orsini wzbraniał się przed przyjęciem decyzji konklawe, jednak ostatecznie został do niej przekonany przez generała zakonu dominikanów. Początkowo przyjął imię Benedykta XIV, jednak przejął imię nieprawnie powołanego na tron papieski Pedro de Luna - Benedykta XIII. Jako papież zatrzymał przy sobie godność arcybiskupa Benewentu, zarządzając nim przez wikariusza. Żył w duchu zakonnym - prowadził prosty i skromny tryb życia. Po objęciu papiestwa przeprowadził się z Pałacu Apostolskiego do celi zakonnej. Wiele czasu poświęcał duszpasterstwu, udzielaniu sakramentów i sprawowaniu liturgii. Wydał blisko 80 konstytucji i kreował 29 kardynałów na dwunastu konsystorzach. W Litanii do Wszystkich Świętych dodał wezwanie św. Józefa, a także dokonał 10 kanonizacji, m.in.: Stanisława Kostki, Jana Nepomucena, Alojzego Gonzagi czy Jana od Krzyża. Krytykował wystawne życie kardynałów oraz nadmiernie wyszukany ubiór duchowieństwa. W 1725 roku zatwierdził regułę Zgromadzenia Braci Szkół Chrześcijańskich oraz potępił jansenistów. Papież Benedykt XIII sprowadził do Watykanu swojego sekretarza Nicollo Coscię mianując go arcybiskupem i kardynałem oraz powierzył mu politykę zagraniczną i finanse Watykanu. Najbliższy papieski współpracownik popełniając wiele nadużyć rzucił cień na pontyfikat Benedykta XIII, przypisywano mu bowiem nierozsądne korzystanie z majątku Watykanu oraz korupcję, za które po śmierci papieża wytoczono mu proces. Benedykt XIII po 5 latach, 8 miesiącach i 5 dniach pontyfikatu, zmarł 21 lutego 1730. Papież został pochowany w bazylice Santa Maria sopra Minerva w Rzymie. W 1931 roku rozpoczęto proces beatyfikacyjny Benedykta XIII, który jednak szybko przerwano. Proces wznowiono w 2010 roku po 280 latach od śmierci papieża.

Bibliografia

A. Witkowska, Benedykt XIII, [w:] Encyklopedia Katolicka, t. 2, Lublin 1985, kol. 222; K. Dopierała, Księga papieży, Poznań 1996, s. 358-360; R. Fischer-Wollpert, Leksykon papieży, Kraków 2000, s. 105.