Barabasz Jan

Z e-ncyklopedia
Wersja z dnia 19:39, 6 sie 2009 autorstwa Emilia (dyskusja | edycje)
(różn.) ← poprzednia wersja | przejdź do aktualnej wersji (różn.) | następna wersja → (różn.)

Barabasz Jan (1873-1941)

Barabasz Jan.jpg

Urodził się 16 maja 1873 w Ustroniu, ukończył naukę gimnazjum w Cieszynie i na równi z innymi cieszyniakami, którzy w owych latach poświęcić się chcieli stanowi duchownemu, studiował teologię w Ołomuńcu. Tutaj wyróżnił się wśród innych studentów polskich i objął obowiązki bibliotekarza i opiekuna polskiego księgozbioru. Jako zwolennik ruchu narodowego zorganizował w Ołomuńcu uroczystą akademię z okazji setnej rocznicy urodzin A. Mickiewicza, połączoną z odsłonięciem portretu wieszcza.

Po święceniach kapłańskich 5 lipca 1898 otrzymał dekret na wikarego do Polskiej Ostrawy. Stamtąd został przeniesiony do Bielska, gdzie zarządzał czasowo nowo erygowaną parafią w Kamienicy. Po trzech latach wrócił do Polskiej Ostrawy będąc wikarym, a później administratorem. 16 września 1907 nadano mu parafię w Czechowicach z kościołem pw. św. Katarzyny. Po dołączeniu części Śląska Cieszyńskiego do diecezji katowickiej został 2 września 1924 dziekanem dekanatu bielskiego, 10 października 1927 członkiem Komisji d/s Seminarium Duchownego, a 30 stycznia 1934 sędzią prosynodalnym. Oprócz tego otrzymał zaszczytne nominacje 25 czerwca 1931 radcy duchownego, a 28 sierpnia 1936 kanonika honorowego. Był także członkiem komisji ds. majątkowych Śląskiego Seminarium Duchownego w Krakowie oraz należał do grona współzałożycieli Zjednoczenia Kapłanów „Unitas” Diecezji Katowickiej.

Ks. Barabasz był postrzegany jako przeciwnik rządów sanacyjnych. Będąc kandydatem na proboszcza w Cieszynie w 1928 roku nie otrzymał tej placówki na skutek sprzeciwu wojewody M. Grażyńskiego. Za swoją działalność niepodległościową w 1938 roku otrzymał Złoty Krzyż Zasługi. W ostatnich dniach przed II wojną światową stanął za jego staraniem ,w nowo powstałej kolonii czechowickiej, piękny kościół pw. NMP Królowej Polski, którego poświęcenia jednak już się nie doczekał.

Według jego własnego, w aktach personalnych zachowanego, sprawozdania został 8 listopada 1939 w godzinach rannych po Mszy św. aresztowany i wraz z grupą około sześćdziesięciu osób przetransportowany do więzienia w Bielsku i tam zamknięty w piwnicy. Bezpośrednim powodem aresztowania ks. Barabasza miała być odmowa bicia w dzwony z okazji zdobycia Warszawy. Po trzech tygodniach umieszczono go w celi dla chorych, w której m.in. leżał ks. proboszcz Warzecha z Jaworza. W styczniu 1940 przewieziono go wraz z trzydziestoma innymi więźniami do więzienia w Cieszynie, gdzie przebywał w jednej celi z ks. Kałużą jezuitą z Cieszyna i ks. administratorem Brannym z Istebnej. 27 marca 1940 był po raz pierwszy i jedyny przesłuchany, po czym 1 kwietnia 1940 został zwolniony pod warunkiem pozostania w Cieszynie, zerwania wszelkiej łączności z duchowieństwem, zgłaszania się co trzeci dzień w gestapo i zaniechania wszelkich czynności kapłańskich.

Po zwolnieniu zamieszkał u ss. elżbietanek w Cieszynie. Tam został 28 kwietnia 1940 po raz drugi aresztowany, wywieziony wprost do obozu w Dachau i 21 czerwca 1941 zamordowany. W 2008 roku został rozpoczęty ,z inicjatywy biskupa diecezji bielsko-żywieckiej Tadeusza Rakoczego, proces informacyjny na etapie diecezjalnym mający doprowadzić do jego wyniesienia na ołtarze.

Bibliografia

AAKat, Akta personalne ks. Jana Barabasza; Ankieta do dziejów duchowieństwa katolickiego, t 2; J. Wycisło, Barabasz Jan Nepomucen, (hasło), Słownik biograficzny, s. 18-19; Martyrologium, s. 164; Zajdel, Z dziejów duchowieństwa, s. 43 i nn; WD 1927, nr 10, s. 67; 1931, nr 6-7, s. 90; 1931, nr 9, s. 110; F. Maroń, Nekrolog, WD 1970, nr 5-7, s. 117, Myszor, Historia diecezji s. 86 i nn; Represje wobec duchowieństwa, s. 16 i nn; Olszar, Duchowieństwo, s. 393 - 394, 540; Golec, Bojda, Słownik, t. 1, s. 31; Weiler, s. 117.