Tekst źródłowy strony Bł. Józef Czempiel

== Bł. Józef Czempiel (1883-1942), męczennik, proboszcz w Hajdukach Wielkich ==
[[Grafika:Czempiel Jozef 2.jpg|150px|left|thumb]]
[[Plik:Czempiel list.jpg|thumb|right|list z Dachau]]
[[Plik:Czempiel Szramek katedra.jpg|thumb||płaskorzeźba: błogosławieni Emil Szramek i  Józef Czempiel, katedra w Katowicach]]
[[Plik:Hajduki czempiel izba.jpg|right|thumb|Izba Pamięci bł. J. Czempiela]]
[[Plik:Chorzow batory szkola.jpg|right|thumb|szkoła im bł. Józefa Czempiela]]
Urodził się 21 września 1883 na Śląsku w Józefce pod Piekarami. Ojciec był górnikiem, a równocześnie właścicielem jedynego sklepu w Józefce. Matka, Gabriela z d. Opara urodziła się 19 marca 1861 i wychowała w Józefce. Józef był najstarszym dzieckiem, miał trójkę braci: Franciszka, Augusta i Edwarda oraz dwie siostry: Martę i Marię. Od szóstego roku życia uczęszczał do szkoły elementarnej w Józefce, w 1895 roku wstąpił do gimnazjum klasycznego w Bytomiu. Po jego ukończeniu i złożeniu w kwietniu 1895 roku egzaminu maturalnego immatrykulował się na [[Wydział Teologiczny Uniwersytetu Wrocławskiego]]. W trakcie studiów określił się wyraźnie jako śląski Polak. Zapisał się na seminarium slawistyki prowadzonego przez znawcę spraw polskich, jakim był prof. Nehring. Włączył się aktywnie w działalność polskich towarzystw na terenie konwiktu. W latach 1904-1906 był kolejno wiceprezesem, prezesem i ostatnim sekretarzem [[Kółko Polskie - Wrocław|"Kółka Polskiego"]] - organizacji śląskich teologów. Jednocześnie działał w tajnym Związku Młodzieży [[Zet|"Zet"]], które cieszyło się opinią skrajnie polskiej organizacji młodzieżowej we Wrocławiu. Święcenia kapłańskie przyjął 22 czerwca 1908 z rąk [[Kopp Georg|kard. G. Koppa]]. Pierwszą placówką duszpasterską była Ruda pod Katowicami. Jako pierwszy duszpasterz w Polsce dostrzegł konieczność powoływania parafialnych poradni dla alkoholików i ich rodzin. Będąc w Rudzie ożywił istniejące Stowarzyszenie Abstynentów. Wkrótce zapisało się do niego 800 parafian. 

Od maja 1905 roku jeszcze jako wikariusz dojeżdżał z posługą duszpasterską do Turzy k. Raciborza. W 1916 roku przez krótki okres pomagał w [[Parafia św. Klemensa Papieża w Miedźnej|parafii Miedźna k. Pszczyny]]. W okresie od 18 sierpnia 1916 do połowy 1917 roku administrował parafią Wiśnicz. Po śmierci ks. Łebka, został skierowany na pół roku do Baborowa, a od marca 1918 roku, decyzją wikariatu generalnego, udał się do Dziećmarowic. W Dziećmarowicach wpadł w konflikt ze swoimi władzami kościelnymi na tle języka polskiego w katechizacji przygotowawczej przed I spowiedzią i I komunią św.  

W styczniu 1919 roku na prośbę [[Wajda Józef |ks. Józefa Wajdy]] - proboszcza w Kielczy został zamianowany [[Lokalia|lokalistą]] w Żędowicach - będących [[Kuracja|kuracją]] parafii Kielcza. Był to czas odradzania się państwowości polskiej i wrzenia narodowego na Śląsku po ogłoszeniu plebiscytu. Ks. Czempiel stanął na czele założonego przez siebie Polskiego Komitetu  Plebiscytowego. Brał aktywny udział w działalności miejscowego Towarzystwa św. Cecylii (chór parafialny) i kółka teatralnego. Organizował kursy języka polskiego i wykłady z historii Polski. W Żędowicach dzięki ks. Czempielowi powstało Towarzystwo Polek, działał także aktywnie w ruchu spółdzielczym w powiecie strzeleckim. 

W 1919 roku we współpracy z [[Szramek Emil|ks. Emilem Szramkiem]] wydał pod pseudonimem "Makkabeus" książkę pt. "Das Recht auf die Muttersprache im Lichte des Christentums" (Opole 1919). W książce polemizował z poglądami o politycznej motywacji działalności śląskich duszpasterzy, broniących prawa do używania języka polskiego w duszpasterstwie śląskim. Społeczna i duszpasterska działalność ks. Czempiela nie uszła uwadze bojówek niemieckich. Ich pogróżki skłoniły go oraz jego opiekuna duchowego - ks. Wajdę do opuszczenia Opolszczyzny. W czerwcu 1922 roku ks. Czempiel opuścił Żędowice. Za radą i poparciem ówczesnego Delegata Biskupiego [[Kapica Jan|ks. Jana Kapicy]] w 1922 roku objął administrację [[Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Chorzowie Batorym|parafii Wniebowzięcia NMP w Hajdukach Wielkich]] (obecnie Chorzów Batory). Wkrótce przyszło zatwierdzenie na stanowisku proboszcza. Zatwierdził go w 1923 roku [[Hlond August|ks. A. Hlond]] - administrator apostolski [[Administracja Apostolska dla Śląska Górnego|Administracji Apostolskiej dla Śląska Górnego]]. 

Troska o dotarcie do wszystkich parafian w rozrastającej się parafii skłoniła go do podziału parafii i budowy nowego [[Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa w Chorzowie Batorym|kościoła pw. NSPJ]]. Tuż przed swym aresztowaniem, w grudniu 1939 roku poświęcił nowo powstały kościół. W swojej pracy duszpasterskiej posługiwał się niekonwencjonalnymi metodami. Zorganizował kino parafialne. W parafii chorzowskiej wychodziły "Wiadomości Parafialne" jako dodatek [[Gość Niedzielny - tygodnik|"Gościa Niedzielnego"]], za jego staraniem w kiosku przykościelnym rozpowszechniano prasę i książki  katolickie. W okresie kryzysu gospodarczego ks. Czempiel zorganizował w parafii specjalny komitet pomocy bezrobotnym. Jedną z form jego działalności była kuchnia, w której tygodniowo wydawano od 800 do 1000 bonów na chleb i obiady. W ciągu 17 lat posługi proboszczowskiej ks. Czempiela, to jest w latach 1922-1939, z Chorzowa wyszło 18 księży diecezjalnych i zakonnych oraz 40 zakonnic. 

W okresie międzywojennym ks. Czempiel przejął z rąk ks. Kapicy kierownictwo ruchu abstynenckiego na terenie [[Archidiecezja Katowicka|diec. katowickiej]]. W 1923 roku w Chorzowie odbył się Zjazd Katolicki, na którym przy współudziale proboszcza chorzowskiego powołano do istnienia Katolicki Związek Abstynentów - Okręg Diecezjalny - Śląski. Pierwszym prezesem KZA został wybrany ks. Czempiel. Owocem kolejnego Zjazdu Katolickiego, który odbył się w Katowicach w dniach 6-8 września 1924 było powołanie do życia Tymczasowego Komitetu Śląskiej Ligi Przeciwalkoholowej, afiliowanej do Polskiej Ligi Przeciwalkoholowej. Ks. Czempiel był jego współorganizatorem i moderatorem. 

[[Adamski Stanisław|Bp Adamski]] powierzył ks. Czempielowi troskę o formowanie ducha trzeźwości wśród kleryków seminarium duchownego w Krakowie. Ks. Czempiel został opiekunem Koła Kleryków Abstynentów i równocześnie prezesował katowickiemu Związkowi Księży Abstynentów. Bp Adamski w tym względzie miał ogromne zaufanie do sposobów i osobistego przykładu proboszcza chorzowskiego. W niektórych trudnych przypadkach - księży alkoholików - bp Adamski konsultował sposoby leczenia z ks. Czempielem. Od początku swego pobytu w Chorzowie, ks. Czempiel prowadził osobiście przy parafii poradnię przeciwalkoholową, która służyła zarówno osobom uzależnionym, jak i ich rodzinom. Przy parafii istniała biblioteka, w której można było znaleźć odpowiednią lekturę. W ramach działalności biblioteki odbywały się prelekcje i dyskusje poświęcone problemom wychowania do trzeźwości. W 1924 roku ks. Czempiel wszedł w skład zarządu głównego Związku Katolików Abstynentów - "Wyzwolenie". Był także jednym ze współorganizatorów VI Kongresu Przeciwalkoholowego, który odbył się w 1925 roku w Katowicach. 

Został mianowany radcą duchownym, od 1926 roku spełniał urząd wicedziekana dekanatu chorzowskiego, a po zmianie granic dekanatu, od 1931 roku urząd dziekana. W 1932 roku za działalność społeczną i narodową otrzymał Złoty Krzyż Zasługi. W obliczu nadciągających wojsk hitlerowskich ks. Czempiel wraz ze znajomym [[Rzepka Jan|ks. Janem Rzepką]] udali się w kierunku Katowic, aby w gronie rodzinnym przetrwać pierwsze chwile po wejściu hitlerowców. W dniu 6 września zawrócili; ks. Rzepka powrócił do Chorzowa, natomiast ks. Czempiel jeszcze przez kilka dnia przebywał w rodzinnej Józefce. Na przełomie stycznia i lutego 1940 roku został po raz pierwszy wezwany na posterunek [[Gestapo|Gestapo]] i przesłuchany. W trakcie przesłuchania dano mu wyraźnie do zrozumienia, że jego działalność, począwszy od czasów studenckich, jest im doskonale znana. Austriak prowadzący przesłuchanie radził mu, aby usunął się z parafii, wzorem innych zagrożonych księży. 13 kwietnia 1940 został aresztowany. Wyprowadzono go z konfesjonału i przez kilka godzin przetrzymywano na posterunku policji w Chorzowie. W tym samym dniu, po aresztowaniu wraz z innymi więźniami został włączony do transportu do obozu koncentracyjnego - [[Obóz koncentracyjny - Dachau|Dachau]]. Pierwsze dni ks. Czempiel spędził w obozie koncentracyjnym  w Dachau, 26 maja 1940 został przeniesiony do [[Obóz koncentracyjny - Mauthausen-Gusen|Mauthausen i Gusen]]. W Dachau znalazł się ponownie 8 grudnia 1940. W obozie koncentracyjnym Mauthausen-Gusen nosił numer 3274. Po przewiezieniu do Dachau otrzymał numer 22043. Umieszczono go na bloku 26, izba nr 3. W październiku 1941 roku został przeniesiony na blok nr 30, izba nr 2, a w miesiąc później - blok nr 28, izba nr 4. W lutym 1942 roku znowu zmienił izbę - nr 3, w tym samym co poprzednio bloku. 

Data i okoliczności śmierci ks. Józefa Czempiela nie są bliżej znane. Urzędowe świadectwo śmierci wystawiono przez obóz koncentracyjny w Dachau 19 czerwca 1942, faktycznie jednak ks. Czempiel zginął  kilka tygodni wcześniej. Został on wywieziony z [[Obóz koncentracyjny  - Dachau|Dachau]] w transporcie inwalidów 4 maja 1942 i w tym samym dniu prawdopodobnie zagazowany. Obóz koncentracyjny zawiadomił telegramem rodzinę, że ks. Czempiel zmarł w obozie na katar kiszek. Na wieść o śmierci proboszcza [[Jeż Ignacy|ks. Ignacy Jeż]] - ówczesny wikary w Chorzowie Batorym, mimo ostrzeżeń, odprawił mszę św. za zmarłego. W konsekwencji tej decyzji został aresztowany przez gestapo i znalazł się w tym samym obozie koncentracyjnym, co jego proboszcz. 13 czerwca 1999 papież [[Jan Paweł II]] wśród 108 Męczenników II wojny światowej ogłosił ks. Józefa Czempiela błogosławionym. 

*Wspomnienie liturgiczne przypada 12 czerwca.

*posłuchaj o ks. Józefie Czempielu
[[File:Myszor Czempiel.mp3]]
== Bibliografia ==
AAKat, Akta personalne ks. Józefa Czempiela oraz Zbiory specjalne, Fotografie; AP par. Wniebowzięcia NMP w Chorzowie Batorym; EPS, s. 83; Gwóźdź, Udział duchowieństwa, s. 182; I. Jeż, Ksiądz Józef Czempiel, wspaniały duszpasterz, w oczach byłego wik. [w:] Sto lat kościoła Wniebowzięcia NMP w Chorzowie Batorym, Chorzów Batory 2002, s. 35-38; Kiedos, Ci którzy pracowali, s. 12-36; M. Kubista, Ksiądz dziekan Józef Czempiel jako działacz społeczno-narodowy, Katowice 1981, mps w Bibliotece WTL UŚ; Martyrologium, s. 170-171; H. Meixner, Ks. dziek. Józef Czempiel, duszpasterz, działacz społeczny i narodowy, Chorzów 1991; Myszor, Duszpasterstwo parafialne, s. 84, 199; Tenże, Historia diecezji, s. 5 i nn.; Tenże, Listy ks. Józefa Czempiela z obozów koncentracyjnych Gusen i Dachau (1940-1942), SSHT 25/26 (1992-1993); Tenże, Proces kanonizacyjny Błogosławionego Michała Kozala cum sociis, WD 1991, nr 5, 166-170; Tenże, Stosunki Kościół - państwo okupacyjne w diecezji katowickiej 1939-1945, s. 219; Represje wobec duchowieństwa, s. 6 i nn.; J. Rzerzucha, Ksiądz Józef Czempiel jako duszpasterz, działacz społeczny i narodowy, Kraków 1965, mps w Bibliotece WTL UŚ; WD 1970, nr 8-9, s. 149; Weiler, s. 186; Krzyżanowski, Kościół katolicki wobec mniejszości niemieckiej, s. 65, 66; A. Grajewski, Twój Gość, s. 25, 43, III; J. Kurek, Czempiel Józef (hasło), Chorzowski Słownik, s. 55-58; Z. Hojka, Ostatnie lata życia i śmierci księdza dziekana Józefa Czempiela (1939-1942) [w:] Z dziejów  tradycji, historii i kultury Wielkich Hajduk. Materiały z sesji popularno-naukowej 4-5 października 1995 r., Chorzów Batory 1996, s. 111-122; Czempiel Józef (hasło), [w:] Piekarzanie. Leksykon mieszkańców Piekar Śląskich, red. H. Gawlik, J. Grajewska-Wróbel, L. Wostal, Z. Bogacki, Piekary Śląskie 2010, s. 58-60. 
{{Święci}}
{{Noty biograficzne}}
[[Kategoria:Sanctus - C|Czempiel]]
[[Kategoria:Biografie - C|Czempiel]]
[[Kategoria:Represjonowani|C|Czempiel]]