Augustynik Grzegorz

Urodził się 25 listopada 1847 w Zagórzu, obecnie dzielnicy Sosnowca. Po ukończeniu szkoły elementarnej w Zagórzu w latach 1861- 1869, rozpoczął naukę w gimnazjum w Piotrkowie Trybunalskim. W 1869 roku wstąpił na Wydział Medyczny Uniwersytetu Warszawskiego, jednak wkrótce przeniósł się do Seminarium Duchownego w Kielcach.

Święcenia kapłańskie otrzymał 31 sierpnia 1872. Studia teologiczne kontynuował w Akademii Duchowej w Petersburgu. Nie ukończył ich jednak i po powrocie został wikariuszem, początkowo w parafii Janina (1874-1875), następnie w Siemoni (1875-1877), Bobrownikach (1877-1878), Grodźcu (1878-1879) i Czeladzi (1879-1883). W latach 1883-1897 był administratorem parafii i dziekanem we Włoszczowie. Dwukrotnie był proboszczem w Dąbrowie Górniczej (1897-1902 i 1906-1916), gdzie rozwinął intensywnie działalność duszpasterską i społeczno-kulturalną. Zainicjował w Dąbrowie Górniczej Stowarzyszenie Robotników Chrześcijańskich, rodzaj związku zawodowego, który dbał zarówno o formację religijno- moralną, jak i upominał się o prawa ludzi pracy i powadził szeroką działalność społeczną, kulturalną i charytatywną w swoim otoczeniu. Ponadto powołał Towarzystwo Pomocy dla biednych dzieci, Towarzystwo Pomocy dla kształcącej młodzieży, Komitet Ratunkowy dla dotkniętych losowym nieszczęściem oraz Stowarzyszenie Służących Katolickich św. Zyty. W latach 1902-1906 zarządzał parafią Książ Wielki.

W 1916 roku przeniósł się do diecezji włocławskiej, gdzie został proboszczem i dziekanem w Łasku. W 1921 roku zrezygnował z działalności duszpasterskiej i zamieszkał na Jasnej Górze. Był jednym z wielu wychowanków Sługi Bożej Wandy Malczewskiej (1822-1896) i Jacka Siemieńskiego. Był też pierwszym jej biografem. Książki jej poświęcone: „Miłość Boga i Ojczyzny okazana w czynach czyli Żywot Świątobliwej Polki Panny Wandy Justyny Nepomuceny Malczewskiej, jej objawienia i przepowiednie dotyczące kościoła i Polski” (doczekała się kilku wydań) i „Echa po śmierci świątobliwej Wandy Malczewskiej”.

Prowadził intensywną działalność piśmienniczą obejmującą kilkadziesiąt pozycji zwartych i liczne artykuły z problematyki społeczno-religijnej. Opublikował wiele książeczek do nabożeństwa, modlitewników i rozmyślań, w których prócz wydarzeń z życia Chrystusa, Matki Boskiej i świętych, często dołączał litanie i rozważania („Wzór prawdziwie dobrej i pobożnej sługi, czyli nabożeństwo do świętej Zyty patronki stanu służebnego z Jej życia zebrane i do naśladowania dla służących podane obejmuje: Mszę św., Koronkę, Nowennę, Żywot i rozmyślania o śmierci św. Zyty i inne modlitwy”). Napisał również kilka książek historycznych (licze monografie miejsc kultu, historie znanych sanktuariów, biografie świętych i wybitnych kapłanów), w których prócz części związanej z dziejami miejsca bądź osoby, zamieszczał prawdy katechizmowe, pieśni kościelne, modlitwy („Wspomnienie pośmiertne o księżach: Dominiku Kapuścińskim, Tadeuszu Konarskim, Karolu Rogalskim, Michale Sławęcie, Edmundzie Taylorze”).

Wydał książki i broszury, które wykorzystywał do pracy duszpasterskiej np. „Przewodnik katechizmowy przysposabiający dzieci do pierwszej spowiedzi i Komunii Świętej” oraz o tematyce patriotycznej, w których wskazywał na niewolę narodu i działalność zaborców jako przyczyny obniżające poziom życia intelektualnego i religijno-moralnego polaków. Liczne broszury ks. Augustynika oraz artykuły były głównie skierowane przeciw działającym w Dąbrowie Górniczej mariawitom i socjalistom. Czasem wydawał broszury anonimowo, jak np. „Ciekawa historia, co robią księża w Zagłębiu Dąbrowskim”. Znaczną część swoich publikacji wydał w Drukarni Franciszka Czerwińskiego w Warszawie, pozostałe w Drukarni Edmunda Miłka i Spółki oraz w Drukarni „St. Święcki” w Dąbrowie Górniczej, pozostałe w drukarniach w Częstochowie, Kielcach a oraz w Krakowie.

Zasłynął także jako budowniczy monumentalnej świątyni pw. NMP Anielskiej, wybudowanej dzięki ofiarności robotników dąbrowskich. Jego staraniem wznoszony kościół otrzymał na mocy breve papieża Leona XIII tytuł honorowy Bazyliki w roku 1901 (probazyliki) i został agregowany do bazyliki św. Piotra w Rzymie. Ks. Augustynik był żarliwym propagatorem kultu maryjnego. Założył w tym celu Bractwo Matki Bożej Anielskiej i Najświętszego Sakramentu. Odznaczony został godnością prałata Jego Świątobliwości oraz najwyższymi odznaczeniami kościelnymi i państwowymi: orderem "Pro Ecclesia et Pontifice", orderem "Polonia Restituta" i krzyżem legionowym.

Zmarł w Krakowie 10 listopada 1929. Pochowany został 15 listopada 1929 w kaplicy Porcjunkuli obok wzniesionej przez siebie świątyni.