Św. Zefiryn

Św. Zefiryn, papież

Zefiryn urodził się prawdopodobnie w Rzymie i był synem Abbondiusza. Na urząd papieski został wybrany po śmierci Wiktora I w 199 roku i pozostawał na nim przez 18 lat.

Sprzeciwiał się ruchom heretyckim. Dbał o czystość wiary, bronił nierozerwalności małżeństwa oraz utwierdzał poczucie karności wśród kleru. Podczas jego rządów, biskup Sabeliusz z Libii i Kleomens głosili fałszywe pojęcia o Trójcy Świętej. Uważali, że Jezus i Duch Święty są tylko mocami Jedynego Boga. Były to poglądy monarchiańskie, które wywołały wielkie wzburzenie i doprowadziły do pierwszej poważniejszej schizmy w Kościele. Do Rzymu przybyli również adopcjaniści – zwolennicy Teodota z Bizancjum, którzy wybrali i opłacali własnego biskupa – Nataliusa. Jednak później uznali władzę papieską. Papież tolerował monarchianów (sabelianów) i patripasjonistów, gdyż mieli przeciwne poglądy do montanistów. Taką postawę krytykował Hipolit, który domagał się dla nich surowej kary. Był znanym greckim pisarzem, a później pozwolił obrać się antypapieżem. Oskarżał Zefiryna o liberalizm i światowość (spór ten trwał do końca III wieku). Ponadto opisywał papieża, jako osobę niewykształconą i manipulowaną przez Kaliksta, następcę Zefiryna. Zupełnie odmienne zdanie miał Orygenes, grecki filozof i teolog z Aleksandrii. Po wizycie w Rzymie, podczas sprawowania urzędu papieskiego przez Zefiryna, podkreślał zwierzchnictwo tego miasta w chrześcijaństwie.

Podczas posługi papieskiej Zefiryna, cesarz Septymiusz Sewer wydał edykt zakazujący obywatelom przechodzenia na judaizm i chrześcijaństwo. Decyzja cesarza spowodowana troską o jedność i siłę cesarstwa, dostrzegała zagrożenie w nasilających się nadziejach apokaliptycznych w niektórych środowiskach chrześcijańskich, co znalazło wyraz w dziełach takich jak: Dzieje Pawła, Dzieje Andrzeja i Akta Męczenników. Propagowały one męczeństwo i celibat. Edykt został wydany w 202 roku podczas przejazdu cesarza przez Palestynę. Nie dotyczył ludzi, którzy w tym czasie byli już wyznawcami tych religii, jednak niestosowanie się do niego, było karane śmiercią. Prześladowania odbywały się zarówno w Rzymie, jak i na prowincji. Grupą szczególnie dręczoną byli marcjoniści i montaniści, gdyż oni najprężniej głosili koniec świata. Edykt obowiązywał jeszcze za panowania cesarza Karakalli.

Zmiany wprowadzone przez papieża Zefiryna:

• obowiązek asystowania kapłanów podczas sprawowania czynności liturgicznych przez biskupa
• możliwość przystępowania dojrzałego chrześcijanina do Stołu Pańskiego w czasie Paschy
• kielich i patena służące do Mszy Świętej wykonane ze szkła (do tej pory były drewniane)

Papież Zefiryn zmarł śmiercią męczeńską w 217 roku. Pochowany na cmentarzu przy Via Appia w katakumbach, które później otrzymały nazwę: katakumby Kaliksta.

Bibliografia

R. Monge, Leksykon papieży, [wyd.] Salwator; R. Fischer-Wollpert, Leksykon papieży, Kraków 1998; K. Dopierała, Księga papieży, Poznań 1996 ; F.K. Seppelt, Dzieje papieży – od początków Kościoła do czasów dzisiejszych, Poznań 2003; J. Wierusz Kowalski, Poczet Papieży, Warszawa 1986.