Św. Mateusz Apostoł

Z e-ncyklopedia
Wersja do druku nie jest już wspierana i może powodować błędy w wyświetlaniu. Zaktualizuj swoje zakładki i zamiast funkcji strony do druku użyj domyślnej funkcji drukowania w swojej przeglądarce.

Św. Mateusz Apostoł

Mateusz apostol.jpg

Św. Mateusz Apostoł znalazł się w gronie dwunastu apostołów wybranych przez Jezusa (Mt 10,1-4). Tradycja uznaje go za autora pierwszej Ewangelii. Z przekazu ewangelicznego wynika, że Mateusz pełnił funkcję celnika, która wówczas była znienawidzona przez Żydów, ponieważ dawała wiele okazji do nadużyć. Była również służbą na rzecz okupanta rzymskiego. Celnika utożsamiano z grzesznikiem i jednoznacznie uważano za zdrajcę. Służba poborcy była łatwą drogą do wzbogacenia się na krzywdzie obywateli. Prawdopodobnie Mateusz mógł być nawet kierownikiem i przełożonym celników w Galilei.

Teksty ewangeliczne nie przekazują żadnych informacji na temat młodych lat życia apostoła. Pierwszy raz Mateusz pojawia się w Piśmie Świętym, gdy Jezus przechodzi przez Kafarnaum po uzdrowieniu paralityka. Scenę powołania Mateusza na apostoła opisują wszyscy synoptycy. Ewangelia według św. Mateusza relacjonuje to wydarzenie w następujący sposób: Odchodząc stamtąd, Jezus ujrzał człowieka siedzącego w komorze celnej, imieniem Mateusz, i rzekł do niego: Pójdź za Mną! - on wstał i poszedł za Nim. Gdy Jezus siedział w domu za stołem, przyszło wielu celników i grzeszników, i siedzieli wraz z Jezusem i Jego uczniami. Widząc to, faryzeusze mówili do Jego uczniów: Dlaczego wasz Nauczyciel jada wspólnie z celnikami i grzesznikami? On usłyszawszy to, rzekł: Nie potrzebują lekarza zdrowi, lecz ci, którzy się źle mają. Idźcie i starajcie się zrozumieć, co to znaczy: Chcę raczej miłosierdzia niż ofiary. Bo nie przyszedłem powoływać sprawiedliwych, ale grzeszników (Mt 9,9-13). W Kafarnaum, które było miastem granicznym na północy Palestyny, skupiał się handel oraz urzędy celne. Zorganizowanie uczty przez Mateusza wskazuje, że musiał być on osobą zamożną i wpływową w mieście, natomiast obecność innych celników w jego domu może wskazywać na fakt, że Mateusz był ich przełożonym. W Ewangelii według św. Marka znajduje się wzmianka, że apostoł miał drugie imię Lewi - A przechodząc, ujrzał Lewiego, syna Alfeusza, siedzącego w komorze celnej, i rzekł do niego: «Pójdź za Mną!». On wstał i poszedł za Nim (Mk 2,14). Z kolei św. Łukasz w swoim dziele dodaje, że Mateusz opuścił wszystko, aby pójść za Jezusem (Łk 5,28). Opis powołania to jedyna większa wzmianka o św. Mateuszu w Piśmie Świętym, potem będzie wymieniany jedynie w katalogu apostołów (Mt 10,3; Mk 3,18; Łk 6,15; Dz 1,13). Imię Mateusz jest rzadko spotykane na kartach Biblii, pochodzi z hebrajskiego Mattaj lub Mattanja, co oznacza dar Boga.

Tradycja uważa św. Mateusza za autora pierwszej Ewangelii, która powstała pomiędzy rokiem 50 a 60. Prawdopodobnie ewangelista spisał swoją księgę w języku aramejskim i zaadresował ją do Żydów. Język, styl i treść ewangelii według św. Mateusza wskazują na to, że autor był mocno związany z tradycją Izraela i doskonale obeznany z księgami prorockimi. Na autorstwo św. Mateusza wskazują świadectwa pisarzy pierwotnego Kościoła takich jak: św. Papiasz, Klemens Aleksandryjski, Orygenes, św. Ireneusz. W Piśmie Świętym brak informacji o działalności misyjnej św. Mateusza po wniebowstąpieniu Chrystusa. Tradycyjnie przyjmuje się, że apostoł głosił dobrą nowinę w Etiopii, Persji i Macedonii. Relikwie świętego apostoła znajdowały się najpierw w Etiopii, następnie w X wieku zostały przeniesione do Salerno (Włochy).

  • W sztuce sakralnej św. Mateusz jest przedstawiany z księgą Ewangelii oraz obok postaci uskrzydlonego człowieka.
  • Kościół łaciński obchodzi święto ewangelisty 21 września.

Parafie w archidiecezji katowickiej pod wezwaniem św. Mateusza

Bibliografia

W. Zaleski, Święci na każdy dzień, Łódź 1982, s. 558-560; W. Zaleski, Apostołowie Jezusa Chrystusa, Poznań 1966, s. 191-194. Foto: Web Gallery of Art.