Św. Hilary z Poitiers

Z e-ncyklopedia

Św. Hilary z Poitiers (ok. 310-367), doktor Kościoła

Hilary Poitiers.jpg

Hilary (łac. hilaris – pogodny, radosny, wesoły) urodził się ok. 310 roku w Poitiers w Galii (dzisiejsza Francja), w bogatej, poważanej rodzinie pogańskiej. Od młodości szczególną cechą jego charakteru było zamiłowanie do prawdy, zarówno w sprawach świeckich, jak i religijnych. Nie dostrzegał tej prawdy w wierzeniach, obrzędach i uroczystościach pogańskich. Stąd zwrócił się ku chrześcijaństwu, które po edykcie mediolańskim rozszerzało się po całym cesarstwie rzymskim, również w Galii. W 345 roku już jako żonaty mężczyzna przyjął chrzest, prowadząc przykładne życie w myśl zasad wiary chrześcijańskiej. Dzięki swej mądrości, szlachetności, gorliwości, umiłowaniu prawdy i głębokiej wierze w 350 roku został wybrany biskupem rodzinnego miasta Poitiers. Jako biskup zdecydowanie przeciwstawiał się błędom Ariusza, odrzucającym boską naturę Chrystusa. Mimo potępienia herezji ariańskiej przez synod w Nicei (325) Ariusz znalazł poparcie u cesarza, który prześladował prawowiernych biskupów i kapłanów, niejednokrotnie skazując ich na banicję (św. Atanazy). W 356 roku został usunięty z biskupstwa i zesłany do Azji Mniejszej, skąd pisał listy do swoich wiernych, podtrzymując ich w wierze. Dzięki niezłomnej postawie wobec herezji ariańskiej zyskał miano "Obrońcy Galii". Podczas wygnania napisał kilka pism apologetycznych przeciw arianom, m.in. "De Trinitate". Po powrocie z wygnania przyczynił się znacznie do zwołania synodu w Paryżu (360), podczas którego wszyscy biskupi Galii jednomyślnie przyjęli tekst "Wyznania wiary" uchwalony na soborze nicejskim. Dużą pomoc okazał mu jego uczeń i przyjaciel Marcin, bp z Tours (późniejszy święty).

Św. Hilary zwany Wielkim zmarł w 367 roku w Poitiers i tam został pochowany w bazylice cmentarnej jemu dedykowanej. W 1562 roku relikwie świętego zostały znieważone i zniszczone przez fanatyków kalwińskich. Ocalała jedynie część relikwii wcześniej podarowana kościołom św. Dionizego w Paryżu i św. Jerzego w Le Puy (w 1698 roku sprowadzono je z powrotem do Poitiers). W 1851 roku papież Pius IX ogłosił św. Hilarego doktorem Kościoła. Św. Hilary i jego córka św. Abra należą do pierwszych świętych wyznawców – wcześniej cześć publiczną oddawano wyłącznie świętym męczennikom.

Św. Hilary jest patronem miast: Poitiers i La Roche, a także orędownikiem osób ukąszonych przez węże i chorych na dysleksję. W ikonografii chrześcijańskiej jest przedstawiany w stroju biskupim jako odpędzający węże lub zabijający smoka (symbol arian, heretyków), a także jako przywracający do życia martwe dziecko. Dodatkowe atrybuty stanowią: księga, laska pasterska, mitra, pióro, piorun, oraz smok lub wąż.

  • Wspomnienie liturgiczne przypada 13 stycznia.

Bibliografia

J. Gliściński, Polityka kościelna św. Hilarego z Poitiers, Warszawa 1990; Drogi zbawienia. Od Biblii do Soboru, red. B. Przybylski, Poznań 1970.