Św. Florian

Z e-ncyklopedia
Wersja do druku nie jest już wspierana i może powodować błędy w wyświetlaniu. Zaktualizuj swoje zakładki i zamiast funkcji strony do druku użyj domyślnej funkcji drukowania w swojej przeglądarce.

Św. Florian z Lauricum, żołnierz, męczennik

figura na nagrobku, Katowice, cmentarz ul. Francuska
relikwiarz św. Floriana; Chorzów, parafia św. Floriana

Opis jego męczeństwa pochodzi dopiero z VIII wieku i zawiera wątki legendarne. Św. Florian pochodził z Lauriacum (Lorch), z rzymskiej prowincji Noricum Ripense. Urodził się w drugiej połowie III wieku, w dzisiejszym Zeiselmauer (dawne Ceti) w Dolnej Austrii. Jego życie przypadło na czasy prześladowań chrześcijan przez cesarza Dioklecjana (284 - 305).

Szczegóły jego biografii poznajemy z dzieła pt. Passio Floriani, które zawiera wątki legendarne. W mieście Lauriacum, w wyniku obławy na wyznawców Chrystusa, schwytano jedenaście osób, o których dowiedział się Florian - żołnierz, szef wojskowej służby prefekta. Będąc chrześcijaninem udał się do Lauriacum, gdzie dał się aresztować dawnym swoim podwładnym - żołnierzom, którzy zaprowadzili go przed swego dowódcę imieniem Aquilin. Nie uległ namowom, aby wyprzeć się swojej wiary. 4 maja 304 na moście, na rzece Enns (Anizie) pobitego i zmaltretowanego Floriana strącono do rzeki. Jak głosi tradycja, w V wieku jego ciało zostało sprowadzone do Rzymu.

Kult św. Floriana upowszechnił się w całej środkowej Europie w VIII wieku. Brak wiarygodnych źródeł potwierdzających historyczność osoby i wydarzeń związanych z jego życiem. W 1184 roku dzięki staraniom biskupa krakowskiego Gedki i księcia Kazimierza Sprawiedliwego, sprowadzono do Polski z Rzymu jego relikwie. W 1436 roku św. Florian został zaliczony, wraz ze świętymi: Wojciechem, Stanisławem i Wacławem do głównych patronów Polski. Od czasu ocalenia kościoła pw. św. Floriana na Kleparzu w 1528 roku, zaczęto czcić Floriana jako patrona od pożaru, a strażacy przyjęli go za swojego patrona. Z biegiem lat św. Floriana zaczęli czcić nie tylko strażacy, ale także wszyscy, którzy na co dzień spotykają się z zagrożeniem ze strony ognia: hutnicy, metalowcy, kominiarze.

Mniej więcej od XV stulecia pojawiły się przedstawienia św. Floriana gaszącego wodą z wiadra płonący u jego stóp dom lub kościół. W XVI wieku taki wizerunek świętego dotarł z Niemiec do Polski i odtąd jego podobiznę malowano lub rzeźbiono zwykle wraz z atrybutami patrona od ognia. Św. Florian został ogłoszony patronem od ognia, wojny i powodzi.

Na ogół przedstawia się go jako rzymskiego legionistę. Przedstawiony jest jako rycerz Chrystusowy i patron walki z pożarem. Nosi różnorodne zbroje, hełm, towarzyszy mu często rozwinięty sztandar, czasem tarcza i miecz. Od XIV wieku pojawia się z naczyniem z wodą, która gasi ogień, a to za sprawą cudownego ocalenia kościoła i części Kleparza z ogromnego pożaru Krakowa w 1528 roku.

Ikonografia ukazuje św. Floriana w zbroi, jako oficera rzymskiego z naczyniem z wodą gaszącą ogień. Św. Florian jest drugorzędnym patronem archidiecezji katowickiej. 19 października 1993 Kongregacja do Spraw Kultu Bożego przy stolicy Apostolskiej nadała miastu Chorzów Patrona św. Floriana, gdzie jest on otaczany szczególnym kultem. Tam też znajdują się relikwie świętego przekazane z Krakowa.

  • parafie św. Floriana w archidiecezji katowickiej:

Parafia św. Floriana w Chorzowie

  • Wspomnienie liturgiczne przypada 4 maja.

Bibliografia

W. Zaleski, Święci na każdy dzień, Warszawa 1989, s. 227-228; R. Cammilerii, Wielka księga świętych patronów, Kielce 2001, s. 370; W. Myszor, Święty Florian: legenda i kult, "Zeszyty Chorzowskie" 1 (1996), s. 7-9; [Bénédictins de Paris], Vies des Saints et des bienheureux, Paris 1947, T.V, s. 86-87; R. Szopa, Sanktuarium św. Floriana w Chorzowie - św. Florian w sztuce Górnego Śląska, [w:] Sanktuaria i miejsca pątnicze w województwie śląskim, red. G. Brożek, Katowice 2005, s. 67-75; H. Olszar, Święty Florian w hagiografii, [w:] Święty Florian. 1700 lat obecności, pod red. J. Kurka, Chorzów 2004, s. 12-19; tenże, Św. Florian w hagiografii, "Z tej Ziemi. Śląski kalendarz katolicki na rok 2005", Katowice 2004, s. 205-210.

Obrazy, figury poświęcone czci św. Floriana