Św. Brygida Szwedzka

Św. Brygida Szwecka 1302-1373

Święta Brygida przyszła na świat w Szwecji w znakomitej rodzinie. Urodziła się ok. 1302 koło Uppsali na zamku Finstad. Rodzina była bardzo religijna. Ojciec Birghero co tydzień przystępował do Sakramentów – Pokuty i Ołtarza. Odbył także podróż do Hiszpanii na grób św. Jakuba.

Według żywotów Brygida miała od dziecka cieszyć się wybraniem Bożym. Kiedy miała 7 lat ukazała się jej Najświętsza Maryja Panna i złożyła na jej głowie tajemniczą koronę. Kiedy miała lat 10, zjawił się jej Chrystus na krzyżu. Na widok męki Pana Jezusa Brygida miała zawołać: „O, mój kochany Panie! Kto Ci to zrobił? Nie chcę niczego, jak tylko miłować Ciebie!”. Kiedy miała 12 lat, zmarła jej matka. Po śmierci żony, ojciec wziął rodzeństwo Brygidy na swój zamek – Katarzynę i Izraela – a Brygidę oddał na wychowanie do wujenki, na zamek w Aspanas. Surowy tryb życia wprowadzony przez wujenkę bardzo odpowiadał Brygidzie, która chciała cała należeć do Chrystusa.

Wbrew swojej woli, została wydana w 14-tym roku życia za syna gubernatora, 19-letniego Ulfa Gotmarssona. Po ślubie przeniosła się na zamek męża do Ulfa (1316). Utratę swojego dziewictwa opłakiwała rzewnymi łzami, ale umiała w swoim małżeństwie dostrzec wolę Bożą oraz starała się być dla męża najlepszą żoną. Trafiła też na dobrego człowieka. Dlatego razem żyli szczęśliwie 28lat. Pałac Brygidy należał do najświetniejszych w kraju. Od gości tłoczno. Brygida dbała o to, by wszyscy wchodzący w jej progi czuli się dobrze. Wzorowo kierowała domem i gospodarstwem, dbała o służbę, z którą codziennie odmawiała pacierze. Nie pozwalała wszakże na żadne pohulanki i zachowywanie się zbyt swobodnie. Była jednak szczególnie oddana mężowi, okazując mu przywiązanie i matczyną opiekę. W 1327 zmarł jej ojciec. Został pochowany obok małżonki w Uppsali, w katedrze. Dała swojemu mężowi 4 synów i 4 córki: Martę (1319), Karola (1321), Birgera (1323), Benedykta (1326), Gutmara (1327), św. Katarzynę (1330), Ingeborgę (1332) i Cecylię (1334). Dobierała odpowiednich pedagogów o odpowiednim wykształceniu i głębokiej wierze, do wychowywania dzieci. Każde dziecko miało inny charakter. Trzeba było wiele subtelności ze strony matki, by uszanować ich osobowość, a nie dopuścić do zniekształcenia ich charakterów, bowiem mąż był często poza domem, zajęty sprawami publicznymi.

Brygida pomimo tak licznych rodzinnych zajęć, nie zaniedbała troski o własną duszę. Jej kierownikiem duchowym był uczony wice przeor cystersów, Piotr Olafsson. Na je prośbę jeden z kanoników katedry, przetłumaczył Pismo święte na język szwedzki. Na jej życzenie kanonik również ułożył komentarze do tego Pisma świętego.

W 1332 Brygida została powołana na dwór króla Magnusa II w charakterze ochmistrzyni. Korzystając z osobistego majątku, jak i majątku króla, hojnie wspierała kościoły, klasztory i ubogich. W 1339 utraciła nieletniego syna. Dla uproszenia sobie i swojej rodzinie błogosławieństwa Bożego, udała się na grób św. Olafa. Tradycją w domu były pielgrzymki do Compostelii. Udała się tam wraz z mężem, pielgrzymka trwała rok. Towarzyszył im spowiednik, cysters Svenung, który później opisał całą podróż. Od niego także otrzymała manuskrypt pt.: Nauka św. Bernarda do siostry. Była to jej odtąd ulubiona lektura. Po powrocie jej mąż wstąpił do cystersów w Alvastra, tam umarł w 1344 roku.

Kiedy mąż zamknął się w klasztorze, dzieci opuściły zamek i założyły własne rodziny, św. Brygida była wolna. Postanowiła oddać się wyłącznie służbie Bożej i pełnieniu dobrych uczynków. Modlitwie poświęcała dużo czasu. Mnożyła akty umartwienia i pokuty. Naglona objawieniami, pisała listy do możnych tego świata, napominając ich w imię Pana Boga. Królowi szwedzkiemu i zakonowi krzyżackiemu przepowiedziała kary Boże, które niebawem na nich spadły. Była hojna dla fundacji kościelnych i charytatywnych. Dom jej stał zawsze otworem dla potrzebujących.

Za poparciem króla który na ten cel ofiarował posiadłość w Vadstena, i za zezwoleniem Stolicy Świętej, Brygida założyła nową rodzinę zakonną pod nazwą Najśw. Zbawiciela, pospolicie zwaną „brygidkami”. Jej córka, św. Katarzyna, w 1374 roku została jego pierwszą opatką. W roku 1349 udała się św. Brygida przez Pomorze, Niemcy, Austrię i Szwajcarię do Rzymu, by uzyskać odpust z okazji roku jubileuszowego 1350. Chodziło jej również o zatwierdzenie reguł swojego zakonu. Postanowiła skorzystać z okazji i wraz z córką przewędrowała Włochy. Do Rzymu powróciła dopiero w 1363. w 1372 roku udała się na z pielgrzymką do Ziemi Świętej. Miała wówczas 70 lat. Po powrocie do Rzymu, wyczerpana z sił, zasnęła w Panu 23 lipca 1373.

W Polsce kult św. Brygidy był kiedyś żywszy. Polacy pamiętali Świętej, że miała odwagę napominać Krzyżaków za ich krwawe wyprawy i za „nawracanie” pogan mieczem, tak że po dawnych Prusakach dziś nie ma ani śladu. Król Władysław Jagiełło wystawił w Lublinie kościół pw. MB Zwycięskiej jako wotum dziękczynne za zwycięstwo pod Grunwaldem nad Krzyżakami, zapowiedziane przez św. Brygidę. Kościół ten oddał brygidkom. Św. Brygida była w wieku XVII drugorzędną patronką katedry płockiej. Można dzisiaj jeszcze oglądać w tejże katedrze hermę, która zawierała kiedyś jej relikwię. W Gdańsku był i jest do dziś piękny kościół gotycki pw. Św. Brygidy. Przy nim jest ich klasztor.

Bibliografia

Zaleski W., Święci na każdy dzień, Warszawa 2002, s. 413-416.