Św. Brat Albert

Z e-ncyklopedia

Św. Brat Albert (1845-1916), założyciel zgromadzenia albertynów

z kaplicy ss. albertynek w Zakopanem
dom Brata Alberta w Zakopanem

Brat Albert (Adam Chmielowski) urodził się 20 sierpnia 1845 w Igołomi niedaleko Krakowa. Był jednym z czworga dzieci Wojciecha i Józefy. Rodzice osierocili dzieci dość wcześnie – ojciec zmarł w 1853 roku, niedługo potem (1859) zmarła również matka. Chmielowski w czasach swoich studiów w Szkole Rolniczo-Leśnej w Puławach, uczestniczył w powstaniu styczniowym. W bitwie pod Mełchowem został ranny, amputowano mu wtedy lewą nogę. Trafił w niewolę, ale zdołał się wydostać i uciec do Paryża. Tam poddał się niezbędnemu leczeniu i otrzymał protezę nogi. Po amnestii w 1865 roku wrócił do Polski. W Warszawie rozpoczął studia malarskie, które potem kontynuował w Monachium. Studiował wtedy z m.in. ze znanymi później polskimi artystami: z Maksymilianem Gierymskim, Józefem Chełmońskim i Leonem Wyczółkowskim. Gdy w 1874 roku powrócił do kraju tworzył dzieła, w których coraz częściej pojawiały się motywy religijne (najbardziej znanym jego obrazem jest Ecce Homo). W wyniku wewnętrznych przemian Adam Chmielowski postanowił oddać swe życie na służbę Bogu. Wstąpił do zakonu jezuitów, jednak opuścił wspólnotę po półrocznym nowicjacie, a w wyniku załamania psychicznego, w stanie depresji nerwowej, musiał się udać do zakładu dla nerwowo chorych we Lwowie. Przebywał tam do 22 stycznia 1882 roku. Ze szpitala zabrał go do Kudryniec jego brat - Stanisław Chmielowski - aby w środowisku wiejskim mógł wrócić do równowagi psychicznej. Na Podolu przeżył Chmielowski swe nawrócenie i związał się z III Zakonem św. Franciszka, prowadził również pracę apostolską wśród ludności wiejskiej. W 1884 roku wrócił do Krakowa. Poruszony ubóstwem krakowskiej biedoty zaangażował się w dzieło służby ubogim, zwłaszcza otwierając przytuliska.

W 1887 roku za zgodą kard. Albina Dunajewskiego przywdział zakonny habit, a w rok potem złożył na jego ręce śluby, dając początek nowej rodzinie zakonnej – albertynom. Założone przez siebie zgromadzenia zakonne: Braci Albertynów (1888) i potem (1891) – przy pomocy bł. s. Bernardyny Jabłońskiej – Sióstr Albertynek, oparł na pierwotnej regule św. Franciszka z Asyżu. Centrum jego działalności stanowiły ogrzewalnie miejskie dla bezdomnych, które pracą apostolską reorganizował w przytuliska. Kwestował na utrzymanie ubogich, czasem sprzedawał w tym celu namalowane przez siebie obrazy. Z czasem zupełnie porzucił jednak malarstwo na rzecz posługi potrzebującym. Zmarł 25 grudnia 1916 w Krakowie w opinii świętości. Jego beatyfikacji (22 czerwca 1983) oraz kanonizacji (12 listopada 1989) dokonał papież Jan Paweł II .

  • Liturgiczne wspomnienie przypada 17 czerwca.

Kościoły w archidiecezji katowickiej pw. św. Brata Alberta

Bibliografia

W. Kluz, Dobry jak chleb...: brat Albert - Adam Chmielowski, Kraków 1984; A. Okońska, Adam Chmielowski - Brat Albert, Warszawa 1967.