Winczowski Franciszek

Winczowski Franciszek (1905-1974), duszpasterz Polaków w Anglii

Urodził się 19 września 1905 w Mysłowicach w rodzinie kolejarza Franciszka i Franciszki z d. Czypionka. Uczęszczał do mysłowickiego gimnazjum klasycznego, które ukończył w 1925 roku. Bezpośrednio po maturze zapisał się na Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Po trzech latach zmienił kierunek studiów na teologię i w 1929 roku wstąpił do Wyższego Śląskiego Seminarium Duchownego w Krakowie. Święcenia kapłańskie przyjął 26 czerwca 1932 w katedrze Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Katowicach z rąk bpa S. Adamskiego.

Jako wikariusz pracował kolejno w parafiach: MB Różańcowej w Chropaczowie, Niepokalanego Poczęcia NMP w Katowicach, Wniebowzięcia NMP w Hajdukach Wielkich i św. Pawła Apostoła w Pawłowie. Po wybuchu II wojny światowej był ścigany przez gestapo. Chcąc uniknąć aresztowania, przedostał się na Węgry, gdzie od września 1939 roku do czerwca 1940 roku pełnił obowiązki kapelana obozów wojskowych i cywilnych w okręgach Szermes-Tokaj i Szob oraz na zachód od jeziora Balaton. Następnie pracował jako wikary i katecheta w Podgorać na Słowenii. Gdy Węgry zostały zajęte przez Niemców, udał się w kwietniu 1941 roku na Bliski Wschód, gdzie sprawował najpierw opiekę duszpasterską nad polskimi rodzinami wojskowymi, które znajdowały się na ziemi palestyńskiej, a potem był kapelanem obozu polskich uchodźców w Teheranie. Od maja 1942 do stycznia 1947 roku otaczał opieką duszpasterską rodaków przebywających w Masindi na terenie Ugandy. Zajmował się tam katechizacją, organizowaniem szkolnictwa i wybudował kościół. W 1947 roku ze względów zdrowotnych opuścił Masindi i przeniósł się do Tengeru w Tanganice, dokąd skierowano rzesze Polaków przybyłych ze Związku Radzieckiego.

W 1950 roku znalazł się w grupie Polaków, których władze brytyjskie rozlokowały na terenie Wielkiej Brytanii. Tam został duszpasterzem Polaków w Birmingham, gdzie przy kościele pw. św. Michała istniał ośrodek duszpasterstwa polskiego. Pracował tam również wśród zdemobilizowanych żołnierzy polskich. Początkowo zajął się Polakami w obozie Long Marston, ale z czasem objął także opieką duszpasterską Polaków w Northwick Park, a później w Aston Magna, Evesham i wreszcie w Stratford on Avon. W uznaniu zasług został w 1963 roku mianowany radcą duchownym, a pięć lat później kanonikiem honorowym Katowickiej Kapituły Katedralnej. Zmarł 12 maja 1974 w Stratford on Avon.

Bibliografia

AAKat, Akta personalne ks. Franciszka Winczowskiego; „Hajduczanin” 1999, nr 11; Służba wojskowa, s. 89; Olszar, Duchowieństwo, s. 294; P. Porwoł, Winczowski Franciszek (hasło), [w:] Słownik biograficzny katolickiego duchowieństwa śląskiego XIX i XX wieku, red. J. Pater, Katowice 1996, s. 463-464.