Wałłach Robert

Wałłach (Wallach) Robert (1885-1964), proboszcz w Skrzyszowie

Urodził się 29 stycznia 1885 w Ligocie Książęcej w powiecie raciborskim. Był synem rolnika Karola i Józefy z d. Komor. Po ukończeniu szkoły ludowej uczył się kolejno w gimnazjach w: Raciborzu, Strzelcach Opolskich i Mysłowicach. Egzamin dojrzałości zdał w 1907 roku. Po maturze rozpoczął studia na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Wrocławskiego. Święcenia kapłańskie przyjął 22 czerwca 1911 we Wrocławiu z rąk kard. G. Koppa.

Jako wikariusz duszpasterzował w parafiach: Trójcy Przenajświętszej w Kochłowicach, Krzyża Świętego w Miechowicach i św. Bartłomieja w Trzebnicy. W czasie I wojny światowej pełnił funkcję kapelana wojskowego. Po zakończeniu działań wojennych powrócił do pracy duszpasterskiej i w charakterze wikariusza pracował w parafiach: św. Mikołaja w Krapkowicach, Wniebowstąpienia NMP w Jemielnicy, św. Jakuba w Skorogoszczu, NSPJ w Rokitnicy i św. Marii Magdaleny w Lubomii. W 1921 roku uzyskał zgodę kard. A. Bertrama na wstąpienie do Zgromadzenia Księży Oblatów i przez osiem miesięcy przebywał w nowicjacie w Markowicach. Jednak pod koniec 1922 roku znalazł się na terenie nowo utworzonej Administracji Apostolskiej Polskiego Śląska i rozpoczął pracę jako wikariusz w parafii Matki Boskiej Różańcowej w Chropaczowie. Następnie w tym samym charakterze duszpasterzował w parafii św. Augustyna w Lipinach i św. Antoniego w Hucie Laury.

W 1924 zdał egzamin proboszczowski. Przez Komisję Egzaminacyjną został poproszony m.in. o ustosunkowanie się do zagadnień: Narodowość w świetle etyki katolickiej, polityka na ambonie oraz eschatologia adwentystów i podobnych sekt w świetle dogmatyki katolickiej. W listopadzie 1924 roku prosił Administratora Apostolskiego A. Hlonda o zgodę na wyjazd do pracy wśród emigrantów polskich we Francji. Jego plany nie zostały jednak zrealizowane. W lipcu 1927 roku bp A. Lisiecki mianował go lokalistą w Lasowicach. Jednocześnie nadał mu tytuł kuratusa i prawo do noszenia pelerynki proboszczowskiej.

W dekanacie tarnogórskim pełnił funkcję wizytatora nauki religii dla szkół powszechnych w Reptach Śląskich i Starych Tarnowicach. W 1931 roku został mianowany administratorem, a rok później - proboszczem parafii św. Wawrzyńca w Skrzyszowie. W latach 1933-1939 wybudował w Skrzyszowie nowy kościół parafialny, zmieniając tytuł parafii na św. Michała Archanioła. 27 marca 1945 Sowieci wkroczyli do Skrzyszowa, wyrzucili ks. Wałłacha z plebanii, którą podpalili, kościół sprofanowali. Księdza przygarnęli gospodarze z sąsiedniej Mszany. Ks. Wałłach z ówczesnym ministrantem Józefem Oślizło, z narażeniem życia, pod niemieckim ostrzałem wrócili do Skrzyszowa po Najświętszy Sakrament. W uznaniu zasług został odznaczony Złotym Krzyżem Pro Ecclesia et Pontifice. W 1955 roku przeszedł na emeryturę. W tym samym roku otrzymał tytuł dziekana honorowego i radcy duchownego. Zmarł 16 maja 1964 w Kłodzku. Został pochowany w Skrzyszowie.

Bibliografia

AAKat, Akta personalne ks. Roberta Wałłacha; Schematyzm 1923-1925; WD 1927, nr 6, s. 41; 1927, nr 9, s. 60; 1930, nr 2, s. 48; 1964, nr 5-6-7, s. 84; K. Fulek, Dzieje parafii św. Michała Archanioła w Skrzyszowie od jej powstania do 1986 roku, Katowice 1988, mps, Biblioteka WTL, s. 58; Gwóźdź, Udział duchowieństwa, s. 204; J. Żurek, Ruch "księży patriotów" w województwie katowickim w latach 1949-1956, Warszawa-Katowice 2009, s. 106 i nn; Gość Niedzielny, 2 października 2022, nr 39/1589, Archidiecezja katowicka, s.VI