Trombala Franciszek

Trombala Franciszek (1893-1975), kapelan WP, proboszcz, redaktor

Urodził się 30 listopada 1893 w Karwinie w rodzinie Józefa i Joanny z d. Tytko. Po ukończeniu szkoły elementarnej rozpoczął naukę w polskim gimnazjum w Cieszynie. Egzamin maturalny zdał 13 lipca 1912. Po maturze zgłosił się na studia teologiczne w Widnawie. Święcenia kapłańskie przyjął 8 lipca 1917 w Wiedniu. W latach 1917-1926 pracował jako wikary w Grodźcu, Strumieniu oraz Czechowicach. W 1926 roku został stałym katechetą przy Państwowym Seminarium Nauczycielskim im. Pawła Stalmacha w Bobrku k. Cieszyna. Zaangażował się wówczas w działalność Związku Śląskich Katolików i zamierzał nawet kandydować do sejmu polskiego (1928). Jednak kuria biskupia katowicka nie wyraziła na to zgody. W 1933 roku Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego zwolniło go z funkcji katechety w Sem. Nauczycielskim i przeniosło w stan spoczynku. Władze kościelne mianowały go dyrektorem Misji Wewnętrznej (30 V 1934), stanowiska tego jednak nie przyjął.

30 lipca 1934 został administratorem parafii Kończyce Małe. Przeprowadził remont tamtejszego kościoła. Później skierowany został jako administrator do parafii w Boguminie Nowym (10 stycznia 1939) na Zaolziu. Należał do „Dziedzictwa bł. Jana Sarkandra", gdzie w latach 1923-1926 wchodził w skład wydziału, zaś w latach 1929-1934 pełnił funkcję sekretarza. Był członkiem Komitetu Budowy Drukarni oraz Komitetu Założenia Księgarni „Dziedzictwa bł. Jana Sarkandra". W 1934 roku z okazji 60-lecia „Dziedzictwa" napisał i wydał w Cieszynie dwie prace: Na 60-lecie Dziedzictwa bł. Jana Sarkandra. Szkic jego prac i wysiłków w latach 1923-1933 (1934) oraz Nieszpory liturgiczne i msze św. w duchu liturgii Kościoła na cześć bł. Jana Sarkandra. Następnie w 1937 roku wydano w Cieszynie kolejną jego pracę: Msza święta „Rorate" uroczysta wotywa o Najświętszej Maryi Pannie w adwencie. Recytacja i śpiew tekstów liturgicznych. Był również redaktorem „Gwiazdki Cieszyńskiej".

Po wybuchu II wojny światowej władze niemieckie usuwały niewygodnych księży z Zaolzia, wśród nich był także ks. Trombala. Jednak dzięki negocjacjom prowadzonym z władzami przez ks. F. Strzyża i bpa H. Wienkena w Reichsministerium fur die kirchliche Angelegenheiten, w zamian za zrzeczenie się swojej parafii mógł wyjechać do Włoch. Tam służył w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie w stopniu majora. W latach 1941-1943 był kapelanem szpitalnym w Taymouth Castle w polskim szpitalu wojskowym. Po wojnie zamierzał wyjechać do Stanów Zjednoczonych, gdzie miał objąć profesurę w polskim seminarium duchownym w Orchard Lake. Dlatego uzyskał ekskardynację z diecezji katowickiej (29 marca 1946). W 1947 roku powrócił jednak do kraju i rozpoczął pracę na Opolszczyźnie. Wykładał w Seminarium Duchownym w Nysie. 11 listopada 1948 został mianowany wikariuszem substytutem w Kuniowie (powiat kluczborski). Prowadził tam chór mieszany, gdyż był miłośnikiem śpiewu. Następnie 19 września 1962 został proboszczem parafii św. Antoniego w Gliwicach. Był kanonikiem honorowym. Zmarł 15 stycznia 1975 w Gliwicach, a pochowany został w grobowcu bonifratrów na cmentarzu komunalnym w Cieszynie.

Bibliografia

H. Gwóźdź, Udział duchowieństwa śląskiego w akcji plebiscytowej i powstaniach (1919-1921), ŚSHT 15 (1982), s. 225; F. Maroń, Dziedzictwo bł. Jana Sarkandra dla ludu polskiego na Śląsku. Przypomnienie i uzupełnienie, ŚSHT 1980 t. 13, s. 306; J. Myszor, Stosunki Kościół - państwo okupacyjne w diecezji katowickiej 1939-1945, s. 157; Rocznik diecezji opolskiej 1974, s. 85, 356; TP, R. 29: 1975 nr 6, s. 5; WUAAŚO, R. 3: 1948 nr 22; WUDO, R. 30: 1975; J. Dziwoki, Trombala Franciszek (biogram), [w:] Słownik biograficzny, s. 441.